۲۸م دیماه ،
ممتاز نیوز : اگر چه ورزشکاران نماد سالم ترین اشخاص جامعه می باشند، گاهی گرفتار بیماری‌های قلبی یا عروقی می‌شوند که نتایج غم انگیزی را به ارمغان می‌آورد که نمونه آن مرگ ناگهانی قلبی است. مرگ ناگهانی ورزشکاران یک اتفاق بسیار ناخوشایند و متأثر کننده است، چرا که این پدیده فردی را به کام نابودی می‌کشاند که در اوج قهرمانی، قدرت و شهرت است. از لحاظ تعریف، مرگ ناگهانی قلبی به مرگهایی گفته می‌شود که به صورت غیر قابل انتظار در طی یکساعت از آغاز علائم قلبی رخ می‌دهد. آمارهای موجود نشان می‌دهد که این اتفاق ۳ در هر ۱۰۰۰۰۰ ورزشکار در هر سال اتفاق می‌افتد و میزان آن در ورزشکاران مرد کمی بیش از ورزشکاران زن می‌باشد. مرگ ناگهانی در هر ورزشکاری، از مبتدی تا حرفه ای، جوان یا مسن، ممکن است رخ دهد ؛ اگر چه گفته می‌شود وقوع آن در ورزشهایی چون فوتبال، دو و میدانی، دوچرخه سواری و بسکتبال بیش از سایر ورزشها ملاحظه می‌شود.
به گزارش ممتاز نیوز به نقل از مردم سالاری ؛ شاید بتوان گفت که اولین مرگ ناگهانی ثبت شده در تاریخ ورزش به ۲۵۰۰ سال قبل بر می‌گردد، زمانی که دونده ماراتن یونانی پس از طی مسافت ۴۲ کیلومتر بین دشت ماراتن و آتن، دچار مرگ آنی شد. از آن زمان تا کنون ورزشکاران بسیاری دچار چنین رخدادی شده اند که شاهد نمونه‌های آن در دوران معاصر هستیم. از عالم فوتبال آغاز می‌کنیم ؛ “فوئه”، فوتبالیست مشهور تیم ملی کامرون، در سن ۲۳ سالگی، در حالیکه در جام کنفدراسیونها مشغول بازی بود، دچار ایست قلبی شد و در دم جان سپرد. نمونه دیگر، «موروسینی» فوتبالیست ایتالیایی است که در حین مسابقه دچار حمله قلبی شد که علی رغم تلاش‌های فراوان تیم پزشکی، جان خود را از دست داد. «میکولوش فهر» فوتبالیست جوان دیگری است که در مسابقات جام باشگاه‌های پرتغال دچار مرگ ناگهانی شده است. در حوزه بسکتبال نیز ما قربانیان مشهوری داریم، از جمله مرگ «هانک گاترز» قهرمان آمریکایی در لیگ برتر این کشور. «فالیمن» ستاره المپیک تیم والیبال آمریکا، در حالی مرگ آنی حین مسابقه با تیم والیبال ژاپن را تجربه کرد که از بیماری خود به نام سندرم مارفان اطلاعی نداشت.
در ایران نیز هر از چند گاهی شاهد چنین رخدادهایی هستیم؛ «منوچهر توسلی» کوهنورد نام آشنای تهرانی، در حین کوهنوردی دچار ایست قلبی شد و درگذشت؛ «مسلم طلوعی» قهرمان عضو تیم ملی فوتسال کشور، قربانی دیگری است که در خلال بازی جام رمضان دچار مرگ ناگهانی شد وجان خود را از دست داد. نمونه‌های دیگر «افشین شعبانیان»، دونده با سابقه ماراتن و «نوید بهنیا» قهرمان پرورش اندام می باشند.
