ترویج سبک زندگی ایرانی

حاصل نهایی تحولات یاد شده را می‌توان در تغییر سبک زندگی بسیاری از خانواده‌های ایرانی مشاهده کرد.

بی شک یکی از وظایف مهم برنامه‌های خانواده حرکت در مسیر صحیح و ارائه الگوی مطلوب خانواده ایرانی ـ اسلامی به مخاطبان است؛ الگویی که منفعل از مسائل زمانه نیست، اما همواره در جهت تطبیق مؤلفه‌های دینی و ملی خود با مقتضیات روز حرکت و سبک زندگی خانواده ایرانی را از استحاله هویتی حفظ می‌کند.

ارتباط دو سویه با مخاطب

شبکه دو سیما، برنامه‌ای را با عنوان «خونه زندگی» روی آنتن دارد؛ برنامه‌ای مختص خانواده‌های ایرانی با ویژگی‌های متفاوتی که تلاش می‌کند خانواده‌های ایرانی را با خود همراه کند.

خدیجه شهبازی، یکی از تهیه‌کنندگان برنامه می‌گوید: ما در برنامه خونه زندگی به موضوعات و مسائلی که به حوزه خانواده ربط دارد، می‌پردازیم. امروز در بسیاری از خانواده‌ها موضوعات مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… نیاز به کنکاش دارد و برنامه خونه‌زندگی تلاش می‌کند روش‌های صحیح زندگی را از طریق بخش‌های مختلف برنامه آموزش دهد.

وی با بیان این‌که خانواده‌ها بیش از پیش به همگرایی، هم‌اندیشی و رسیدن به آرامش نیازمند هستند، می‌افزاید: تلاش می‌کنیم موضوعات متنوع با ایده‌های نو ارائه شود تا جذابیت‌های لازم را برای مخاطبان داشته باشد.

بخش‌‌های متنوع برنامه خونه زندگی از تلاش گروهی این برنامه نشان دارد تا براساس نیاز مخاطب، برنامه‌سازی صورت بگیرد.

فکر می‌کنم شما هم با دیدن این برنامه لذت خواهید برد. شاید سالیان متمادی است که شبکه‌های مختلف سیما به تولید و ساخت برنامه‌هایی با رویکردهای خانوادگی و اجتماعی یا بخش‌های مختلف اعم از گفت‌وگوهای فرهنگی و پزشکی، آموزش هنرهای دستی، بخش‌های خبری کوتاه و بخش‌هایی که با توجه به وضعیت فصل و ماه هر از گاهی رنگ تغییراتی به خودش می‌گیرد، اقدام می‌کند، اما باید دید تا چه اندازه این تغییرات موفق بوده است.

برنامه‌های خانوادگی مانند خونه زندگی می‌توانند به عنوان یک ابزار بسیار ارزشمند و قوی در ارتقای سطح دانسته‌ها و آموزه‌های خانواده‌ها تاثیرگذار باشند.

معصومه محرمی، یکی دیگر از تهیه‌کنندگان برنامه خونه زندگی در این ارتباط می‌گوید: برای این‌که بتوانیم به همه موضوعات و نیازهای مخاطبانمان پاسخ بدهیم از کارشناسان خبره در اتاق فکر برنامه بهره می‌گیریم تا با انتخاب صحیح موضوع بتوانیم مشکلات را در سطح جامعه رفع کنیم.

وی به مشارکت مخاطبان در برنامه اشاره می‌کند و می‌افزاید: مخاطبان باید با برنامه مشارکت جدی داشته باشند و ارتباط دوسویه باشد. نمی‌شود گروه تولید برای خودش برنامه‌سازی کند و از نظر مخاطبان مطلع نباشد. اگر ارتباط دو سویه برقرار شود مطمئنا برنامه علاوه بر جذاب بودن می‌تواند موثر هم باشد.

وی ادامه می‌دهد: با تولید بخش‌های جذاب تلاش می‌کنیم همه مخاطبانمان، حتی قشر کودک را در برنامه سهیم کنیم تا آنها هم که در خانه هستند بتوانند از تماشای برنامه خودشان لذت ببرند.

وی در پایان تصریح می‌کند: هر برنامه خونه زندگی، مختص یک استان است و در بخشی که برای این موضوع در نظر گرفته شده کلیپ و… پخش می‌شود تا بتوانیم از ظرفیت‌های استانی و خانواده‌های تمام کشورمان در برنامه استفاده کنیم.

ارائه الگوهای موفق در برنامه‌های خانواده

برنامه سیمای خانواده شبکه یک با اتکاء بر تجربه به دست آمده، محورهای جدید برنامه‌سازی را در اولویت کار خود قرارداده است. تلاش ویژه به ساخت مستندهای خانوادگی مرتبط با موضوع هر یک از روزهای هفته از جمله این محورهاست.

