جام جم آنلاین: لایه‌های تشکیل‌دهنده سنگ‌ها نتیجه ته‌نشینی رسوباتی است که با گذشت زمان بتدریج روی هم انباشته می‌شود. گاهی این رسوبات مدفن بقایای موجودات زنده‌ای است که در آینده به فسیل تبدیل می‌شود.
فسیل‌ها یا به عبارتی بقایای موجودات زنده در بردارنده اطلاعات کلیدی درباره ویژگی‌های محیطی و حیات ماقبل تاریخ در سطح این کره خاکی است.
قدمت زمین‌شناسی صخره‌ها و سنگ‌ها و فرآیندهایی که به ایجاد تغییراتی در سطح زمین منجر شده را می‌توان بر اساس روش‌های مختلفی که شامل تجزیه ساختار لایه‌های انباشته شده سنگ‌ها روی هم و همچنین مطالعه ساختار فسیل‌های یافت شده در آن است، مورد بررسی قرار داد.
دره بزرگ آریزونا (Grand Crayon) که از عجایب طبیعی دنیا به شمار می‌آید اطلاعات ارزشمندی را درباره تاریخ گذشته زمین در خود جای داده است.
رودخانه کلرادو بیش از شش میلیون سال در سطح جلگه‌های پهناور و فلات‌های این منطقه در جریان بوده است.
لایه‌هایی از سنگ که در مجاورت این رودخانه‌ها روی هم انباشته شده است گزارشی پیوسته از تغییرات بی‌وقفه در تاریخ زمین‌شناسی را به تصویر می‌کشد، لایه‌های تشکیل‌دهنده ساختار سنگ‌ها در محاسبات زمانی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند، زیرا دربردارنده اطلاعات ارزشمندی درباره گذشته زمین‌شناسی و همچنین تنوع زیستی، تغییرات آب و هوایی و… است.
لایه‌های رسوبات به صورت افقی و به موازات سطح زمین روی هم انباشته شده و از طریق دو سطح که تداوم تشکیل آنها را در مقیاس زمان به تصویر می‌کشد مشخص می‌شوند.
چنانچه در منطقه‌ای این لایه‌ها چین‌خورده یا خم‌شده باشد به این معنی است که تحت تاثیر فرآیندهای زمین‌شناختی در آنها تغییراتی ایجاد شده است. اگر در پیوستگی میان لایه‌ها اختلالی دیده شود به این معنی است که در یک فاصله زمانی فرآیند ته‌نشینی و رسوبات با اختلال مواجه شده است.
فسیل‌ها بقایای موجوداتی هستند که در گذشته ساکن زمین بوده‌اند. امروزه دانشمندان از روش‌های مختلفی برای تعیین قدمت فسیل‌ها استفاده می‌کنند و به این ترتیب می‌توانند به طور دقیق قدمت یا به عبارتی سن بقایای موجودات زنده را که از ۶۰ هزار سال پیش تاکنون می‌زیسته‌اند، تعیین کنند.
اما اگر قدمت فسیل‌ها بیشتر باشد از روش‌های دیگری برای تعیین قدمت آنها استفاده می‌شود. اگرچه این روش‌ها از دقت بالایی برخوردار است، اما اگر در یک منطقه مشخص فسیلی یافت شود، موقعیت آن یک لایه رسوبی به محققان این امکان را می‌دهد تا بتوانند براساس یک مقیاس زمانی دقیق‌تر قدمت آن را تعیین کنند.
گاهی اجساد موجودات زنده پس از مرگ در بستر رودخانه غوطه‌ور شده و به این ترتیب از نفوذ اکسیژن در امان می‌ماند.
در این شرایط بدن تجزیه می‌شود و پس از گذشت مدتی، اسکلت آن در میان لایه‌های رسوبی بستر رودخانه مدفون شده و با گذشت زمان لایه‌های رسوبی جدیدی تشکیل می‌دهد که لایه‌های قبلی را در خود مدفون می‌کند. وقتی رودخانه بتدریج خشک می‌شود، فسیل‌ها تشکیل شده‌اند.
با جابه‌جایی پوسته زمین لایه‌هایی که دربردارنده فسیل هستند در سطح زمین نمایان شده و در نتیجه با فرسایش خاک بتدریج بقایایی از بدن موجود زنده در سطح زمین دیده می‌شود و به این ترتیب تلاش برای شناسایی و تعیین قدمت فسیل‌ها و دستیابی به اطلاعاتی در این باره آغاز می‌شود. (جام جم – ضمیمه سیب)
مترجم: فرانک فراهانی‌جم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version