از پیچیدگی‌های هامون تا سادگی نارنجی پوش

اما این بار او برای خلق یک اثر سینمایی یا برای سخن گفتن درباره یک نوشته یا ترجمه به آنجا نیامده بود. اصلا این بار مهرجویی میزبان بود؛ او و دیگر همکارانش در فیلم سینمایی «نارنجی‌پوش» به سینما آزادی آمده بودند تا از سادگی تقدیر کنند.

آنها بزرگی و مناعت طبع «احمد ربانی» را تحسین کردند و بخشی از فروش فیلم را به این رفتگر زحمتکش بروجردی هدیه دادند تا قدردان کاری که او کرده بود، باشند.

اما برای داریوش مهرجویی تقدیر از رفتگر جوان و کم‌حرفی که یک میلیارد پول و سند را به صاحبش بازگردانده، یک اتفاق ساه یا حتی نمادین نیست.

برای مهرجویی که همیشه پیچیدگی روحش او را آدمی جذاب تصویر کرده و به هر بهانه به فلسفه پرداخته است، تقدیر از یک مرد ساده، اتفاق تازه‌ای است.

او سال‌ها در همه آثارش به روح آدمی و پیچیدگی‌های آن توجه داشته و در همه آنها چه آثاری که خود نگاشته چه آثار اقتباسی، به سرگشتگی‌های روح آدمی در میانه حیرانی‌های این دنیا پرداخته است اما او از مردی تقدیر کرد که به قدری از دنیا و وسوسه‌های آن دور است که چون یک عارف واقعی بسیار کم سخن می‌گوید، حرفی نمی‌زند مگر برای پاسخ به سوالی که از او پرسیده‌اند. احمد ربانی حتی فیلم نارنجی‌پوش را هم ندیده است.

او حتی داریوش مهرجویی را هم نمی‌شناسد!! دنیا برای او چنان ساده است که بازگرداندن یک میلیارد پول و سند بدیهی‌ترین تصمیمی است که می‌توان گرفت چرا که هر تصمیمی جز این از نگاه او عجیب و حیرت‌انگیز است.

مهرجویی و همکارانش از احمد ربانی برای بدیهی‌ترین کاری که در قاموس او وجود دارد تقدیرکردند و از پیچیدگی این همه سادگی در روح این مرد حیرت می‌کنند البته ربانی هم حیران است. این را همه خبرنگاران و مهمانانی که هفته پیش در این مراسم تقدیر حضور داشتند، بوضوح می‌دیدند.

شاید حالا برگ تازه‌ای در زندگی مهرجویی رقم خورده باشد چرا که او با مردی روبه‌روست که پیچیده‌ترین سلاح آدمی در مقابل شیطان ، یعنی سادگی در وجودش بکر و دست‌نخوره باقی مانده و او را از هر حیرانی و سرگشتگی در این دنیای پیچیده در امان داشته است؛ البته شاید هم نه!

به این بهانه با مهرجویی گفت و گو کردم:

چطور به فکر تقدیر از او افتادید؟

برای من بسیارعجیب است که در مقابل فداکاری این فرد، صاحب پول، تنها مبلغ ناچیز ۲۰۰ هزار تومان برای این کار بزرگ پرداخت کرده است. پیشنهاد شد که مردم یک حساب بانکی برای این رفتگر فداکار باز کنند و اگر این کار انجام شود من اولین کسی هستم که به این حساب کمک می‌کنم.

اگر شما جای او بودید چقدر پاداش می‌دادید؟

کار این رفتگر فداکار، کاری شرافتمندانه بود و امیدوارم همه دزدان و کلاهبرداران، شرافت را از این فرد پاک و صادق یاد بگیرند. من به آقای ربانی مرحبا می‌گویم، در شرایط کنونی که همه دچار مشکلات مالی هستند و ایشان هم درآمد زیادی ندارد، این کار بسیار قابل ستایش است. ایشان نارنجی‌پوشی شریف هستند.

این کارهای شما بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد یا از روی حس خودتان سراغ دوچرخه‌سواری و پوشیدن لباس نارنجی می‌روید؟ البته اگر بگویید تبلیغات است هم هیچ بد نیست. همه فیلم‌ها احتیاج به تبلیغ دارند.

همین طور است که می‌گویید اما من به دنبال ساختن موجی هستم که در جوانان ایجاد شود. این فیلم اصلا مخاطبانش کودکان و نوجوانان هستند. این مونا دختر من است. من تمام دوستانش را برای دیدن این فیلم تشویق کردم. (و موهای دختر پنج ساله‌اش را نوازش می‌کند.)‌

به نظرم کلاً نارنجی‌پوش فیلم جوانی بود. پر از حرکت و صحنه‌هایی پر اتفاق که ‌سرعت بالای فیلم این را نشان می‌داد؟

با شما موافقم، سرعت فیلم بالا بود و برای همین هم مخاطب یک دقیقه هم احساس خستگی نمی‌کند اگرچه موضوع واقعا قابلیت این را داشت که دارای ریتم کندی شود.

چه طور می‌شود که کارگردانی با این سن و سال فیلمی جوان‌پسند می‌سازد؟

(می‌خندد) من هنوز هم جوانم. اما جدای از شوخی دوست دارم تاثیری روی جامعه بگذارم که جز کار کردن روی نیروی جوان نمی‌شود چنین تاثیری داشت.

همیشه کتاب در آثار اخیرتان نقش مهمی داشته است، خودتان چقدر به کتاب تعلق خاطر دارید؟

کتاب جزء جدانشدنی زندگی من است و برای همین شخصیت‌هایم با کتاب رشد می‌کنند چون خودم هم معتقدم با کتاب رشد کرده‌ام.

در مهمان مامان و تهران طهران و این یکی آخری نارنجی‌پوش دیگر با هیچ نمادی مواجه نیستیم؛ همه‌چیز به‌سادگی بیان می‌شود. دلیل و منظور خاصی از این تحول‌تان داشتید؟ یعنی رویکرد نمادین پری، هامون و … به دلیل خاصی این قدر ساده شده‌اند؟