۰۵اردیبهشت،
آمریکا پس از سرخوردگی در جریان گروگانگیری جاسوسانش در سفارت این کشور از سوی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام و ناامیدی از پیروزی در این جریان به وسیله فشار سیاسی و تحریم اقتصادی، درصدد حل این قضیه از طریق نظامی برآمد. دولت کارتر بر اساس نقشهای بسیار محرمانه جهت آزادی گروگانها، در ۵ اردیبهشت سال ۱۳۵۹ شمسی با تعدادی هواپیمای نظامی و ۲۰ هلیکوپتر، حمله خویش را به ایرانِ تازه از بند رها شده، آغاز کرد. این هواپیماها و هلیکوپترها که حامل موتورسیکلت، جیپ نظامی، توپ، مسلسل و مهمات لازم بودند، در صحرای طبس فرود آمدند تا از آن مکان، عملیات آزادسازی گروگانها را آغاز نمایند.
با وجود تجهیزات فراوان، کماندوهای ماهر و آموزش دیده، برنامهریزی دقیق حمله، عدم وجود مانع و غفلت نیروهای اطلاعاتی ایران، این بار دست غیبی امداد الهی از آستین شنهای صحرای طبس خارج آمد و شکستی سخت و مفتضحانه را نصیب ابرهه صفتان آمریکایی کرد. ماجرای طبس یکی از رسواترین شکستهای توطئههای امپریالیسم آمریکا علیه انقلاب اسلامی ایران است. بدون شک اتفاق طبس و شکست مزدوران آمریکایی علی رغم مجهز بودن به پیشرفتهترین وسایل و تجهیزات روز، یکی از معجزات بزرگ قرن به شمار میآید.
درگذشت دکتر «محمد باقر» ادیب شهیر پاکستانی (۱۳۷۲ ش)
دکتر محمدباقر از استادان برجسته زبان فارسی در کشور پاکستان، در سال ۱۲۹۰ ش در فیصل آباد پاکستان دیده به جهان گشود و در همان جا تحصیلات خود را در دانشکدههای رسمی پاکستان در رشته علوم، فیزیک و شیمی به پایان رساند. وی سپس برای گذراندن دوره فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی، وارد دانشگاه پنجاب شد و در ادامه دکترای زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه لندن گرفت. دکتر محمدباقر از بزرگترین مشوقان و معلمان زبان و ادبیات فارسی در پاکستان به شمار میرفت. چنان که در سال ۱۳۳۸ از دولت ایران نشان سپاس گرفت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دو بار به خدمت حضرت امام خمینی (ره) رسید.
استاد محمدباقر، به زبانهای اردو، پنجابی، عربی، هندی و انگلیسی تسلط داشت و بیش از نیم قرن از عمر خود را در راه تعلیم و تعلم زبان فارسی صرف کرد. از این شخصیت برجسته بالغ بر ۱۲۰ مقاله و ۵۶ کتاب به جای مانده است که تاریخ ساسانیان، زبان فارسی امروز، مخزن الغرائب در ۵ جلد و… از آن جملهاند. این استاد توانا، با شعرا و نویسندگان بزرگ ایرانی چون ملکالشعرای بهار، دکتر محمد معین و استاد سعید نفیسی، دوستی و مصاحبت نزدیک داشت و بارها به ایران سفر کرده بود. این استاد فارسی دوست، سرانجام در پنجم اردیبهشت ۱۳۷۲ در ۸۲ سالگی درگذشت.
رحلت فقیه بزرگوار میرزا «حبیب اللَّه رشتی» عالم عالیقدر شیعه (۱۳۱۲ ق)
میرزا حبیباللَّه رشتی فرزند میرزا محمدعلی خان در سال ۱۲۳۴ قمری در یکی از روستاهای گیلان در شمال ایران به دنیا آمد. وی مقدمات علوم را در زادگاه خود نزد اساتید خصوصی فراگرفت. در ۱۸ سالگی برای تکمیل معلومات خود به قزوین عزیمت کرد و در ۲۵ سالگی اجازه اجتهاد گرفت و سپس رهسپار نجف اشرف گردید و از محضر صاحب جواهر و شیخ انصاری بهرههای فراوان گرفت. پس از درگذشت شیخ انصاری، بهترین درس حوزه علمیه، درس ایشان بود و بنا به نقل از شیخ آقابزرگ تهرانی، او در نهایت ورع و تقوا بود و بعد از سید حسین کوه کمرهای تدریس و بحث در نجف به او منتهی گشت. آثارش عبارتند از: بدایعُ الاصول، الاجارَه، مس الهٔ غَصب، الا مامه، تقلیدِ اَعلم، بدایعُ الافکار در اصول فقه و… . میرزای رشتی سرانجام در ۲۲ آذر ۱۲۷۳ ش در ۷۸ سالگی در نجف اشرف رحلت کرد و در آن شهر به خاک سپرده شد.
