این روزها موضوع محدودیت های ارتفاعی در محله میراثی جماران به سرخط رسانه های شهری تبدیل شده، محله قدیمی در منطقه یک که به دلیل ثبت میراثی اش از ساخت و ساز برج ها در امان مانده و محلی بکر میان برج های سربه فلک کشیده شمال تهران است. هرچند که مدتی است سعی دارند تا بافت روستایی این محله میراثی را تغییر دهند اما باید دید در این آزمون سخت، مدیران چه عملکردی خواهند داشت.
به گزارش ممتازنیوز به نقل از ایسنا، سالهاست که برخی از سکنه محله جماران از محدودیت های ارتفاعی که در محله شان وجود دارد؛ گلایه دارند، در حالی که همیشه این موضوع مسکوت مانده بود اما به تازگی باز هم موضوع ساخت و ساز در این محله داغ شده و به نظر می رسد، موضوع به زمانی برمی گردد که شهرداری منطقه یک در اقدامی از ساخت اضافه بنای ساختمان متعلق به نهاد ریاست جمهوری جلوگیری کرده و آنها نیز با مراجعه به شورایعالی معماری و شهرسازی خواهان لغو محدودیت ارتفاع در این محله شدند، موضوعی که سکوت سازمان میراث فرهنگی را در بر داشت، اما مدیران شهری از هیچ گونه دفاعی در حفظ محله جماران کوتاهی نکردند.
اولین بار محمد سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی در صحن علنی شورای اسلامی شهر تهران این موضوع را مطرح کرده و می گوید: به موجب گزارش‌های مردمی خبر ساخت و ساز در ملکی متعلق به نهاد ریاست جمهوری واقع در محله جماران مجازی منتشر شد به همین دلیل این جانب به عنوان مسوول کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران بلافاصله پس از اطلاع از موضوع به همراه شهردار منطقه یک در محل پروژه حاضر و خواستار توضیحات لازم و ارائه اسناد قانونی شامل پروانه ساختمانی و نقشه‌های مصوب از سوی شهرداری شدم.
وی با بیان اینکه توضیحات ارائه شده حاکی از این است که این ساختمان در مراحل پایانی اجرای ستون‌ها و سقف طبقه پنجم قرار دارد و متاسفانه بدون اخذ پروانه ساختمانی، این ساختمان احداث شده است، ادامه می دهد: البته بنا بر اظهارات شهردار منطقه درخواست صدور پروانه انجام شده اما به دلیل طولانی شدن فرآیند استعلامات مربوطه، هنوز پروانه‌ای برای این ملک صادر نشده است.
وی می افزاید: پس از انجام این بازدید به منظور بررسی دقیق تر بارگذاری صورت گرفته در این پروژه و تطبیق آن با ضوابط ملاک عمل مفاد طرح تفصیلی و طرح مصوب جماران و نیز به دلیل عدم دریافت پروانه، خواستار توقف ادامه ساخت تا طی مراحل قانونی معمول شدند.
سالاری می گوید: از آن جایی که میلیگردهای کار شده در سقف طبقه دوم از اقدام برای اجرای ستون‌های طبقه سوم از گذر بالا حکایت داشت، برخلاف ضوابط بود، از نمایندگان نهاد ریاست جمهوری و پیمان کار مربوطه و شهردار منطقه خواستم که به هیچ عنوان نسبت به اجرای طبقه سوم اقدام نشود.
رئیس کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اظهارات نمایندگان نهاد ریاست جمهوری مبنی بر تلاش آنها برای لغو محدودیت ارتفاع و محدودیت‌های میراثی در محله جماران ادامه می دهد: پس از شنیدن اظهارات ناراحت کننده نمایندگان نهاد با شهردار تهران تماس گرفتم و موضوع را به ایشان اطلاع دادم و تاکید کردم دستورات اکید جهت جلوگیری تداوم مراحل ساخت و ساز این پروژه و به ویژه طبقه مازاد صادر شود.
یک روز صبح جمعه حدود ساعت پنج و نیم متوجه پیام‌های ارسال شده در نیمه شب توسط شهروندان شدم که خبر از اقدام شبانه عوامل پروژه برای بتون ریزی طبقه سوم داشت که شخصا در محل پروژه حضور پیدا کردم و پس از مشاهده اجرای میلیگرد گذاری، بتون ریزی ستون‌ها و برخی دیوارهای برشی طبقه سوم مجددا با شهردار منطقه و شهردار تهران صحبت کردم وخواستار جمع آوری اقدامات مربوط به بنای مازاد دارای تخلف برابر قانون و مطابق ضوابط ملاک عمل شدم و سپس طی گزارشی مراتب را به اطلاع رئیس و اعضای شورای شهر تهران رساندم که تقاضای اعضای شورا از شهرداری نیز برخورد مطابق با قانون و جمع آوری تخلفات و عدم اغماض فارغ از فضاسازی و مبتنی بر چارچوب معمول با چنین پروژه‌های بود .
