حتما خبرهای مربوط به بیماری ام اس را خوانده یا شنیده اید. بیماری که هنوز برای بسیاری از مردم ناشناخته است اما سرعت رشد بالایی دارد و طبق آمارها هر سال افراد بیشتری را درگیر می کند.
به گزارش مجله شبانهممتازنیوز، اگر این روزها اخبار سلامت را از رسانه ها پی گیری کرده باشید، حتما خبرهای مربوط به بیماری ام اس را خوانده یا شنیده اید. بیماری که هنوز برای بسیاری از مردم ناشناخته است اما سرعت رشد بالایی دارد و طبق آمارها هر سال افراد بیشتری را درگیر می کند. از این رو اطلاع رسانی درباره این بیماری و راه های پیش گیری احتمالی و درمان آن ضروری می نماید.
ام اس چیست؟
بیماری ام اس یا «مالتیپل اسکلروزیس» یک بیماری اتوایمیون است که سیستم ایمنی بدن را گرفتار می کند و در واقع بدن علیه خود واکنش نشان می دهد. علت بیماری هنوز ناشناخته است. در این بیماری پوشش عصبی که «میلین» نام دارد در نقاط مختلف بدن آسیب می بیند و انتقال پیام عصبی کند می شود؛ به همین علت فرد در واکنش های عصبی دچار کندی، رخوت و سستی می شود و سیر پیش رونده بیماری به ناتوانی در حرکت اندام و عضلات می انجامد. دکترحسین کرمانپور، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیئت مدیره انجمن ام اس ایران با بیان این مقدمه می گوید: با یک سری فعالیت توان بخشی و درمان به موقع می توان سیر بیماری را متوقف کرد و بیماری را تحت کنترل درآورد.
شیوع ام اس
طبق آمارها تعداد مبتلایان به ام اس در کشور رو به افزایش است. در این زمینه باید به دو نکته توجه کرد؛ نکته اول این است که با گسترش فناوری، تعداد زیادی از مبتلایان در مراحل اولیه شناسایی می شوند. نکته دوم این است که روند صنعتی شدن جوامع بر بروز بعضی از بیماری ها از جمله ام اس دامن زده است. دکترکرمانپور درباره شیوع این بیماری در میان زنان نیز می گوید: نتایج تحقیقات نشان می دهد که زنان ۲برابر مردان به این بیماری مبتلا می شوند. یکی از دلایل مطرح شده در این باره کمبود ویتامین «د» در زنان است. در تحقیقات ثابت شده است که هر قدر سطح ویتامین «د-۳» بالاتر باشد، احتمال ابتلا به ام اس کاهش پیدا می کند و از آن جا که زنان ایرانی کمتر در معرض نور خورشید هستند، بیشتر در معرض کمبود ویتامین «د» قرار دارند.از سوی دیگر زنان بیشتر از مردان به پزشک مراجعه می کنند و بیماری های آن ها از جمله ام اس بیشتر تشخیص داده می شود. همچنین اغلب مبتلایان بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن دارند.
علایم و درمان
بیشتر بیماران به هنگام مراجعه به پزشک دچار ناتوانی شده اند و گاهی اوقات به صورت تصادفی شناسایی می شوند.
دکترکرمانپور با اشاره به این که علایم بیماری در افراد متفاوت است تصریح می کند: علایم بیماری عضلانی – عصبی است و سستی در اندام، ضعف پاها، گزگز دست ها و تاری دید از سوی بیشتر بیماران گزارش می شود. نکته این جاست که هر احساس ضعف یا سستی در اندام تحتانی نشانه ام اس نیست و فرد نباید بلافاصله نگران شود که مبتلا به ام اس شده است. این بیماری علایم اختصاصی ندارد و اغلب بیماران دچار ضعف عضلانی و سستی اندام ها می شوند. بنابراین پزشک با مشاهده بیماری که این علایم را گزارش می کند ام اس را یکی از گزینه ها در نظر می گیرد و با انجام «ام.آر.آی» تشخیص قطعی داده می شود.
عضو هیئت مدیره انجمن ام اس ایران ادامه می دهد: در مورد درمان بیماری باید اذعان کرد از آن جا که علت اصلی بیماری شناخته نشده است، تنها می توان علایم این بیماری را درمان کرد. در واقع هر بیماری که علت واقعی آن شناسایی نشده باشد، پزشک به ناچار به درمان علایم می پردازد نه خود بیماری و ام اس یکی از این بیماری هاست.نکته این جاست از آن جا که علایم بیماری در هر فردی متفاوت است، درمان هم متفاوت است.
