آغاز طراحی تلسکوپ رصدخانه ملی ایران/تکمیل زیرساخت رصدخانه ملی ایران تا خرداد ماه

به گزارش دریچه خبر ، دکتر رضا منصوری گفت: زیر ساخت رصدخانه ملی شامل مکان‌یابی، تصحیح قله برای استقرار تلسکوپ ملی و ساخت پایه تلسکوپ و محفظه و محفظه، ساخت ایستگاه‌های پشتیبانی و نیز بخشی از ساختمان رصد سرا در روستای کامو و احداث راه دسترسی به قله است.

وی با بیان اینکه مکانیابی رصدخانه ملی ایران از حدود ١١ سال پیش در کشور انجام شده است، تصریح کرد: پس از بررسی‌ها و ارزیابی‌های فراوان از میان دو قله با ارزش نجومی «دینوا» و «گرکش»، «گرکش» میزبان رصدخانه ملی ایران خواهد بود؛ در ضمن قله «دینوا» نیز برای آینده نجومی کشور حفظ خواهد شد.

منصوری خاطرنشان کرد: برنامه آماده کردن زیرساخت رصدخانه ملی ایران به عنوان یکی از طرحهای مهر ماندگار از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه شد که امیدواریم با تامین بودجه‌های لازم تا خرداد سال آینده تکمیل شود.

احداث ساختمان پشتیبان رصدخانه در کنار تلسکوپ

مجری طرح رصدخانه ملی ایران در خصوص روند ساخت ساختمان پشتیبان رصدخانه در بالای قله که قرار بود ٣٠٠ متر پایین‌تر از نوک قله ساخته شود، توضیح داد: پس از اخذ مشاوره‌های بین‌المللی و مخالفت اکثر کارشناسان این حوزه با احداث این ساختمان در ارتفاع بالای سه هزارمتر قرار شد به جای این ساختمان، ایستگاه شماره یک قله به عنوان امکان حداقل پشتیبانی لازم در کنار تلسکوپ و ایستگاه شماره ٢ به نام «رصدسرا» در روستای «کامو» (۴٠ کیلومتری کاشان) احداث شود.

ساخت محفظه تلسکوپ به قطر ١۴ متر به شکل چرخان

منصوری در خصوص جزییات ساختمان پشتیبانی در کنار تلسکوپ گفت: محفظه تلسکوپ بر روی یک پایه بتونی استوانه‌یی شکل به قطر ١۴ متر قرار می گیرد. پایه تلسکوپ نیز یک پایه بتونی است که هشت متر آن در زیر سطح مبنا و در وسط محفظه قرار می‌گیرد. در نهایت تلسکوپ هم بر روی آن استقرار می یابد.

مجری طرح رصدخانه ملی ایران تصریح کرد: دور تلسکوپ که بر روی پایه ١۴ متری نصب می‌شود یک محفظه قرار دارد که یک سازه فلزی چرخان به قطر ١۴ متر است. طراحی سازه محفظه تلسکوپ یک بخش عمده فعالیت ما بود که در طراحی آن انواع و اقسام گزینه‌ها بررسی شد که در نهایت گزینه محفظه چرخان که با تلسکوپ می‌چرخد انتخاب شد تا هنگام رصد حداکثر کیفیت تصویر اخذ شود.

وی ادامه داد: در ساخت محفظه تلسکوپ با شرکت‌های سازنده داخلی وارد مذاکره شدیم که امیدواریم اوائل زمستان امسال شرکت ایرانی سازنده محفظه انتخاب شود. البته فکر نمی‌کردیم تعداد زیادی از شرکتهای داخلی توانایی ساخت محفظه تلسکوپ را داشته باشند.

منصوری خاطرنشان کرد: در طول بیش از سه ماه گذشته، پیمانکار احداث جاده دسترسی از جاده اصلی به قله تعیین شده و عملیات احداث هم حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این جاده طوری طراحی شده است که در اثر حمل و نقل یا رفت و آمد خودروها مزاحمتی برای رصد ایجاد نکند.

احداث ساختمان پژوهشکده رصدخانه ملی ایران در شهر کاشان

وی در خصوص تملک زمین رصدخانه و ساختمان‌های پشتیبان آن به ایسنا گفت: تملّک ساختمان رصدسرا در روستای کامو و ساختمان پژوهشکده رصدخانه ملی ایران در شهر کاشان در جریان است که امیدواریم استانداری اصفهان هر چه زودتر نتیجه مطلوب را اعلام کند که قول ما به دولت در چارچوب طرح مهر ماندگار به تعویق نیفتد. هم اکنون نقشه معماری و اجرایی رصدسرا آماده است و منتظر اعلام نظر نهایی استانداری هستیم.

نهایی شدن طراحی آینه ثانویه تلسکوپ ملی

مجری طرح رصدخانه ملی ایران با بیان اینکه همچنین طی شش ماه گذشته مساله طراحی آینه ثانویه و تطبیق آن با بخش‌های اپتیکی تلسکوپ، نهایی و آماده سفارش شده است، خاطر نشان کرد: در حال حاضر مشغول مذاکره با سازندگان و شرکت‌های صیقل دهنده آینه هستیم. طراحی بخش اتصال ابزار به تلسکوپ که به اصطلاح «آدابتر» گفته می شود نیز نهایی شد. به علاوه ساخت یکی از بخش‌های مکانیکی تلسکوپ را در کشور آغاز کردیم که امیدواریم تا پایان امسال نهایی شود؛ بنابراین همزمان با طراحی مفهومی، طراحی جزئی بخشی از تلسکوپ و حتی ساخت را آغاز کرده ایم، گرچه اتمام طراحی جزئی را اواخر سال آینده پیش بینی می کنیم.

مجری طرح رصدخانه ملی گفت: معمولا تلسکوپهای مدرن دو آینه دارند که یک آینه آن بزرگ است که به آن «آینه اولیه» گفته می‌شود و نور اشیا آسمانی ابتدا به این آینه برخورد می‌کند سپس به آینه کوچکتر به اسم «آینه ثانویه» منعکس می‌شود؛ این دو آینه ارتباط بسیار دقیق به لحاظ اپتیکی با یکدیگر دارند و به اجزای دیگر تلسکوپ وابستگی شدیدی دارند. البته بحث عمده ای هم در این زمینه با مشاوران بین المللی و متخصصان اپتیک داخلی داشتیم که چگونه آینه ثانویه طراحی شود تا بهترین تصویر را به ما بدهد. با توجه به اینکه طراحی آینه ثانویه به جزییات طراحی تلسکوپ بستگی داشت، همزمان با آینه اولیه خریداری نشد.

وی افزود: مشکل عمده مساله اعتبارات است که امسال با توجه به اجرای طرح مهر ماندگار و نیز اعتبارات تخصیصی و تصویب ردیف بودجه مستقل طرح رصدخانه ملی ایران در مجلس شورای اسلامی امیدواریم زیر ساخت رصدخانه به پایان برسد. البته با وجود گذشت بیش از هفت ماه از سال جاری همچنان منتظر انجام تعهدات هستیم.