ارسال اولین نامه صدام برای مسؤولان جمهوری اسلامی ایران پس از پایان جنگ (۱۳۶۹ ش)
دو سال پس از پایان جنگ ایران و عراق، در حالی که فضای بینالمللی به شدت علیه عراق شکل میگرفت و تهدیدهای موجود و طمع رژیم بعث عراق به کویت احتمال وقوع درگیری مجدد در منطقه را افزایش داده بود، در پنجم اردیبهشت ۱۳۶۹، نامه سربستهای از رییس جمهور عراق و یاسر عرفات برای مقام معظم رهبری و رییس جمهور وقت، آیتاللَّه هاشمی رفسنجانی ارسال شد. به منظور بررسی مضامین نامه و همچنین تهیه جواب و برخورد مناسب با این موضوع، در هشتم اردیبهشت ۱۳۶۹، جلسهای با حضور مسؤولان عالی نظام تشکیل گردید.
در این نامه از مسؤولان عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران خواسته شده بود تا دیدار و مذاکرهای مستقیم داشته باشند. بیاعتبار ساختن قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت و حذف نقش دبیر کل سازمان ملل متحد در جریان مذاکرات دو کشور و نیز چشمداشت عراق به کویت از انگیزهها و اهداف اصلی دیکتاتور عراق از ارسال این نامه بود. از پنجم اردیبهشت ۱۳۶۹ تا ۲۷ مرداد آن سال جمعاً، شش نامه از عراق و چهار نامه از ایران ارسال شد که در نهایت، این روند با وقوع اتفاق اشغال کویت توسط عراق پایان یافت.
رحلت عالم ربانی آیت اللَّه «میر از احمد آشتیانی» (۱۳۹۵ ق)
آیتاللَّه میرزا احمد آشتیانی در سال ۱۳۰۰ قدر تهران به دنیا آمد و در اوان عمر به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. در ۴۰ سالگی به نجف اشرف رفت و پس از ده سال به تهران بازگشت و به ارشاد و راهنمایی مردم همت ورزید. حاصل جد و جهد میرزا احمد آشتیانی در کسب علم، تبحر در رشتههای علمی بسیاری از قبیل فقه، ادبیات، هیئت، ریاضیات، طبّ، فلسفه و اصول بود که تالیفاتی نیز در این زمینهها نگاشت. تاکید وی بر دعا و خضوع و خشوع در آن، نشانگر روح لطیف و الهی اوست. نقش میرزا احمد آشتیانی در مقابله با اشاعهٔ فرهنگ غربی و لائیک در اوج قدرت رضاخان، قابل توجه است. سرانجام این عالم ربانی در ۹۵ سالگی بدرود حیات گفت و در صحن حرم حضرت شاه عبدالعظیم به خاک سپرده شد.
سقوط آخرین دولت اسلامی اروپا در «غرناطه» توسط سپاهیان پادشاه اسپانیا (۱۴۹۲ م)
پس از ظهور دین مبین اسلام و در پی گسترش آن در نواحی غرب آسیا و شمال افریقا، سپاهیان اسلام از طریق تنگه جبلالطّارق وارد منطقه جنوب غربی اروپا شدند و این ناحیه به مدت هشت قرن تحت نظر خلفای اسلامی قرار داشت. این ناحیه که امروزه اسپانیا میباشد در آن زمان اندلس نامیده میشد. با گذشت زمان، مسیحیان اسپانیا به کمک دیگران زمینه ترویج فساد را در بین مسلمانان به وجود آوردند و سرزمین اندلس را از دست مسلمانان خارج ساختند. در این هنگام عده بسیاری از مسلمانان از شهرهای اسپانیا به غرناطه آمدند و این شهر مدتی در اختیار آنان بود.
