انهدام سکوی البکر و الامیه میراث عملیات کربلای ۳

دو اسکله الامیه و البکر قبل از جنگ تحمیلی ظرفیت صدور روزانه یک میلیون بشکه نفت را داشتند و از جمله اسکله‌های صادر کننده نفت عراق محسوب می‌شدند. باشروع جنگ، این دو پایانه توسط تکاوران شجاع ارتش جمهوری اسلامی ایران منهدم شد ولی پس از بازسازی، به چشم و گوش عراق در خلیج فارس مبدل می‌شوند و بسیاری از کشتی‌های بازرگانی و نفتکش‌ها در خلیج فارس، توسط دستگاه‌های موجود دراین پایانه‌ها ردیابی و مورد حمله هوایی و یا موشکی قرار می‌گرفتند.

با انجام عملیات والفجر ۸ و سقوط سه پایگاه موشکی در منطقه‌ عملیاتی فاو، دشمن بعثی برای جلوگیری از تکرار این نوع عملیات، بیش از پیش به استحکامات این دو پایگاه می‌افزاید. ارتفاع ۱۱ متری اسکله و سربازان مجهز مستقر در آن، خطری جدی بودند که می‌توانستند منطقه وسیعی را زیر آتش خود بگیرند. با وجود تمامی این مشکلات، فرماندهان اسلام پس از شناسایی این منطقه، مصمم می‌شوند تا این کانون آتش افروزی را خاموش کنند و آرامش مورد نیاز را به خلیج فارس برگردانند.

عملیات کربلای ۳ در دهه اول شهریور ماه ۱۳۶۶ انجام شد و ۲ روز به طول انجامید . مکان انجام عملیات با مدیریت نیروی زمینی سپاه در جنوب شرقی راس البیشه -شمال غربی خلیج فارس با رمز عملیاتی حسبنا نعم الوکیل انجام شد.

 این عملیات با هدف انهدام سکوهای نفتی البکر و الامیه انجام شد و هدف آن کاهش توان اقتصادی و نظامی دشمن بود که نتایج بسیار خوبی بر جای گذاشت.

در این عملیات دشمن حدود ۴۴۰ کشته و زخمی داد و ۲ فروند هواپیما ، یک فروند یدک کش ، یک فروند ناوچه موشک انداز اوزا و رادارهای پیشرفته اسکله البکر و الامیه منهدم شد و تیپ ویژه ۴۴۰ نیروی دریایی منهدم شد. ۱۲ قبضه توپ ضد هوایی، ۲ دستگاه رادار رازیت ، ۱۰ فروند قایق و سلاح های سبک و نیمه سنگین به غنیمت گرفته شد.

 
نقش آفرینی و ارزش ژئوپلتیک عملیات

 سکوهای البکر و الامیه، قبل از شروع جنگ، از عمده ترین محل‌های صدور نفت عراق بودند که کشتی‌های بزرگ با تناژ بیش از ۳۰۰ هزار تن، با پهلو گرفتن در کنار این سکوها، بارگیری می‌کردند و به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این دو اسکله (عمیق بودن آب در این منطقه و …) یک سوم نفت عراق از این منطقه صادر می شد. علاوه بر این، با قرار گرفتن این دو اسکله برسر راه ام القصر و بندر بصره، کشتی‌های بازرگانی عراق، در کنار آن‌ها لنگر می‌انداختند و پس از فرا رسیدن موعد تخلیه و یا بارگیری، راهی بنادر مذکور می‌شدند. با شروع جنگ و تلاش عراق برای افزایش صدور نفت، فعالیت این سکوها زیاد و در نتیجه، به صورت یکی از اهداف مورد حمله ایران درآمد.

با وجود همه موانع و مشکلات موجود، تصرف سکوها  به دلیل اهمیت این منطقه برای جمهوری اسلامی مزایای زیر را در بر داشت: ارزش سیاسی تصرف این دو اسکله، تسلط بر شمال خلیج فارس را به دنبال داشت.

تصرف این دو اسکله، تسلط بر شمال خلیج فارس را به‌دنبال داشت و لازم به یادآوری است بعد از عملیات والفجر ۸  که جمهوری اسلامی اعلام کرد بر شمال خلیج فارس مسلط شده است. عراق تعدادی خبرنگار و فیلمبردار به روی اسکله‌ها آورده بود، تا بدین وسیله نشان دهد که هنوز این منطقه، دارای فعالیت است. همچنین این  عملیات مقارن با تشکیل کنفرانس سران غیر‌متعهدها در حراره بود و لذا قبل از این که آن را عملیات نظامی صرف محسوب کنیم، می‌بایستی به عنوان یک عملیات سیاسی نظامی قلمداد کرد.

