اصطلاح «ساختمان ضدزلزله» مردود و غیر علمی است

پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، اصطلاح «ساختمان ضد زلزله» را غیر علمی و ناصحیح خواند و تاکید کرد: از آنجایی که روال طراحی و اجرا ساختمان‌ها برای سطوح عملکرد و سطوح لرزه‌یی تعریف و مشخص می‌شود، لذا نمی‌توان ادعا کرد که ساختمانی می‌تواند ضد زلزله باشد.

به گزارش پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، کاربرد اصطلاح «ساختمان ضد زلزله» را که سال‌ها است در ادبیات ارتباطی بین فروشندگان و خریداران ساختمان‌ها رواج پیدا کرده، مردود و غیرعلمی عنوان و خاطرنشان کرد: «بر اساس استاندارد ۲۸۰۰ ایران، طراحی ساختمان‌ها بر اساس شتاب زلزله صورت می‌گیرد، نه بر اساس بزرگا. به عنوان نمونه در تهران ساختمان‌ها برای شتاب زلزله معادل ۳۵ درصد شتاب جاذبه زمین طراحی می‌شوند. با این اوصاف هیچ ساختمانی در تهران در برابر زلزله بر اساس ریشتر طراحی نمی‌شود و اساسا چنین ادعایی مبنای علمی ندارد.

از آنجایی که روال طراحی و اجرا ساختمان‌ها برای سطوح عملکرد و سطوح لرزه‌یی تعریف و مشخص می‌شود، لذا نمی‌توان ادعا کرد که ساختمانی می‌تواند ضد زلزله باشد؛ بنابراین اصطلاح ساختمان «مقاوم در برابر زلزله‌ای با شدت مشخص» توصیف صحیح‌تری است که باید کوشش شود جایگزین این غلط مصطلح شود.

البته مطابق نظر کارشناسان، ادعای اینکه ساختمانی در برابر شدت مشخصی از زلزله مقاوم باشد، منطقی است؛ مشروط بر آنکه ساختمان مورد نظر با رعایت ضوابط فنی در طراحی و کیفیت در اجرا همراه باشد.

همچنین درصد خرابی و خسارت‌های یک زلزله منوط به مجموعه‌ای از علل و عوامل مختلف از جمله عمق کانونی و شدت زلزله است و تنها به بزرگای آن مربوط نمی‌شود.

مقایسه دو زلزله بالای ۷ ریشتر منجیل-رودبار در سال ۱۳۶۹ و سراوان (سیستان) در سال جاری نشان می‌دهد درحالی که زلزله سراوان به لحاظ بزرگای ریشتر حتی بزرگتر از زلزله منجیل-رودبار بوده است، خسارات جانی و مالی به مراتب کمتری نسبت به زلزله سال ۱۳۶۹ داشته است. سبب این مساله فاصله بسیار کانون زلزله (نقطه‌ای در عمق زمین که شکستگی اتفاق می‌افتد) تا ساختمان‌های موجود در شهرهای پر جمعیت است.

در واقع انرژی زلزله در فواصل دورتر به صورت طبیعی کاسته می‌شود و شتاب زمین کاهش می‌یابد. در نتیجه ذکر این موضوع که ساختمانی تنها بر اساس بزرگای مشخصی از زلزله طراحی شده است صحیح نیست؛ چراکه آن ساختمان ممکن است در مجاورت مرکز آن زلزله یا در فاصله‌ای بسیار دورتر از آن باشد.

از این رو منطقی‌ترین راه برای اطمینان از ایمنی و مقاومت سازه‌ها در برابر زلزله، درخواست مدارک فنی ساختمان چون نقشه‌های طراحی شده، تاییدیه‌های مهندس ناظر و شهرداری از فروشندگان است. روشن بودن مشخصات طراحی، محاسب و ناظر در این مستندات زمینه‌ای برای بررسی اجمالی کیفیت کار را فراهم می‌کند.»