پس از بررسی تمامی شیوه های انتخاب رشته بر آن شدم تا یک روش ابتکاری بنام C.F.U که مخففِ ۳ کلمه شهر (city)، رشته (field) و دانشگاه (university) است را مطرح نمایم. در روش «رشته، شهر، دانشگاه» تمامی جنبه های یک انتخابِ علمی لحاظ می شود.
اصولأ داوطلبان باید از دیدگاههای متفاوت به رشته محل های خود نگاه کنند. شرایط ویژه ی هر فرد از جمله علایق، سهمیه، اشتغال، سن، امکانات مالی، توانایی و… ایجاب می کند که نتوان یک نسخه ی یکسان در قالب انتخاب رشته به همه ی دانش آموزان داد. ولی می توان با برشمردن اصول مهم و کلی داوطلبان را به نحو شایسته ای راهنمایی کرد. این مسأله دقیقأ همانند وضعیتِ طبیبی است که نمی تواند تمامی بیماران خود را با یک نوع دارو درمان کند ولی با توجه به وضعیت بیمار، سن، جنس و…. وضعیت درمان هم تفاوت می کند.
مقاطع تحصیلی همانگونه که قبلأ ذکر شد باید به ترتیب از بالا به پایین ردیف شوند. رشته های بومی جهت اخذ سهمیه ۸۰% حتمأ باید انتخاب شوند. دانشگاههای مادر و دارای امکانات بیشتر باید بالاتر انتخاب گردند. اولویت در انتخاب رشته باید به رشته هایی داده شود که علاقه، توانایی و استعداد داوطلب در آن بیشتر باشد. عوامل اجتماعی، اشتغال، مقبولیت رشته، برداشت جامعه، موقعیت جغرافیایی، نوع جریان آموزش عالی، نوع دانشگاه، مقطع تحصیلی و بسیاری از مواردی که در پست های قبلی به آنها اشاره شد نیز باید رعایت گردد. باید به حداقل کف قابل قبول هم توجه نمود. بدین معنی که حداقل رشته محل های مورد نظر شما کدام رشته محل هاست و تا چه میزان می توانید این کف را تغییر داده، توقعات خود را تنزل دهید.
وضعیت خود را بطور واضح مشخص نمائید. آیا می خواهید سال دیگر هم کنکور دهید؟ اگر جواب مثبت است پس رشته های سطح پایین را انتخاب نکنید. اگر امسال بنا به شرایطی آخرین سالی است که کنکور می دهید، پس هیچ شانسی را از دست ندهید. اما در این بین به یک اصل کلی توجه کنید که قبول شدن در کنکور در هر سال سخت تر می شود و رقبا جدی تر می گردند. اگر تصمیم گرفته اید که در صورت عدم قبولی سال دیگر هم کنکور بدهید پس باید بسیار سخت تر مطالعه نمایید. بر اساس تحقیقات موجود هر چه ردیف رشته محل پذیرفته شدگان در فرم انتخاب رشته بیشتر بوده، تمایل بیشتری به تغییر رشته از خود نشان داده اند. لذا زمانی را که در انتخاب نخستین به خرج می دهید باید دردیگر انتخاب ها نیز در نظر داشته باشید.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که داوطلبان قوی گاهی اوقات در انتخاب رشته به خود مغرور می شوند و رشته های معدود و سطح بالایی را بدون توجه به شانس قبولی و رتبه خود انتخاب می کنند که همین عامل می تواند باعث عدم قبولی آنها در کنکور سراسری شود. بعضی دانش آموزان نیز آنقدر به خود کم اعتماد دارند که گاهی رشته هایی را انتخاب می کنند که اصلأ در خور سطح علمی آن ها نیست و پس از قبولی متوجه می شوند که نمره ی بسیاری از رشته های مناسب را آورده اند ولی چون آنها را انتخاب نکرده اند در آن رشته ها پذیرفته نشده اند. اصولأ تمامی داوطلبان می بایست درباره ی هر کدام از انتخاب ها و گزینش ها، خود توجیه مناسبی داشته باشند.
با توجه به تجربیاتی که در سالها اخیر در مشاوره و انتخاب رشته بدست آورده ایم توصیه می کنیم همه ی داوطلبان عزیز بصورت زیر عمل کنند.
– با توجه به شانس قبولی خود (بدست آوردن حدود قبولی در رشته هایی خاص توسط معیارهایی که در فصل شانس قبولی ذکر کرده ایم) از ۱۰۰ انتخاب ۶۰ درصد رشته محل ها واقع بینانه باشد بطوری که در این مرحله احتمال دهید که اگر سال گذشته کنکور می دادید و رتبه ی کنونی را داشتید در آن ۶۰ انتخاب قبول می شدید.
– حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد انتخاب ها بصورت «خوش بینانه» تنظیم شود. یعنی انتخابهایی بالاتر از شانس قبولی زیرا که به علت تغییر جزیی درنمرات داوطلبان نتایج کنکور قبولی در رشته ای ویژه با نمره ای خاص در هر سال تفاوت می کند. حیطه ی خوش بینانه که حدود یک پنجم از انتخاب های شما را تشکیل می دهد باید در ردیف های اول انتخاب رشته قرار گیرد.
– حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد انتخاب ها باید بر اساس کف قابل قبول (حیطه بد بینانه) باشد. بدین صورت که داوطلب باید آخرین حدی که انتظارات خود را کاهش می دهد مدنظر داشته باشد. دقت کنید که احتمال دارد در این حیطه قبول شوند پس اینکه چه مقدار توقعات خود را کاهش داده اید حائز اهمیت است. درباره ی رشته های «کف قابل قبول» در صفحات قبلی توضیحاتی داده شده است.
– هم اکنون ۱۰۰ انتخاب دارید که در ۳ مجموعه ی خوش بینانه، واقعی و کف قالب قبول قرار دارند. حالا نوبت به رتبه دهی به انتخاب ها می رسد بدین معنی که باید ردیف هر کدام را در فرم انتخاب رشته معین کنید. اگر بصورت ذهنی و صوری اولویت بندی رشته ها را انجام دهید عملأ انتخابِ رشته شما بر اساس یک یا چند عامل خاص مثل نوع رشته یا شهر یا… محدود می شود. به سبب آنکه در آنِ واحد نمی توان در مورد یک رشته محل از جوانب مختلف از جمله علاقه، شهر، وضعیت دانشگاه، نوع رشته، شرایط خاص، توانایی، شغل و… تصمیم گرفت. لذا استفاده از روش فوق را پیشنهاد می کنم که در برگیرنده ی تمامی جوانب باشد.
تنها اشکال این روش این است که نیاز به صبر و حوصله داوطلب و خانواده ی وی دارد و کمی از وقت شما را می گیرد ولی بزرگترین مزیت آن این است که در این روش تمامی عوامل لحاظ می شود. این حق را باید به خود بدهید که برای یکی از بزرگترین انتخاب های زندگی تان مقداری وقت بگذارید و حو صله به خرج دهید!