گاهی درمان با یک داروی معمولی و ارزان انجام می شود و گاهی به درمان های گسترده و تزریقی نیاز است. بر خلاف تصور عموم، درمان ام اس صرفا دارویی نیست و دارو، درمان کمکی است. در واقع فقط علایم درمان می شود و خود بیماری درمان نمی شود. بنابراین عمده درمان در مورد ام اس به عهده خود بیمار است. این که بیمار بپذیرد می تواند خودش را پس از بیماری بازیابی کند، به زندگی اش مسلط باشد، به زندگی امید داشته باشد و کنترل بیماری را به دست بگیرد.
این دسته از بیماران به ندرت به مرحله ناتوانی ناشی از ام اس می رسند. از سوی دیگر درمان این بیماری توسط گروه پزشکی انجام می شود و توان بخشی، فیزیوتراپی، مشاوره، روان شناسی و روان پزشکی همه در درمان بیماری نقش موثری دارد.همچنین دکتر محمدعلی صحراییان نایب رئیس انجمن ام اس ایران با اشاره به این که در گذشته هیچ توصیه درمانی به جز کورتن برای این بیماری وجود نداشت، می گوید: طی ۲ دهه اخیر داروهای زیادی به بازار آمده است که قابلیت کنترل بیماری را دارد و نتایج موثر آن در پژوهش های علمی به اثبات رسیده است.
اما هم اکنون مهم ترین معضل بیماران هزینه هایی است که بابت تهیه دارو باید پرداخت کنند که با کمک وزیر بهداشت ۳ داروی مهم تحت پوشش بیمه قرار گرفته است اما متأسفانه سازمان های بیمه گر هنوز مصوبه ریاست جمهوری را در خصوص پوشش بیمه ای اجرا نکرده اند و این داروها در حال حاضر با قیمت های بالا به بیماران ارائه می شود از این رو تهیه این داروها برای بسیاری از بیماران ناممکن است.همچنین نحوه مواجهه افراد با بیمار مبتلا به ام اس و پزشکی که قرار است این خبر را به بیمار بدهد، در زمینه درمان و بازتوانی بیمار موضوعی بسیار با اهمیت است.
نحوه اطلاع رسانی صحیح و برخورد مناسب و اخلاقی پزشک، نحوه برخورد کارفرما با فرد مبتلا، برخورد صحیح اعضای خانواده و اطرافیان همه و همه در درمان بیماری نقش اساسی دارد تا فرد خود را ناتوان و از دست رفته فرض نکند. چنان چه تمام این موارد لحاظ شود بیمار حتی پس از رسیدن به مرز ناتوانی با امید بخشی وفیزیوتراپی و توان بخشی و مشاوره می تواند به زندگی برگردد و فعالیت های سالم و زندگی شادی را تجربه کند.
پزشکان عمومی نقش مهمی در شناسایی بیماران دارند
پزشکان عمومی به ویژه پزشکانی که در طرح پزشک خانواده حضور دارند، نقش ویژه ای در شناسایی و ارجاع درست بیماران ام اس دارند و باید توانایی های لازم را در شناسایی علایم اولیه بیماری و ارجاع بیماران به متخصصان داشته باشند. دکتر حسین کرمانپور متخصص مغز و اعصاب با بیان این مطلب به خراسان می گوید: شناسایی صحیح بیماران و برخورد صحیح با آن ها نقش مهمی در فرآیند درمان بیماری دارد. پزشک باید به درستی درباره بیماری اطلاع رسانی کند و به بیمار در زمینه کنترل بیماری اش امید دهد. بیمار باید بداند ام اس قابل کنترل است نه قابل درمان و اگر این کنترل به خوبی انجام شود، می تواند به زندگی ادامه دهد. وی ادامه می دهد: در کنگره ام اس که قرار است پاییز امسال برگزار شود، جدیدترین راهکارهای درمانی بومی که در کشور ما قابلیت اجرایی دارد، ارائه خواهد شد. در این کنگره متخصصانی از کشورهای آمریکا، کانادا، سوئیس و آلمان حضور دارند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
باشگاه خبرنگاران