آخرین پسرعموی نئاندرتال اروپایی‎ها کی و کجا مرد؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، نتایج تحقیق تازه‎ای با موضوع تاریخ‌نگاری کربن در مورد نئاندرتال‌ها که طی هفته قبل انتشار یافت، ادعا می‌کند که احتمالا نئاندرتال‌ها هزاران سال زودتر از آنچه تصور می‌شد از جنوب اسپانیا ناپدید شده‌اند.
انسان‌های باستانی که به نام هومونئاندرتالنسیس نامیده می‌شوند بیش از ۵۰هزار سال پیش در دوران پالائولیتیک میانی (پیش از عصر سنگ) در اروپا می‌زیستند، و بعدها هنگامی که انسان‌های نوین از آفریقا به اروپا رفتند، منقرض شدند. بسیار از باستان‌شناسان بر این باورند که آخرین نئاندرتال‌ها در شبه جزیره ایبری می‌زیستند. برای مثال، غار گورهام در جبل الطارق حاوی بقایای نئاندرتال‌ها است و قدمت یک تکه زغال‌چوب برجامانده از آتش‌های آنها ۳۰هزار سال اندازه‌گیری شد.

ولی در سال‌ها اخیر، باستان‌شناسانی که بر روی انقراض نئاندرتال‌ها و آمدن انسان‌های نوین به اروپا تحقیق می‌کنند، دریافته‌اند که بسیار از نمونه‌های استفاده شده برای رسیدن به این تاریخ‌ها، آلوده به کربن‌های تازه‌تر می باشند، و به این نتیجه رسیدند که تاریخ‌های واقعی، چندین هزار سال زودتر از نتایج قبلی بوده‌اند.
گروهی به رهبری تام هیگهام، باستان‌شناس دانشگاه آکسفورد انگلیس، در حال تاریخ‌گذاری مجدد ده‌ها پایگاه اینترنتی مربوط به انسان و نئاندرتال در اروپا با استفاده از شیوه‌هایی است که آلودگی را از پروتئین کلاژن استخوان‌ها بزداید. آنها موفق به کشف این نکته شده‌اند که انسان‌های مدرن بیش از ۴۰هزار سال پیش به انگلیس رسیده‌اند (تقریبا ۱۰هزار سال زودتر از زمانی که تصور می‌شد). یکی از نتایج این تحقیق، به چالش کشیده شدن شواهدی است که بر مبنای انها تصور می‌شد نئاندرتال ها چیزهایی مانند مهره‌های صدفی می‌ساختند و به استناد آنها گفته می‌شد نئاندرتال‌ها توانایی تفکر نمادی را داشتند.
 

استخوان‌های قدیمی
در تازه‌ترین تحقیق، هیگهام و ریچل وود (دانشجوی سابق تحصیلات تکمیلی)که اکنون در دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا مشغول به کار است، تلاش کردند تا بقایای بدست آمده از ۱۱ پایگاه اینترنتی در شبه جزیره ایبری را با استفاده از شیوه رفع آلودگی خود، قدمت‌گذاری کنند. تاریخ‌گذاری قبلی، قدمت این آثار را ۳۶هزار سال تشخیص داده بود.
ولی وود و هیگهام دریافتند که تنها دو نمونه از این پایگاه اینترنتی‌ها (جاراما، در خارج از مادرید و کوئوا دل بوکو دی رافارایا، در نزدیکی دماغه جنوبی اسپانیا) حاوی استخوان‌هایی بودند که کربن کافی برای تاریخ گذاری را داشتند. از کار آنها چنین بر می‌آید که این بقایا بیش از ۴۵ هزار سال قدمت دارند و عمر بعضی از آنها حتی بیش از ۵۰هزار سال است که حد عملی تاریخ‌گذاری کربنی است (به بیان ساده‏تر، روش تاریخ‏نگاری کربنی نمی‎تواند بیش‏تر از ۵۰هزار سال پیش را تشخیص دهد). وود می‌گوید که تحقیق گروه، شواهدی را که آخرین نسل نئاندرتال‌ها در شبه جزیره ایبری پناه گرفته بودند، به چالش می‌کشد.
ولی دیگر باستان‌شناسان این قدر تند نمی‌روند: «نمی‌توان به سادگی دو نقطه در ایبری را برداشت و گفت که این اتفاقی است که در همه جا افتاده است»، این گفته کلایو فینلیسن است، باستان‌شناس موزه جبل‌الطارق که گروهش غار گورهام را کاوش کرده بود. به نقل از او دو پایگاه اینترنتیی که وود و هیگهام بررسی کرده‌اند در ارتفاع بالا قرار دارند و در آستانه ورود اروپا به عصر یخبندان، جای مطلوبی برای زندگی نبودند. ولی در پایگاه اینترنتی‌های گرم‌تر که به باور فینلیسن، پناهگاه آخرین نئاندرتال‌ها بود، کلاژن استخوان به این خوبی حفظ نشده است. «پس ما در وضعیت بن‌بست قرار داریم».
به گفته فینلیسن، شیوه‌های تاریخ‌گذاری غیروابسته به کربن می‌توانند با قطعیت بیشتری پاسخ را روشن کنند، از همین رو او در حال استفاده از این شیوه‌ها در پایگاه اینترنتی‌هایی در جبل‌الطارق است. وود می‌گوید که برای رسیدن به تصویر بهتری از تاریخ شبه جزیره ایبری، پایگاه اینترنتی‌های تازه باستان شناسی لازم می باشند. به نقل از او: «مشکل این است که شواهد بسیاری از هر چیز مربوط به دوران پالائولیتیک وجود ندارد».