افزایش ۴ برابری معاملات قراردادهای آتی

بینا- ارزش معاملات قراردادهای آتی بورس کالای ایران در هفته سوم مرداد ماه گذشته با رشدی چهار برابری نسبت به مدت مشابه سال قبل به بیش از ۸ هزار و ۷۸۵ میلیارد ریال رسید.
به گزارش بینا از بازار سرمایه، در هفته منتهی به بیستم مردادماه گذشته تعداد ۱۰۴ هزار و ۹۸۹ قرارداد سکه طلا به ارزش ۸ هزار و ۷۸۵ میلیارد ریال معامله شد.
این در حالی است که در هفته سوم مردادماه سال ۹۰ تعداد  ۳۵ هزار و ۴۵ قرارداد سکه طلا به ارزش یک هزار و ۸۰۱ میلیارد ریال در بورس کالا معامله شده بود.
در معاملات سومین هفته مردادماه گذشته تعداد ۲۰۸۶ قرارداد برای تحویل در اواخر مردادماه، ۶۶ هزار ۴۸۰ قرارداد برای تحویل در شهریورماه، ۲۶۲۹ قرارداد برای تحویل در مهرماه و ۳۵ هزار و ۱۳۷ قرارداد برای تحویل در آبان ماه امسال منعقد شد.
بر اساس این گزارش، ایده راه اندازی معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک در سال ۸۵ مطرح شد به طوریکه مسئولان این شرکت مطالعات وسیعی را در این زمینه انجام دادند.
دستورالعمل معاملات قراردادهای آتی اسفندماه سال ۸۶ به تصویب هیات مدیره سازمان بورس رسید تا شرایط برای راه اندازی این معماملات در بورس کالا فراهم شود.
نرم افزار فیوچرز در فاز بعدی خریداری و بومی سازی شد تا اینکه در اوایل تیرماه سال ۸۷ نخستین قرارداد آتی بر روی فلز گران بهای طلا منعقد شد تا درهای بورس کالا بر روی سرمایه گذاران کوچک باز شود پس از آن انحصار خریداران بزرگ در این بورس شکسته شد.
بر اساس این گزارش، قرارداد آتی حالت تکامل یافته قرارداد سلف است که از طرفین قرارداد، سپرده‌ای به‌عنوان حاشیه اطمینان گرفته می‌شود تا ملزم به اجرای تعهدات خود شوند.
بدین ترتیب، پس از امضای قرارداد، خریدار موظف است تا بخشی از قیمت نهایی را به‌صورت پیش پرداخت بپردازد. فروشنده نیز در تاریخ موعد، نسبت به تحویل تمام کالا اقدام می‌کند.
خریدار مابقی تعهدات خود را هم در زمان موعد نهایی پرداخت می‌کند. در مبادلات آتی، برخلاف نوع سلف، تنها درصدی از ارزش معامله، بسته به ماهیت کالای خریداری شده، پرداخت می‌شود.
در این مبادلات ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت کالاهای خریداری شده، برای تضمین پرداخت می‌شود و مابقی وجه در هنگام تحویل به دست فروشنده می‌رسد، به این ترتیب خریدار براساس قیمت توافقی و از طریق کارگزار اقدام به خرید می‌کند در حالی که از انجام معامله و تحقق آن کاملاً اطمینان دارد.
در راستای توسعه این ابزار مالی، مفتول مس هشت میلیمتری در اواخر شهریورماه سال ۸۷ وارد معاملات قراردادهای آتی شد.
اما آغاز معاملات قرارداد آتی سکه طلا طرح امام خمینی (ره) در روز پنجم آذرماه سال ۱۳۸۷ تحول اساسی را در این معاملات ایجاد کرد به طوریکه باعث افزایش چشمگیر معاملات قراردادهای آتی شد.
ارزش معاملات قراردادهای آتی در پایان سال ۸۷ به حدود ۴۰ میلیارد ریال رسید اما استقبال سرمایه گذاران به معاملات سکه طلا باعث شد تا این رقم در پایان سال ۸۸ به ۱۴۰۰ میلیارد ریال برسد.
روند صعودی معاملات سکه طلا در سال ۸۹ نیز ادامه یافت به طوریکه ارزش قراردادهای آتی با ورود شمش طلای ۱۰ انسی درپایان سال گذشته به بیش از ۶۲۰۰ میلیارد ریال رسید.
معاملات این کالا به دلیل افزایش قیمت سکه در سال ۹۰ با رشد چشمگیری روبرو شد تا رکورد دو میلیون و ۲۰۰ هزار قرارداد به ارزش بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد ریال را به ثبت برساند.