دوقلوهای همسان هم تفاوت‌های ژنتیک دارند

سلامت > تحقیقات–
دوقلوهای همسان ممکن است آنقدرها هم همسان نباشند. گرچه انتظار بر این است که همه DNA‌های این دوقلوها یکسان باشد، اما یک پژوهش تازه نشان می‌دهد آنها در ابتدای رشد جنینی دچار صدها تغییر ژنتیک می‌شوند که آنها وارد مسیرهای متفاوتی می‌کند.

به گزارش تفسیری لایوساینس این یافته‌ها در اجلاس جامعه ژنتیک انسانی آمریکا ارائه شد، ممکن است تاحدی توضیح‌دهنده پدیده‌هایی مانند این باشد که چرا یکی از دوقلوها سرطان می‌گیرد و دیگری سالم می ‌ماند. این بررسی همچنین بیانگر آن است که این تغییرات ژنتیکی به طور شگفت‌آوری شایع عستند.

روی لی، متخصص اپیدمیولوژی در دانشگاه مک‌گیل که این یافته‌ها را بیان کرد، گفت: “این تغییرات بر خلاف آنچه پیش از این تصور می‌شد، آنقدرها هم نادر نیستند.”

در حالیکه بررسی‌های گذشته به تغییرات ژنتیکی یا جهش‌ها در اسپرم‌ها و تخمک‌ها(سلول‌های جنسی) پرداخته بودند که ممکن است به فرزندان انتقال پیدا کند، بررسی‌های در مورد جهش‌های سلول‌های بدنی در دوقلوهای همسان بسیار اندک بوده است.

این جهش‌ها که به آنها “خطاهای کپی‌برداری” هم گفته می‌شود، ممکن است در مراحل اولیه رشد جنینی رخ دهد، اما به سبب اینکه در سلول‌های جنسی ( یا به عبارت دیگر در کرموزوم‌های X یا Y) رخ نمی‌دهد، قابل انتقال به نسل بعدی نیست.

سایر بررسی‌ها نشان داده‌اند که تغییرات شیمیایی یا “اثرات اپی‌ژنتیک” ممکن است بر بروز ژن‌ها در طول سال‌ها اثر بگذارند، و این عامل سبب می‌شود که دوقلوهای همسان کاملا همسان نباشند. در عین حال بررسی‌های دیگر نشان داده‌‌اند که دوقلوهای همسان حاوی جهش‌های متفاوت ژنی می باشند، اما این بررسی‌ها تعیین نکرده است که این جهش‌‌ها با چه فراوانی رخ می‌دهند.

لی و همکارانش برای تعیین کردن اینکه این جهش‌ها با چه فراوانی در ابتدای رشد جنینی رخ می‌دهند، ژنوم ۹۲ زوج دوقلوی همسان را بررسی کردند و صدها هزار مکان در ژنوم ‌آنها را برای تفاوت‌ها از لحاظ جفت‌های باز در DNA ( که با حروف A، G، T و C نامیده می‌شوند) مورد جستجو قرار دادند. برای مثال یکی از دوقلوها ممکن است در یک نقطه DNA باز A داشته باشد و دیگری در این نثطه حاوی باز C باشد. این پژوهشگران فقط می‌توانستند تفاوت‌هایی را شناسایی کنند که در ابتدای رشد جنینی رخ داده و در نهایت در اغلب سلول‌های بدن بروز کرده باشد.

سپس این پژوهشگران فراوانی بروز این جهش‌ها را محاسبه کردند. فقط دو جفت از این دوقلوها حاوی چنین جهش‌هایی بودند که شمار آنها بیانگر این بود که تغییر DNA به میزان یک جفت باز در هر ۱۰ میلیون تا ۱۰ میلیارد جفت بازی که در هر بار تقسیم سلولی کپی می‌شوند، رخ می‌دهد. این میزان تغییر با توجه شمار تقسیم‌های سلولی در سلول‌های مورد بررسی به معنای آن است که به طور میانگین یک جفت دوقلوی همسان حاوی ۳۵۹ تفاوت ژنتیکی می باشند که در ابتدای رشد جنینی رخ داده است. 

یک محدودیت این بررسی این بود که پژهشگران در آن میزان جهش‌ها بر اساس سلول‌های خونی تخمین زده‌اند، اما بعضی از سلول‌ها در بدن با فراوانی بسیار بیشتری تقسیم می‌شوند، و ممکن است دچار جهش‌های بسیار بیشتری شوند. از طرف دیگر گروهی دیگر از سلولها، مانند سلول‌های مغز چندان تقسیم و بازسازی نمی‌شوند، و احتمالا وضعیت پایداری را حفظ می‌کنند.

لی می‌گوید: “نمونه‌های ما از سلول‌های خونی بودند. اما برای بررسی دقیق‌تر لازم است میزان‌ متفاوت تغییر ژنتیکی را در بافت‌های متفاوت تعیین کرد.”