در نهایت، این شهر به عنوان آخرین پایگاه دولت اسلامی در اروپا، در ۲۵ آوریل در سال ۱۴۹۲ م به تصرف مسیحیان درآمد و به حکومت هشتصد ساله مسلمانان در این منطقه پایان داده شد. دوران حاکمیت اسلام در این منطقه با شکوفایی علم و دانش همراه بود؛ علوم قرآنی و حدیث، فقه، علوم طبیعی و پزشکی، نجوم و ریاضیات، فلسفه و ادبیات جلوههایی از بُعد علمی و فرهنگی مسلمانان در این منطقه به حساب میآمد. گرچه در کنار علوم فوق، باید از معماری اسلامی یاد کرد که بقایای آن در اسپانیای امروز نشانههایی از فکر بدیع و تلاش مسلمانان در نمایش دین اسلام در تمامی جهات زندگی است.
تولد «هنری لانْگْ فال و» ادیب معروف امریکایی (۱۸۰۷ م)
هنری لانگ فال و ادیب آمریکایی، در سال ۱۸۰۷ متولد شد. اولین شعرش را در چهار دهسالگی منتشر کرد و پس از تحصیلات متوسطه به اروپا سفر کرد و با بازگشت به آمریکا در انتقال تجربیات ادبیاش در اروپا کوشید. فال و برای چهارده سال در دانشگاه هاوارد تدریس کرد و همزمان بعضی از آثارش را منتشر ساخت و رفتهرفته به یکی از مشهورترین و پرکارترین شاعران آمریکا تبدیل شد. تاکید بر مضامین فلسفی و اخلاقی همراه با بهره از تصاویر خیالانگیز از ویژگیهای شعر فا لوست. اشعار فال و آمیخته با قدرت نقاشی است و غال با در آنها غم و اندوه نهفته است. دانش و شناخت فال و از ادبیات اروپا نه فقط در اشعار که در داستانهای او نیز قابل شناسایی است. فال و در زمان حیاتش یکی از برجستهترین نویسندگان زمان شناخته میشد و محبوبیت بسیار داشت. «صداهای شب» و «سفر به آنسوی دریا» از آثار اوست. هنری لانگ فال و در هشتم مه سال ۱۸۸۲ درگذشت.
رحلت «امام محمد غزالی طوسی» فیلسوف مسلمان در طوس (۵۰۵ ق)
ابو حامد محمد غزالی در سال ۴۵۰ قمری در روستای «طابران» طوس دیده به جهان گشود. وی پس از تحصیل مقدّمات، برای تکمیل تحصیلات و بهرهوری از محضر استادان دیگر رهسپار جرجان (گرگان) شد. در بیست و سه سالگی از طوس به نیشابور عزیمت و از محضر استادش امام الحرمین جوینی کسب فیض نمود. در سی و چهار سالگی چنان اوج گرفت که بر کرسی تدریس نظامیه بغداد، بزرگترین دانشگاه دورانش تکیه زد. در مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد، سیصد تن از افاضل وقت از درس او استفاده میکردند؛ و در اندک زمانی، علاوه بر آن مقام علمی بزرگ، در امور سیاسی نیز، نفوذ فوقالعادهای کسب نمود. غزالی پس از آگاهی از آرای فرقههای گوناگون دورانِ خود، طریقهٔ صوفیه را برگزید.
به تمام علایق دنیوی پشت پا زد و رهسپار دیار عشق و حقیقت و انزوا شد. امام محمد غزالی در سال ۴۸۸ قمری به سبب بحران روحی و فکری شدید، تدریس را رها کرد و بغداد را به قصد حج ترک نمود. از آن پس عزلت را بر آن همه عزّت ظاهری ترجیح داد و قدم به دایرهٔ زهد و انقطاع از دنیا و تصوف گذاشت. وی پس از بازگشت از حج در بیتالمقدس مسکن گزید و در همین ایام کتاب «احیاءالعلومالدین» را به رشته تحریر در آورد. از کتابهای دیگر ایشان میتوان کیمیای سعادت، نصیحه الملوک، معیارالعلم و یاقوت التاویل فی تفسیر التنزیل در ۴۰ جلد را نام برد. هرچند تعداد تالیفات غزالی بیش از ۶۰ عنوان میباشد. سرانجام این عارف و حکیم بزرگ در ۵۵ سالگی در زادگاهش وفات یافت و در همان جا مدفون گشت.
محاصره برلین توسط ارتش شوروی در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵ م)
در حالی که تمام مقاومتهای نیروهای نازی در برابر متفقین با شکست مواجه میشد و جنگ جهانی دوم آخرین روزهای خود را پشت سر میگذاشت، در روز ۲۵ آوریل ۱۹۴۵ م، ارتش سرخ شوروی، برلین پایتخت آلمان را تحت محاصره گرفت و نیروهای شوروی پس از دور زدن برلین، در غرب این شهر آغاز به پیشروی کردند. دو روز بعد، نیروهای امریکا و شوروی در مسیر حرکت خود در دو جهت مخالف، در قلب آلمان به هم پیوستند و نیروهای آلمان به دو قسمت تقسیم شدند.