 با گذشتن امکانات وسیعی روی اسکله‌ها، رفتن به سوی ام القصر به راحتی انجام می‌گرفت. از طرف دیگر، نیروهای خودی می توانستند، روزها در این منطقه مستقر و شب‌ها جهت انجام عملیات، به سوی بوبیان حرکت و مجدداً به این منطقه باز گردند . به علاوه ترکیب قوای دشمن روی هر یک از سکوها، شامل یک گروهان تقویت شده از تیپ ۴۴۰ دریایی بود. گردان ۴، حفاظت ازسکوی العمیه و گردان ۱، حفاظت از سکوی البکر را بر عهده داشت. 

در این عملیات

لشکر ۱۴ امام حسین (ع) با ۲ گردان احتیاط و دو ناو تیپ ۱۴ کوثر و ۱۳ امیرالمومنین (ع) به عنوان پشتیبان عملیات حضور جدی و مثمر ثمر داشتند.

تاریخ و زمان انجام عملیات کربلای ۳

به منظور انجام عملیات ایزایی و محدود، طراحی جهت حمله به اسکله الامیه عراق در خلیج فارس تصویب و اجرای این ماموریت به نیروی دریایی سپاه واگذار شد و یکی از یگان‌های با تجربه نیروی زمینی سپاه از لشکر ۱۴ امام حسین (ع)، برای انجام این عملیات، به قرارگاه نوح مامور گردید و در ساعت ۱  و سی دقیقه بامداد روز سه‌شنبه یازدهم شهریور ماه ۶۶، با رمز مقدس حسبنا الله و نعم الوکیل آغاز شد.

 انگیزه اصلی عملیات تصرف و انهدام دو اسکله العمیه و البکر بود. در کنار هدف اصلی، اهداف دیگری نیز دنبال می‌شد که عبارت بودند از: – تکمیل عملیات والفجر ۸ با ساقط کردن مهم‌ترین پایگاه دریایی دشمن و کوتاه کردن دست او از شمال خلیج فارس. – ایجاد فضا و منطقه سالم دریایی برای کشتیرانی. – اجرای یک عملیات دریایی و نشان دادن حضور مقتدرانه نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس.

منطقه عملیات دو اسکله نفتی الامیه و البکر در آب‌های خلیج فارس و در جنوب شرقی راس البیشه با فاصله ۱۲ کیلومتر ازیکدیگر، در یک راستا نسبت به خط شمال واقع شده‌اند. سواحل جمهوری اسلامی، در شمال این اسکله‌ها و بندر فاو، خورعبدالله و بوبیان نیز درغرب آن قرار دارند. محل تعبیه این سکوها، نقطه تلاقی آب‌های اروند رود و خورعبدالله با خلیج فارس است . عمق آب در اطراف این اسکله‌ها در حال مد، ۳۴ متر و در حالت جزر، بین ۳۰ تا ۳۱ متر است. فاصله این دو سکو تا مواضع خودی (در نهر قاسمیه)، به ترتیب، ۲۵ و ۳۵ کیلومتر است وطی مسافت میان این اسکله‌ها تا ام القصر، ۳ ساعت به طول می انجامد.

 استعداد دشمن روی هر یک از سکوها، شامل یک گروهان تقویت شده از تیپ ۴۴۰ دریایی بود. گردان ۴، حفاظت ازسکوی العمیه و گردان ۱، حفاظت از سکوی البکر را بر عهده داشت. قوای خودی هدایت و فرماندهی عملیات بر عهده قرارگاه نوح (ع) بود که جهت اجرای عملیات یگان‌های زیر را تحت امر داشت: – لشکر ۱۴ امام حسین (ع) با ۲ گردان احتیاط. – دو ناو تیپ ۱۴ کوثر و ۱۳ امیرالمومنین (ع) به عنوان پشتیبان عملیات.

 دو ناو تیپ کوثر و امیرالمومنین (ع) باید دهانه خور عبدالله را برای جلوگیری از پشتیبانی نیروهای دشمن مستقر روی اسکله‌ها مسدود می‌کردند. نیروهای غواص لشکر امام حسین (ع) نیز توسط قایق به نقطه رهایی انتقال می یافتند و سپس با تاریک شدن آسمان، از سه محور به سوی اسکله العمیه روانه شده و آن را تصرف می‌کردند. آن گاه، نیروهای سوار بر شناور وارد عملیات شده و روی اسکله مستقر می شدند. در صورت امکان، اسکله البکر نیز باید مورد هجوم قرار می‌گرفت.

