داروی بیهوشی چه عوارضی دارد؟

عوارض و پیامدهای ناشی از بیهوشی بسته به نوع آن و شرایط جسمی اشخاص متفاوت است. بعضی از این عوارض سریع و تا پایان زمان جراحی خود را نشان می دهد و بعضی از عوارض در بلندمدت بروز می کند.

عمل جراحی دردناک است و این درد را باید به طریقی از بین برد. بیهوشی با کم کردن درد بیمار در حین جراحی، کمک بسیاری به پیشرفت علم پزشکی کرده و سبب شده است تا بتوانیم اعمال جراحی را به راحتی انجام بدهیم. با این حال بیهوشی ممکن است با مشکلاتی برای بیمار همراه باشد.

این عوارض ممکن است تا چند ساعت و یا چند روز بعد از بیهوشی باقی بمانند و در اکثریت قریب به اتفاق بیماران با مراقبت های پزشکی از بین می روند.

دکتر خسرو فرهادی، متخصص بیهوشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در این باره اظهار داشت:

«عوارض و پیامدهای ناشی از بیهوشی بسته به نوع آن و شرایط فیزیکی و جسمی اشخاص متفاوت است.

برخی از این عوارض سریع و تا پایان زمان جراحی خود را نشان می دهد و بعضی از عوارض نیز در بلندمدت بروز می کند.

بیهوشی یک سری خطرات احتمالی یکسان برای همه اشخاص دارد که ربطی به بیماری‌های زمینه‌ای آنها ندارد و قبل از عمل با آگاهی دادن به بیمار بر اساس چارچوب‌های قانونی از وی تعهد گرفته می‌شود که ریسک بیهوشی را می‌پذیرد یا نه.

عوارض خطرناک ناشی از بیهوشی تنها در کمتر از یک درصد اشخاص رخ می دهد.

واکنش‌های آلرژیک مقطعی به داروی بیهوشی و وارد شدن ترشحات به ریه را از جمله عوارض احتمالی بیهوشی است.

البته در بعضی اشخاص که بیماری های زمینه‌ای از جمله فشار خون مزمن، بیماری‌های قلبی زمینه‌ای، نارسایی قلبی پیشرفته، نارسایی ریه، ضایعات مغزی و … دارند نیز بیهوشی می‌تواند پیامدهای خاص خود را داشته باشد.

برخی از مردم تصور می کنند بیهوشی سبب اختلال حافظه می‌شود، ولی در هیچ کتاب علمی از اختلال حافظه یا ضایعات مغزی ماندگار به عنوان عوارض ناشی از بیهوشی نام برده نشده است

تهوع و استفراغ از عمومی ترین پیامدهای ناشی از بیهوشی است. این عوارض ناشی از داروی بیهوشی است که البته در حال حاضر به سبب اینکه از بهترین داروهای بیهوشی در کشور استفاده می گردد، استفراغ و تهوع ناشی از بیهوشی بسیار کم شده است.

برخی از مردم تصور می کنند بیهوشی سبب اختلال حافظه می‌شود و این نگرانی خصوصا برای کودکان و نوزادن بسیار جدی‌تر است، ولی در هیچ کتاب علمی از اختلال حافظه یا ضایعات مغزی ماندگار به عنوان عوارض ناشی از بیهوشی نام برده نشده است.

البته وضعیت برای اشخاص بزرگسال کمی متفاوت است و ممکن است بعد از بیهوشی، فراموشی موقتی در اشخاص بزرگسال ایجاد شود.

بی حسی نخاعی و موضعی هم پیامدهای خاص خود را دارد.

سردرد و پس از آن کمردرد از مهم ترین عوارض ناشی از بی حسی نخاعی است و در بعضی موارد نادر هم می تواند مشکلات دیگری را ایجاد کند.

در مورد اینکه یک فرد با چه فاصله زمانی می تواند بیهوشی بگیرد، می توان گفت برای این کار باید شرح حال بیمار در نظر گرفته شود که آیا فرد تحمل دریافت مجدد داروی بیهوشی را دارد و یا داروهای قبلی مشکلی برای کبد، کیله و یا تنفس وی ایجاد کرده‌اند یا نه.»

مشکلات ناشی از بیهوشی و بیحسی موضعی

– حالت تهوع و استفراغ : این مشکل هم در بیهوشی و هم در بیحسی وجود دارد.

– گلودرد: در مواردی است که بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و به سبب لوله ای است که در حین بیهوشی در داخل نای بیمار قرار داده می گردد. این درد ممکن است چند ساعت تا چند روز باقی بماند.

– احساس گیجی: به سبب کاهش فشار خون و یا داروهای مورد استفاده ایجاد می گردد.

– لرز: به سبب داروهای بیهوشی یا به سبب سرد ماندن بیمار در حین جراحی است. درمان آن با گرم کردن بیمار با حوله برقی است.

– سردرد: داروهای مصرف شده در حین جراحی، کاهش فشار خون، اضطراب و دیگر علل می توانند سبب سردرد شوند. سردرد شدید بعد از بیحسی بیشتر دیده می گردد.

– خارش: به سبب مصرف ضد دردهای مخدر به مقدار بسیار و یا به سبب حساسیت به داروها ایجاد می گردد.

– کمردرد: معمولا به سبب دراز کشیدن به مدت طولانی بر روی تخت جراحی ایجاد می گردد.

– گیجی و اختلال حافظه: بیشتر در اشخاص مسن و بعد از بیهوشی عمومی دیده می گردد.

– عفونت ریه: بیشتر در اشخاص سیگاری دیده میشود. در بی حسی دیده نمی شود.

– اختلال ادراری: در مردان بیشتر بصورت عدم توانایی در ادرار کردن و در زنان بصورت بی اختیاری ادرار است. معمولا تا چند ساعت بعد از جراحی خوب می گردد. در بی حسی دیده می گردد.

– درد عضلانی: به سبب استفاده از بعضی دارو ها در حین بیهوشی عمومی است.

عوارضی که کمتر شایع می باشند

– سخت نفس کشیدن و کندی تنفس: بر اثر استفاده بسیار از داروهای مخدر برای کاهش درد بعد از عمل ایجاد می گردد.

– آسیب به دندان، لب و زبان: این آسیب ها معمولا خفیف بوده و بصورت خونریزی های کوچک می باشند و به سبب فشار لوله تنفسی است که در حین بیهوشی عمومی برای بیمار استفاده می گردد.

– کاملا بیهوش نشدن و آگاهی از اطراف در حین بیهوشی عمومی: این وضعیت در بعضی موارد ایجاد شده و با اینکه بیمار درد ندارد، ولی در حین بیهوشی کاملا به خواب نرفته و از اتفاقاتی که در اتاق عمل می افتد، آگاه است.

فرآوری: نیره ولدخانی

بخش سلامت ممتاز

منابع:

ایسنا

ایران ارتوپد- دکتر مهرداد منصوری

مطالب مرتبط:

بیهوشی بهتر است یا بی حسی موضعی؟

درباره بیهوشی بیشتر بدانیم

خطرات بیهوشی و جراحی دربیماران چاق