در این زمان قدرت مقاومت ارتش آلمان نازی به کلی در هم شکسته شد و سربازان آلمانی، نه فقط به سبب از دست دادن روحیه و احساس شکست، بلکه به خاطر نرسیدن مهمات و مواد غذایی دسته دسته تسلیم میشدند. همچنین وحدت فرماندهی از میان رفته و هیتلر کنترل خود را بر باقیمانده ارتش آلمان از دست داده بود. با تنگتر شدن حلقه محاصره برلین، دیگر تردیدی برای هیتلر باقی نمانده بود که مقاومت آخرین سربازان وفادار او هم تا چند روز دیگر به پایان خواهد رسید. با تصرف کامل برلین و خودکشی هیتلر، آلمان هم تسلیم متفقین شد و جنگ جهانی دوم نیز پایان یافت.
انقلاب میخک در پرتغال
انقلاب میخک که نام اصلی آن «انقلاب جمهوری» است در ۲۵ آوریل سال ۱۹۷۴ میلادی توسط افسران شورشی جوان در شهر لیسبون پرتغال آغاز شد و با پایان دادن به حکومت دیکتاتوری که سالازار بنیان گذار آن بود، سبب به قدرت رسیدن ژنرال اسپین ولا در این کشور شد. چون این انقلاب بدون خونریزی و آشوب انجام شد، در تاریخ پرتغال به نام انقلاب دمکراتیک مشهور است و چون مردم از سربازان با گلهای میخک استقبال کردند، به انقلاب میخک نیز مشهور شد.
اعتراض مردم امریکا به تهاجم علیه ویتنام (۱۹۷۱ م)
در ادامه اعتراضات گسترده مردم امریکا به عملیات نظامی این کشور در ویتنام، در ۲۵ آوریل ۱۹۷۱ محدود دویست هزار تن از مردم امریکا در واشینگتن تظاهرات کردند. این تظاهرات، یکی از بزرگترین واکنشهای اعتراضآمیز مردم امریکا علیه سیاستهای تجاوزکارانه دولت این کشور در ویتنام بود. امریکا در این جنگ که از ۱۹۶۴ م آغاز شد، نیم میلیون سرباز به این کشور اعزام کرد که دهها هزار نفر از آنها، کشته و مجروح شدند. به همین سبب، به موازات تشدید جنگ در ویتنام و کشته شدن اشخاص بیشتری از دو طرف، مخالفت مردم امریکا با اعزام فرزندانشان به ویتنام افزایش یافت. واشینگتن سرانجام بر اثر فشارهای داخلی و بینالمللی و به خاطر شکستهای پیدرپی در جبهههای نبرد ویتنام، در سال ۱۹۷۵، ناچار به پذیرش شکست و خروج خفتبار از این کشور شد.
مرگ «فرانسوا دوالیه» دیکتاتور خونخوار هائیتی (۱۹۷۱ م)
دکتر فرانسوا دوالیه زمام دار پیشین هائیتی در سال ۱۹۰۷ مدر یکی از روستاهای هائیتی به دنیا آمد. وی از سال ۱۹۵۷ م یک حکومت دیکتاتوری متکی بر قدرت نظامیان در هائیتی به وجود آورد و همواره سعی کرد با پول و تأمین مسایل رفاهی نظامیان، آنان را به خود وفادار نگاه دارد. او در طول ۱۴ سال حکومت خود هیچ گاه از سوی نظامیان شاهد کودتا یا اقدامات براندازی نبود. دوالیه که همواره مورد حمایت مالی و اقتصادی امریکا و کشورهای غربی بود، در سال ۱۹۶۴ م خود را رئیس جمهور مادامالعمر هائیتی خواند. او اولین رئیس جمهوری بود که پسرش را به عنوان ولی عهد خود تعیین نمود. فرانسوا دوالیه در ادامه کسب قدرت مطلقه، در سال ۱۹۶۵ م خود را با نام فرانسوای اول، امپراتور هائیتی اعلام کرد.