سالاری تاکید می کند: پس از کسب نظر اعضای شورا به همراه آقای علیخانی مجددا در محل پروژه حاضر شدیم و بنا بر تقاضای اهالی محل از شهرداری تهران و شهرداری منطقه خواستار اعمال قانون و جمع آوری مستحدثات نیمه کار طبقه مازاد مطابق قانون شدیم که شهردار و پرسنل شهرداری با تدبیر و مدیریت خوب نسبت به اعمال قانون اقدام کردند.
سالاری در ادامه به تبیین برخی ابعاد دیگر این پروژه پرداخته و می افزاید: مساحت این ملک مطابق اسناد معادل ۱۰۵۶ متر مربع واقع در پهنه آر ۱۲۲ مسکونی است. این ملک به دلیل قرارگیری در محدوده طرح تفصیلی ویژه بافت پیرامونی حسینیه و بیت حضرت امام خمینی(ره) و نیز با هدف حفظ هویت تاریخی‌فرهنگی و معنونی محله جماران و همچنین به موجب مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری صرفا مجاز به ساخت دو طبقه از گذر فوقانی بوده که به دلیل شیب دار بودن زمین و اختلاف ارتفاع گذر بالا و پایین دوطبقه تحت عنوان زیر زمین نیز در آن ایجاد شده است که با یک طبقه زیرزمین دفنی زیر گذر پایین مجموعا ۵ طبقه می‌شود.
سالاری تاکید می کند: نهاد ریاست جمهوری در سال ۹۳ اقدام به تخریب و گودبرداری در این ملک کرده است، اما در مرحله گود برداری تا اواخر سال ۹۸ رها شده است و مجددا و پس از صدور اخطارهای متعدد توسط شهرداری منطقه، اواخر سال گذشته پایدار سازی گود و پس از آن احداث ساختمان بدون دریافت پروانه صورت گرفته است. پروانه شهرداری برای این ملک در ۲۹ خرداد سال جاری پس از بازدید این جانب از محل ملک توسط شهرداری آن هم بدون بارگذاری مطابق ضوابط ملاک عمل طرح تفصیلی و تنها دو طبقه روی گذر فوقانی و سه طبقه زیر زمین صادر شده است.
سالاری در این تذکر خود سربسته به تلاش برای لغو محدودیت ارتفاع اشاره می کند اما از آنجایی که به نظر می رسید این پیگیری نیز در سیستم اداری معطل می شود، چندان به خط خبری تبدیل نشد تا اینکه خبر می رسد که شورایعالی معماری دستور جلسه آتی خود را به بررسی لغو محدودیت های ارتفاع مجله جماران اختصاص داده است که این مسئله سبب شد تا ۱۶ تن از اعضای شورای دست به نامه شده و در نامه ای با امضای محسن هاشمی رئیس شورای شهر از وزیر راه بخواهند از هرگونه تصمیم شتاب زده خودداری کنند به گونه ای که علی اعطا سخنگوی شورای شهر در مورد این نامه با امضای ۱۶ عضو می گوید: حسینیه جماران واقع در محله جماران در محدوده منطقه یک شهرداری تهران به عنوان یک اثر دارای شئون ملی در سال ۶۷ به شماره ۱۸۵۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است و محله جماران نیز به عنوان یک بافت ارزشمند مسکونی و روستایی دارای ارزش هویتی، تاریخی، فرهنگی، به شمار می آید.
وی با تاکید بر اینکه با توجه به ابعاد شخصیتی حضرت امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی، هر گونه اتخاذ تصمیم در رابطه با جماران، مستلزم در نظر داشتن ملاحظات و حساسیت های ویژه اجتماعی و همچنین فرهنگی- میراثی است و تاکید می کند: از آنجا که ارائه گزارش پیرامون طرح تفصیلی محله جماران پیرو دستور رئیس جمهوری در دستور جلسه آتی شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در روز دوشنبه ۱۳ مرداد قرار دارد؛ هرگونه تصمیم گیری شتابزده و بدون پشتوانه کارشناسی جدی در جهت لغو طرح تفصیلی ویژه جماران و یا رفع محدودیت ارتفاعی آن، ممکن است نه تنها منجر به مخدوش شدن هویت تاریخی آن محله شود، بلکه نارضایتی هایی را میان ساکنان و ذینفعان سایر محدوده های دارای طرح های ویژه با محدودیت های ساخت و ساز در شهر تهران و حتی سایر شهرها رقم بزند.