شرح عملیات

حدود ساعت ۲۱ مورخ ۱۰/۶/۱۳۶۵ نیروهای غواص به سمت هدف حرکت کردند؛ لیکن به دلیل مشکلاتی همچون مغایرت جهت وزش باد با جهت حرکت غواص‌ها، قطع تماس آنان با فرماندهی و نیروهای پشتیبانی و … موجب تاخیر در رسیدن به هدف تعیین شده گردید. حدود ساعت ۴ بامداد نیروهای غواص محور راست موفق شدند به سمت چپ اسکله العمیه رسیده و خود را به بالای اسکله و روی پَد هلی‌کوپتر برسانند و با محرز شدن درگیری روی اسکله، رمز عملیات (حسبناالله و نعم الوکیل) توسط فرماندهی قرارگاه قرائت شد. نیروها به سرعت عملیات پاکسازی پَد و آماده کردن محل برای ورود دیگر نیروها را انجام دهند.

در ساعت ۰۵:۳۰ یکی از گروهان‌های سوار شناور به اسکله رسید و متقابلاً دشمن نیز که سمت راست اسکله را در اختیار داشت، به سوی قایق های این گروهان شلیک کرد و همین امر موجب شد فشار وارد بر غواص‌های مستقر در اسکله کاهش یابد. با روشن شدن آسمان، نیروهای غواص محورهای دیگر موقعیت خود را یافته و به طرف اسکله حرکت کردند. به این ترتیب، حدود ساعت ۸ صبح اسکله العمیه به طور کامل به تصرف درآمد. سپس، اسکله البکر مطابق طرح به آتش کشیده شد.

 نخستین فشار دشمن به العمیه در ساعت ۱۰ با پرتاب یک موشک آغاز شد و به دنبال آن نیروی هوایی عراق به بمباران منطقه پرداخت. پرتاب موشک‌های دوربرد تا به هنگام شب نیز ادامه یافت؛ به گونه‌ای که تا صبح روز دوم عملیات، چهار فروند دیگر به سوی اسکله شلیک شد. هم چنین، دشمن توانست حوالی نیمه شب ۸ فروند شناور خود را به طرف اسکله بیاورد. با فرارسیدن روشنایی روز دوم عملیات، هواپیمای دشمن در منطقه حضور یافته و اسکله را بمباران کردند. سپس، ناوچه های عراقی آرایش گرفته و با حمایت هلی‌کوپترها به سمت اسکله پیشروی کردند. فشار روی نیروهای خودی هر لحظه بیشتر می شد و بدیهی بود که بدون عملیات پشتیبانی و تکمیلی – که انجام آن به دلایلی صورت نگرفت .

در این میان یک ناوچه “اوزا” که بدلیل عملیات والفجر ۸ در فاو نتوانسته بود از این آبراه به مخفیگاه خود در شهر ام‌القصر بگریزد هدف آتش قرار گرفته و به قعر آبهای خلیج فارس می‌رود. در ادامه عملیات نیروی هوایی ارتش ایران با پرواز برمنطقه وهجوم ، عرصه را بر نیروهای عراق تنگتر می‌کند و یک فروند جنگنده‌ی این رژیم را مورد هدف قرار داده آنرا سرنگون می‌نمایند. در این میان رزمندگان اسلام کلیه تجهیزات ،رادارها و تجهیزات الکترونیکی اسکله الامیه را زیر پوشش عملیات نیروی هوایی، هلی کوپترهای هوا- دریای ارتش اسلام با پروازهای شجاعانه و نقل و انتقالات به نحو مطلوب، تخلیه می‌نمایند. بعثیان مستقر در اسکله البکر برای چندمین بار از فرماندهان خود درخواست کمک می‌کنند ولی قوای کمکی آنها هر بار به محض حرکت با آتش به موقع نیروهای اسلام وادار به عقب نشینی می‌شوند. آخرین تلاشهای دشمن برای کمک به محاصره شدگان‌، با از دست داده تعدادی ناوچه عقیم می‌ماند و نیروهای ایران با عملیات روی پایانه البکر آخرین امید عراقیان را به یاس تبدیل می‌نمایند. سرانجام رزمندگان اسلام موفق می‌شوند با تخلیه‌ی کلیه غنائم و انهدام بقیه امکانات پیروزمندانه راه سواحل ایران را در پیش بگیرند.

 عملیات می بایست در همین حد ایزایی خاتمه یافته و نیروها منطقه را ترک کنند. به همین دلیل نیروها عقب نشستند و نزدیک ظهر اسکله العمیه در حالی که تاسیسات و تجهیزات آن کاملا منهدم شده بود، مجددا به تصرف دشمن درآمد.

نیروهای مسلح ایران و خصوصا ارگان عمل‌کننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با رشادت‌های فراوان سکوهای البکر و الامیه را منهدم کرد و عملا درآمدهای دریایی ارتش بعثی را به حداقل رساند و این عملیات یکی از عملیات موفق در دفاع مقدس بود و البته در سایر عملیات‌ها هم موفقیت‌های بسیار بزرگی و رشادت‌ها و ایثارگری‌های بسیار زیادی توسط رزمندگان و مردم انجام شد تا امروز دفاع مقدس جاودانه شود.

انتهای پیام/