مدیرکل امور آموزشی و کارآموزی سازمان پزشکی قانونی کشور با تأکید بر اینکه مرگ مغزی همان مرگ است و بازگشتی ندارد گفت: برخورد پزشک معالج با خانواده فرد دچار مرگ مغزی بسیار مهم است.
به گزارش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، دکتر قادی پاشا در همایش یک روزه “پژوهش در نظام عدالت کیفری؛ فرصت ها و چالش ها” که به همت سازمان قضایی نیروهای مسلح که روز سه شنبه ۲۷ تیر با حضور آیت اله لاریجانی، رییس قوه قضاییه برگزار شد، در مقاله ای با عنوان “چالش های موجود در مرگ مغزی و پیوند اعضاء و بررسی نگرش پزشکان و جایگاه آن در حقوق شهروندی” با طرح این سئوال که آیا فرد دچار مرگ مغزی از نظر پزشکی زنده است یا فوت شده؟ گفت: از نظر علمی پاسخ به این سئوال حتی برای پزشکان هم مشکل است البته با بررسی های انجام شده، منابع موجود و مباحث ارائه شده در سومین همایش طب و قضا، جمع بندی‌ها مؤید آن است که مرگ مغزی فرد نشان دهنده فوت شدن اوست زیرا فرد دچار مرگ مغزی هیچ‌گاه بازگشت پیدا نمی کند.وی با تأکید بر اینکه اخلاق پزشکی، قانون و شرع اجازه نمی دهد از فرد زنده برای پیوند استفاده کرد، افزود: در آیین نامه پیوند اعضا و مرگ مغزی که به عنوان قانون مصوب شده، جمله ای وجود دارد که در آن صراحتاً آمده است: “ولی میت باید اجازه دهند تا پیوند صورت بگیرد.” در این جمله می‌بینیم که قانون عبارت “میت” را برای فرد دچار مرگ مغزی به کار می برد و بر مرگ کسی که دچار مرگ مغزی شده باشد صحه می‌گذارد.
مدیرکل امور آموزشی و کارآموزی سازمان با طرح سئوال دیگری مبنی بر اینکه آیا برای جدا کردن فرد مرگ مغزی از دستگاه تنفس مصنوعی نیاز به رضایت بستگان هست یا خیر، اظهار داشت: مرگ مغزی همان مرگ است و برگشت ندارد اما چالش موجود، نحوه ارتباط پزشکان با خانواده‌های افراد فوت شده به علت مرگ مغزی است.
به گفته وی برخی پزشکان در بیمارستان‌ها برای خاموش کردن دستگاه‌ها، از خانواده‌ها می خواهند که خودشان کلید خاموش دستگاه را بزنند، در این صورت خانواده بیمار در خصوص تشخیص پزشک دچار تردید می شوند و یا تصور می کنند که فرد زنده است و پزشک قصد ندارد خطر پذیری کند بنابراین ممکن است در مقابل قطع دستگاه از فرد مرگ مغزی شده مقاومت کنند این در حالی است که فرد مرگ مغزی فوت کرده و دیگر بازگشتی ندارد.
دکتر قادی پاشا در ادامه گفت: برای قطع دستگاه از یک فرد فوت شده نیازی به اجازه بستگان نیست. برای روشن شدن موضوع فرض کنید جمجمه یک فرد بر اثر تصادف به شدت دچار آسیب شده اما او زنده به بیمارستان منتقل شود، بعد از ساعتی با وجود تلاش‌های بخش اورژانس مصدوم فوت می کند بنابراین سرم یا احتمالاً لوله‌ای که در مجرای نای او قرارداده شده نیز بیرون کشیده می شود بدون آنکه برای این کار از خانواده فرد اجازه گرفته شود. در حالت ایده‌آل فرد مرگ مغزی نیز همین وضع را دارد.
وی افزود: برخی همکاران پزشک معتقدند برای قطع دستگاه از فرد مرگ مغزی در صورت عدم رضایت بستگان، باید اجازه مقام قضایی کسب شود ولی دو سئوال مهم مطرح است، اول اینکه آیا واقعا برای کسی که فوت شده نیاز است از مقام قضایی برای جدایی دستگاه اجازه گرفت و دوم اینکه اگر هم بیمار مرگ مغزی هنوز فوت نشده است واقعا مرجع قضایی می تواند دستور قطع دستگاه را بدهد تا شخص فوت نماید یا خیر.
مدیرکل امور آموزش سازمان برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سمینار و نشست‌های تخصصی با موضوع مرگ مغزی را ضروری دانست و افزود: لازم است جلساتی در این خصوص با حضور قضات، جامعه پزشکی و پزشکی قانونی برگزار شود تا مشکلات و ابهامات موجود در بحث مرگ مغزی برطرف شود.
دکتر قادی پاشا با اشاره به انجام پژوهشی در بین ۴۰۰ پزشک استان کرمان در مورد نگرش آنان به مرگ مغزی و پیوند اعضا گفت: متأسفانه ۳۲ درصد از این پزشکان هیچ نظری در مورد پیوند به دنبال مرگ مغزی ارائه نکردند که این موضوع ضرورت برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای پزشکان را دو چندان می کند.
گفتنی است این همایش در قالب سه نشست تخصصی پیرامون پژوهش‌های کاربردی در حوزه عدالت کیفری برگزار شد که مقاله دکتر قادی پاشا مدیرکل آموزش سازمان پزشکی قانونی کشور به عنوان تنها مقاله پزشکی در بین ۱۸۴ مقاله رسیده به دبیرخانه این همایش، به عنوان سه مقاله برتر نشست های تخصصی برگزیده شد./عط
باشگاه خبرنگاران