علی‌اکبر کریمی، تهیه‌کننده برنامه سیمای خانواده در این باره می‌گوید: هدف از ساخت مستند‌های خانوادگی، ورود به خانه‌های گرم و صمیمی خانواده ایرانی و انعکاس ویژگی‌ها و شاخص‌‌های تربیتی قابل اعتنا به جامعه است.

تجربیات، غم‌ها و شادی‌ها، موفقیت‌ها و شکست‌ها، عبور از بحران‌ها در هر خانواده متفاوت است. خانواده‌ای در مسیر زندگی خود رو به جلو حرکت خواهد کرد که در هر فرازی از زندگی به چرایی آنچه رخ داده و نقش آن در زندگی واقف شود.

وی می‌افزاید: در برنامه‌های خانواده ارائه الگوهای موفق ـ‌که از پس دشواری‌های زمانه برآمده‌اند و با وجود قرار گرفتن در شرایط یکسان و گاه سخت‌تر از خانواده‌های دیگر به موفقیت‌های چشمگیری رسیده‌اند ـ تأثیر تربیتی و عاطفی عمیقی بر بینندگان خواهد داشت.

وی بیان می‌کند: کمرنگ شدن مشاوره‌های سنتی در قالب بهره گیری از تجربیات بزرگان و ریش سفیدان خانواده، جمع فامیل، محله و شهر و سردرگمی در مشغله‌های زندگی ماشینی و عدم فرصت کافی برای شناخت و ارتباط افراد و حتی همسایگان و همکاران همجوار، موجب مسدود شدن بسیاری از راه‌های شناخت و انتخاب صحیح و منطقی همسر شده است؛ زوج‌هایی که با استفاده از شیوه مشاوره سنتی یا مشاوره نوین اقدام به انتخاب همسر می‌کنند و هم‌اکنون در آرامش و خوشبختی کنار همسر روزگار می‌گذرانند از سوژه‌های هدف برنامه سیمای خانواده است.

خانواده‌های شهدا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس، موضوع دیگر مستندهای خانوادگی است. ویژگی مهم انتخاب سوژه‌ها در این موضوع، اعتقاد راسخ به آرمان‌های انقلاب و تاریخ هشت‌سال دفاع مقدس با حرکت پویا و روبه جلوست.

وی ادامه می‌دهد: سوژه دیگر مستندهای خانوادگی، هنرمندان عرصه‌های مختلف هنری کشور است. مشاهده هنرمندان در محیط خانواده و در کنار خانواده که بیانگر خود حقیقی آنان است برای بینندگان جذابیت بسیاری دارد. با توجه به این که بسیاری از هنرمندان به‌طور ناخودآگاه نقش الگویی برای جوانان پیدا می‌کنند، انعکاس زندگی موفق و پایبندی آنان به خانواده، تأثیر مطلوبی در رفتار جوانان خواهد داشت.

وی خاطرنشان می‌کند: پرداختن به دیگر سوژه‌های مردمی اعم از خانواده کارآفرینان، معلولان جسمی و ذهنی، نخبگان ملی، قهرمانان ورزشی، خیرین و … نیز اهمیت بسزایی دارد. در قصه زندگی هر یک از سوژه‌ها، نکات آموزنده و تجربیات ارزنده‌ای وجود دارد که تأثیرات آن کمتر از نمایش یک فیلم داستانی یا سینمایی نیست، زیرا همه این سوژه‌ها واقعی اند و آنچه دیده می‌شود جریان یک زندگی است.

قصه مادر نابینایی که بدون دیدن عشق می‌ورزد، در کمال اعتماد به نفس با مردی همچون خود پیوند زناشویی می‌بندد و با وجود محدودیت‌های جسمانی مادر می‌شود، چرا که می‌داند مادر شدن بیش از آن‌که نیازمند چشمان باشد، محتاج قلبی بزرگ است.

طراحی برنامه براساس نیاز و ذائقه مخاطب

با یک بررسی ساده می‌توان فهمید در حال حاضر ساختار و میزان تولید برنامه‌های خانواده ایجاب می‌کند سازندگانش سراغ روش‌های پیچیده نروند. تولید بخش‌های ثابت و قسمت‌هایی مثل گفت‌وگو با کارشناس که به مقدمات خیلی پیچیده‌ای نیاز ندارد، محتوای این‌گونه برنامه‌ها را شکل می‌دهد.

ویژگی روتین بودن و کاهش خلاقیت در گروه تولید سبب‌ شده گاهی محتوا و شکل برنامه‌های خانواده در شبکه‌های مختلف یکسان باشد، در نتیجه مخاطب عمدتا میل و شوق زیادی برای تماشای این‌گونه برنامه‌ها نخواهد داشت.

با وجود این، با یک برنامه‌ریزی و طراحی درست می‌توان برنامه‌ای را براساس نیاز و ذائقه مخاطب تولید کرد، برنامه‌ای که بتواند علاوه بر جذابیت‌های لازم، الگوهای صحیح زندگی را در جامعه ترویج دهد.(جام جم – ضمیمه قاب کوچک)

مجید اصفیایی