وی از طرف ۱۶ امضا کننده این نامه از وزیر راه میخواهد تا با عنایت به توضیحات فوق، به منظور انجام بررسی‌های همه‌جانبه فنی – کارشناسی و فرهنگی – اجتماعی توسط شورای اسلامی شهر و شهرداری تهران و اعلام نتایج بررسی‌ها به شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، موضوع طرح مذکور از دستور کار جلسه آتی آن شورا خارج شود و طرح مجدد آن پس از ارائه نتایج بررسی‌های شورا و شهرداری در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مطرح شود.
به گزارش ممتازنیوز به نقل از ایسنا، بعد از ارسال نامه و برگزاری جلسه محمد سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی شورا در حساب توییتری خود نوشت:” شنیده‌ها حاکی است که موضوع لغو محدودیت ارتفاعی محله جماران در جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور مطرح شده است اما فعلاً به تصویب نرسیده، البته اصرار نهاد ریاست جمهوری برای لغو این محدودیت همچنان پابرجاست. ضمنا بر خلاف رویه معمول از نمایندگان شورای شهر تهران برای حضور در این جلسه دعوت به عمل نیامده بود.”
عده ای فشار می آورند تا هیچ ضابطه ای در این منطقه نباشد
با این حال موضوع به طور کلی از دستور کار شورایعالی معماری حذف نشد، بلکه برای بررسی بیشتر به کمیسیون های تخصصی ارسال شد که این مسئله سبب شد پیروز حناچی شهردار تهران که بنا به گفته اعضای شورای شهر به دلیل تخریب آن نیم طبقه ساختمان نهاد ریاست جمهوری دیگر به جلسات هیات دعوت نمی شد نیز با اشاره به تلاش برخی سکنه برای حذف این محدودیت، در جلسه با مدیران رسانه ای بگوید: در جماران با موضوعی مواجه هستیم که اتفاقا از سوی رسانه‌ها باید پیگیری شود و این موضوع این است که زمانی که مرحوم امام (ره) در جماران زندگی می‌کردند، شرایط سخت امنیتی در این منطقه وجود داشت، به‌طوری که تردد و سکونت در این منطقه برای هر کسی امکان‌پذیر نبود و حتی املاکی هم در این منطقه تملک می‌شد که حریم امنیتی شکل بگیرد. بنابراین به طور طبیعی به دلیل این محدودیت‌ها املاک در این منطقه ارزان شد و از همین رو تعدادی از ملکها با قیمت ارزان، هم پیش از ضوابط سال ۱۳۸۰ و هم بعد از آن در این منطقه خریده شد. در زمان تصویب ضوابط سال ۱۳۸۰ که اتفاقا خودم آن را تصویب کرده بودم هم این اعتراض ها بود تا جایی که این طرح وسیع به دلیل همین اعتراض‌ها بسیار محدود شده و به کوچه حسنی‌کیا، کوچه نیایش و کوچه چوبینه ختم شد. اما اکنون با این مواجه هستیم که عده ای فشار می‌آورند تا هیچ ضابطه‌ای در این منطقه نباشد، ۷۰ درصد از این افراد لزوما هم جمارانی نیستند و در شرایط فعلی پیرامون موضوع جماران فشارهای زیادی وجود دارد.
بحث درخواست گسترده مردم نیست تنها۱۰۴ پلاک در محله باقی مانده
فشار شدیدی برای برداشتن محدودیت هست
شهردار تهران در ادامه بیان می کند: کل پلاک‌های درگیر در این طرح حدود ۱۴۷ پلاک است که از این تعداد ۳۵ پلاک در اختیار موسسه نشر و تنظیم آثار امام و همچنین سپاه قرار دارد که یا بیمارستان است یا مجموعه شورایاری. حدود ۳۵ پلاک هم تملک شده و ۱۰۴ پلاک باقی مانده که بسیاری از آنها نوسازی شده است. بنابراین بحث حضور گسترده مردم در این منطقه وجود ندارد. اکنون در سمت کوچه حسنی‌کیا یعنی جبهه غربی خیابان جماران، به ساختمان های عظیم مجوز داده نمی شود و به سمت حسینیه شماره سه هم ساختمان های چهار تا پنج طبقه وجود داشته و محدودیتی ندارد، اما در شرایط فعلی فشار شدیدی وجود دارد که طرح برداشته شود. عده‌ای می‌گویند کوچه حسنی‌کیا را تعریض کنید تا دو طرف خیابان هم با سطح اشغال ۸۰ درصد ساخت و ساز کنند و ساختمان ها چهارطبقه باشند.