علت اصلی چیست و چگونه باید پیشگیری کرد؟
بیش از ۸۰ درصد علل مرگ ناگهانی در میادین ورزشی ناشی از یک بیماری ژنتیکی یا مادرزادی تشخیص داده نشده است که از بدو تولد در سیستم قلبی-عروقی آنها وجود داشته است. شواهد حاکی از آن است که ورزش و فعالیت شدید، خطر مرگ ناگهانی را در اینگونه اشخاص افزایش می‌دهد. از جمله علل مرگ ناگهانی در ورزشکاران جوان می‌توان به کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک اشاره کرد که به عنوان شایعترین سبب مرگ ناگهانی در ورزشکاران زیر ۳۵ سال در نظر گرفته می‌شود و عامل یک سوم مرگ‌های مرتبط با ورزش است. این بیماری، ژنتیکی است و از شیوع نسبتا” بالایی برخوردار است بطوری که از هر ۵۰۰ نفر، یک نفر بصورت مادرزادی مبتلا به این اختلال است. در این بیماری، دیواره عضلانی بطن چپ و دیواره بین بطنی دچار ضخیم شدگی نامتقارن می‌شود که منجر به کوچک شدن حفره بطن و انسداد مسیر خروجی آن به سمت آئورت می‌شود. اما آنچه که سبب مرگ ناگهانی در این بیماران می‌شود، وقوع آریتمی‌های بطنی، به خصوص حین ورزش شدید است لذا به این بیماران پیشنهاد می‌شود که برای جلوگیری از حوادث ناگوار قلبی از ورود به ورزش‌های حرفه‌ای بپرهیزند.
یکی از نکات جالب توجه این بیماری، نوار قلب غیر طبیعی در زمانی است که عضله بطن هنوز دچار ضخیم شدگی نشده است. معیارهای داپلر رنگی اکوی قلب نیز قبل از آغاز ضخیم شدگی، دستخوش تغییراتی می‌شود که این اهمیت غربالگری و تشخیص زود هنگام این بیماری را توسط معاینات پزشکی و گرفتن اکو و نوار قلب، نشان می‌دهد.
متأسفانه کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک در بسیاری از موارد علائم خاصی ایجاد نمی‌کند بطوریکه شایعترین تظاهر آن همان مرگ ناگهانی است که بخصوص در حین ورزش رخ می‌دهد. سایر علائم این بیماری شامل تنگی نفس حین فعالیت، درد قفسه سینه و تپش قلب است. تشخیص این بیماری امروزه توسط نوار قلب و اکوکاردیوگرافی بسیار ساده شده است و درمان آن نیز شامل یکسری داروها و در بعضی موارد، جراحی است. ناهنجاری مادرزادی عروق کرونری قلب، دومین سبب شایع مرگ ناگهانی ورزشکاران است که حدود ۲۰ درصد موارد را شامل می‌شود و عامل انفارکتوس قلبی هنگام ورزش شدید است. تشخیص این بیماری نیز توسط اکو، تست ورزش و آنژیوگرافی میسر می‌شود.
سایر علل مرگ ناگهانی قلبی عبارتند از : میوکاردیت، دیسپلازی آریتموژنیک بطن راست، پارگی آنوریسم آئورت ( بخصوص در موارد سندرم مارفان )، سارکوییدوز، کم خونی داسی شکل، تنگی دریچه آئورت،….
تمامی‌بیماری‌های گفته شده در فوق از علل مرگ ناگهانی در ورزشکاران زیر ۳۵ سال می باشند در حالیکه شایعترین سبب این اتفاق در ورزشکاران بالای ۳۵ سال، تصلب شرایین یا همان تنگی عروق کرونری است.
در صورتی که مرگ ناگهانی در ورزشکارانی که بیماری زمینه ای قلبی ندارند، رخ دهد، شایعترین سبب آن اصابت ضربات محکم به قفسه سینه در حین ورزشهایی چون فوتبال،هاکی روی یخ،…. است که بلا فاصله منجر به آریتمی و مرگ می‌شود.
بیماری‌های یاد شده در حالی هر ساله قربانیان بسیاری را به کام مرگ می‌کشاند که علائم خاصی را در طول زندگی آنها ایجاد نکرده است ؛ از طرفی مرگ ناگهانی را در بسیاری از موارد نمی‌توان درمان و احیاء کرد ؛ لذا تمامی‌ورزشکاران قبل از ورود به ورزش حرفه ای یا نیمه حرفه ای حتما” باید به پزشکان ورزشی و متخصصان قلب و عروق مراجعه کرده و تحت معاینه قلبی قرار گیرند. اما با توجه به اینکه معاینه قلبی بسیاری از این بیماریها معمولا طبیعی و نرمال است، بررسی کامل قلبی شامل نوار قلب، اکوی قلب و تست ورزش باید بصورت روتین از کلیه ورزشکاران به عمل آید واین غربالگری برای اشخاصی که به فعالیت ورزشی ادامه می‌دهند، به طور سالانه ادامه پیدا کند.
منبع: ممتاز نیوز
باز بازنشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com