در این دوران، فقر و بدبختی در تمام شهرها و روستاهای هائیتی به چشم میخورد و شورشهای آزادیخواهانه سرکوب میگردید. همچنین اکثر وامها و کمکهای بینالمللی به وی، هزینه مصارف دولتی و ولخرجیهای دوالیه و احیاناً رسیدگی به وضع نظامیان میشد. در سال ۱۹۶۹ م با ائتلاف احزاب مخالف، حکومت دوالیه، موجی از ترور و کشتار را به وسیله جوخههای مرگ خویش علیه مخالفان به راه انداخت، به گونهای که سازمان کشورهای امریکایی، حکومت او را متهم به ترویج تروریسم در قاره امریکای مرکزی کرد و روابط کشورهای عضو این سازمان با رژیم دوالیه تیره شد. فرانسوا دوالیه سرانجام در ۲۵ آوریل ۱۹۷۱ مدر ۶۴ سالگی درگذشت و حکومت را به پسر ۱۹ سالهاش ژان کلود واگذار نمود.
روز آنزک
روز آنزک روز ۲۵ ماه آوریل است. نام این روز برگرفته از نام ارتش مشترک استرالیا و زلاندنو یا به اختصار آنزک است که در جنگ جهانی اول بهعنوان نیروهای حامی انگلستان و در دسته متفقین شرکت کردند. این روز ابتدا به یادبود کشتهشدگان استرالیا و نیوزلند در نبرد گالیپولی ترکیه که در سال۱۹۱۵ اتفاق افتاد گرامی داشته شد اما بعدها از آن برای قدردانی از همه عملیات و خدمات ارتش این دو کشور استفاده میشود. بیشتر شهرهای این دو کشور دارای بناها و میدانهای یادبود آنزاک می باشند و مراسم روز آنزاک در این مکانها برپا میشود.
آغاز حفر کانال سوئز بین دریای سرخ و دریای مدیترانه (۱۸۵۹ م)
طرح حفر کانال در سال ۱۸۵۴ متوسط یک مهندس فرانسوی به نام فردیناند دول تهیه شد و کار حفر آن از ۲۵ آوریل ۱۸۵۹ م آغاز گردید. در این میان، از آن جا که بین فرانسه و انگلیس، رقابت آشکاری در میان بود، انگلستان از ارائه هر نوع کمک به فرانسه مضایقه نمود، چرا که حفر کانال به قدرت فرانسه میافزود؛ بنابراین فرانسویان به تنهایی اقدام به این کار نمودند و ظرف مدت ده سال، با هزینهای بالغ بر چهارصد میلیون فرانک، این پروژه را به اتمام رساندند. طول این کانال حدود یکصد و هفتاد کیلومتر، عرض آن ۶۰ متر و عمیقترین نقطه آن، ۲۲ متر عمق داشت که بعدها وسعت بیشتری یافت به طوری که عرض آن به ۲۰۰ متر رسید.
کانال سوئز در ۱۷ نوامبر ۱۸۶۹ م طی تشریفاتی گسترده با حضور امپراتور فرانسه و عبور کشتی حامل وی، افتتاح شد. سبب حفر کانال سوئز توسط فرانسه این بود که در آن زمان، سرزمین مصر تحت استعمار فرانسه قرار داشت و با حفر این کانال، راه ارتباط دریایی اروپا به طرف ساحل شرقی قاره افریقا و شبه قاره هند و شرق آسیا بسیار کوتاه گردید. کانال سوئز در حدود ۸۵ سال در دست بیگانگان بود و در نهایت در ۲۶ ژوئیه ۱۹۵۶ متوسط جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر، ملی اعلام شد که سبب حمله ارتشهای فرانسه، انگلستان و رژیم صهیونیستی به مصر و اشغال کانال گردید.
مروری بر بعضی از رخدادهای دیگر امروز
۱۶۰۷: در جریان جنگهای ۸۰ ساله هلندیها با اسپانیا، در این روز کشتی های جنگی ایالات ۱۷ گانه هلندیها به ناوگان اسپانیا در جبل طارق شبیخون زدند و چندین کشتی اسپانیایی را منهدم ساختند. کشتی های اسپانیایی در بندر لنگر انداخته بودند که مورد حمله غافلگیرانه قرار گرفتند. هلندیها مایل به پایان دادن سلطه اسپانیا بر سرزمین خود بودند.
۱۹۱۵: در این روز (در) جریان جنگ جهانی اول، واحدهای نظامی نیوزیلند و استرالیا وابسته به ارتش انگلستان در گالی پولی (شمال داردانل) در خاک عثمانی پیاده شدند. عثمانی در کنار آلمان و اتریش با انگلستان، فرانسه و روسیه در حال جنگ بود؛ و از همین روز کشتار و سر به نیست شدن ارمنیان سرشناس در شهر استانبول آغاز شد.
باشگاه خبرنگاران
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com