ساخت ساختمان های هشت طبقه در همسایگی بیت امام خمینی(ره)
ما یک امام بیشتر نداشتیم
شهردار تهران می افزاید: از سوی دیگر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام کرده که در ساختمان‌های مجاور حسینیه امام خمینی (ره)، حریم میراثی وجود ندارد، بنابراین به این معنی است که در پلاک‌های مجاور حسینیه و بیت امام (ره) ساختمان‌های هشت طبقه می‌تواند ساخته شود و خیلی عجیب نیست اما به نظر من این کار از نظر تخصصی دانشگاهی و نه از نظر شهردار تهران، جفاست. کاخ نیاوران و کاخ سعدآباد را حفظ می‌کنیم اما باید در نظر داشت که ما یک امام بیشتر نداشتیم و باید دید در مقیاس جهانی با شخصیت‌های تراز ملی چگونه رفتار کردند. با خانه گاندی، ماندلا و … چگونه رفتار کردند. ما یک امام داشتیم که بخشی از تاریخ ماست. امام خمینی (ره) بخشی از تاریخ معاصر ما است و وظیفه داریم این قضیه را ملی نگاه کرده و نباید در فضای محلی با آن برخورد کنیم البته تاکید می‌کنم که این موضوع را از نگاه شهردار تهران بیان نمی‌کنم و از موضع شهردار تهران هرچه شورای عالی معماری و شهرسازی در این زمینه تصویب کند. ما مجبوریم اجرا کنیم.
شهردار تهران با اینکه نظرات خود را در قالب یک استاد دانشگاه بیان می کند، اما عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در مصاحبه ای به تفصیل، موضوع جماران را باز می کند و می‌گوید: موضوع جماران از چند وجه قابل بررسی است و برای تصمیم‌گیری حتما باید به این وجوه توجه شود. بحث انتخاب امام خمینی(ره) برای سکونت در محله جماران یک موضوع کلیدی و مهم است. اینکه چرا امام‌خمینی(ره) جماران را انتخاب کردند. اینها موضوع کلیدی است که برای شناخت درست انقلاب و شناخت شخصیت امام نمی‌شود این موارد را نادیده گرفت. زمانی که مشکل قلبی برای امام پیش آمد، پزشکان توصیه کردند که محل سکونت امام نزدیک بیمارستان باشد و هوای مناسبی داشته باشد. امام همان موقع می‌توانست در کاخ سعدآباد و کاخ نیاوران زندگی کند. چرا چنین کاری نکرد؟ در واقع این یک مسئله مهم است، چراکه کاخ سعدآباد و نیاوران به بیمارستان نزدیک هستند و هوای خوبی هم دارند. اما موضوع زندگی امام چیز دیگری بود و می‌خواست در کنار مردم و در فضایی باشد که روحیه طاغوتی بر آن حاکم نباشد و این ریشه در شخصیت تاریخی ایشان دارد و ما نباید این را فراموش کنیم.
گلپایگانی با تاکید بر اینکه شناخت شخصیت امام به شناخت نوشته‌ها و گفته‌های ایشان است، اما بخش دیگری از این شناخت به مکان رویدادی است که اتفاقات متاثرکننده تاریخ ایران و حتی جهان را شامل می‌شود.ادامه می دهد: اگر بخواهیم شخصیت امام را که از نظر ما تاریخ جهان را متحول کرده است درست بشناسیم باید به همه جوانب آن بپردازیم. بخشی از آن هم به محل سکونت امام برمی‌گردد و محلی که مردم می‌خواهند با بازدید از آن با نوع زندگی امام آشنا شوند. این انتخاب هوشمندانه امام از روی اعتقاد ایشان است و زندگی در کنار مردم و در سطح مردم برای امام مهم بوده است. این رمزی است که عشق مردم و بسیجی‌ها به امام داشتند و وقتی آن فضای زندگی ایشان را از نزدیک می‌دیدند، این عشق دوچندان می‌شد و این موضوع را نباید فراموش کنیم.
قانون پشتیبان حفظ محله جماران
سکونت تنها ۱۴۸ پلاک در جماران
گلپایگانی با بیان اینکه آتاتورک در یونان به دنیا آمده اما ماکت خانه‌اش را در استانبول هم ساختند. ادامه می دهد: مردم و نسل‌های بعدی حق‌شان است که نسبت به بنیانگذار جمهوری اسلامی اطلاعات دقیقی داشته باشند. ما که نمی‌توانیم حق نسل آینده را از آنها بگیریم.
معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران در مورد شاخصه های شهرسازی این محله با تاکید بر اینکه قبل از سال۸۰ و در چند مرحله مصوباتی در کمیسیون ماده۵ داشتیم که مبتنی بر حفظ خانه امام و حفظ محله جماران بوده می گوید: در قانون برنامه سوم توسعه بند «د» ماده۱۶۶ صراحتا در قانون مصوبه مجلس گفته شده که برای بافت سنتی و تاریخی محله جماران یک مکانیسم قانونی درنظر بگیرید. اگر که نیاز به تملک است، تملک شود و وزارت شهرسازی وظیفه دارد که زمین معوض را در اختیار شهرداری تهران بگذارد. آن بخش‌هایی هم که تملک شده، تبدیل به فضای گردشگری می‌شود؛ یعنی کاملا یک مکانیسم قانونی مصوبه مجلس برای این موضوع وجود دارد و بر اساس همین مصوبه مجلس هم، شورایعالی معماری و شهرسازی در سال۸۰ مصوبه‌ای داشت که محدودیت‌هایی در ساخت‌وسازها ایجاد کرد و ما حالا نمی‌توانیم مصوبه‌ای در شورایعالی معماری و شهرسازی بگذرانیم که مصوبه مجلس را تحت‌الشعاع قرار دهد و مصوبه شورایعالی نمی‌تواند مغایر با مصوبه مجلس باشد.
وی می افزاید: موضوع بافت جماران ارتباط با شناخت دقیق‌تر از انقلاب اسلامی و محل سکونت امام‌خمینی(ره) و محله جماران پیدا می‌کند. ما بافت محلی را بررسی کردیم. باید بگویم که به‌طور کلی در این محله ۱۴۸قطعه است که در طرح مصوب شورایعالی قرار گرفته‌اند. از این تعداد حدود ۶۰قطعه ساکنان آن قبل از سال۸۰ است. بقیه قطعه‌ها بعد از مصوبه شورایعالی معماری و شهرسازی و با علم به اینکه محدودیت‌هایی وجود دارد، اقدام به خرید کرده‌اند و ما پیشنهاد دادیم که به واسطه حساسیتی که امام خمینی بر رضایت مردم داشتند، شهرداری تهران وظیفه خود می‌داند که فرا از روال و رویه‌ها در محله جماران، اگر نیاز باشد کسانی که قبل از سال۸۰ آنجا بودند، رضایت‌شان را جلب کند و هر پلاک متناسب با شرایط تصمیم‌گیری شود. در شورایعالی هم پیشنهاد ما این بود که با توجه به چارچوب‌های مورد نظر، اولا مبنای ماده۱۶۶ قانون برنامه سوم باشد، اگر طرحی در آنجا میخواهد بازنگری شود، باید بر مبنای همان قانون مصوب مجلس باشد و ما اجازه عدول از قانون را نداریم. دوم گفتیم که تسهیل رضایت ساکنان بومی جماران، یعنی آنها که قبل از سال۸۰ اقدام به خرید ملک در این محله کرده بودند، حالا باید ببینیم چه تصمیمی در این زمینه اخذ می شود.
به گزارش ممتازنیوز به نقل از ایسنا، یادمان نرود محله جماران تنها یک محله در شمالی ترین نقطه تهران نیست بلکه محله ای ارزشمند است که علاوه بر اینکه به دلیل حضور رهبر انقلاب حافظ میراث معاصر کشورمان است از نظر شهری دارای بافت ارزشمند روستایی است و منظر طبیعی آن نیز باید حفظ شود و لازم است همانگونه که سخنگوی شورای شهر تهران پیشنهاد داد شورایعالی معماری و شهرسازی به عنوان حافظ منافع عمومی در مورد ابعاد تصمیم گیری هایش توضیحاتی به مردم ارائه کند تا در فضایی شفاف و نه پشت درهای بسته مردم از اتخاذ تصمیمات در مورد این محله میراثی مطلع شوند.
انتهای پیام