حقوق بشر پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه کشورهای غربی قرار گرفت و این در حالی است که اسلام تمامی مسایل بشری را در نظر گرفته و خاستگاه تبیین این مهم مختص ایران است.
در حال حاضر حقوق بشر یکی از مهمترین موضوعات در حقوق بینالملل معاصر است و حساسیت بسیاری نسبت به رعایت آن وجود دارد و اسناد جهان شمول متعددی بر مدون کردن این حقوق کوشیدهاند، در بسیاری از کشورها نهادها و کمیتههایی برای پیگیری این موضوع در نظر گرفته شده و یا حتی وزارتخانهای با عنوان حقوق بشر تأسیس شدهاست.
در سازمان ملل نیز تلاشهای مستمر کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل متحد منجر به ایجاد شورای حقوق بشر به عنوان یکی از ارکان سازمان ملل متحد شده و همواره رعایت کامل حقوق بشر از نگرانیهای همیشگی سازمانهای جهانی بوده است.
** اولین جرقههای شکلگیری حقوق بشر
اگر چه حقوق بشر پیشینه ای به اندازه تاریخ حیات بشریت دارد اما اندیشه حمایت از حقوق بنیادین بشر پس از جنگ جهانی دوم به اوج خود رسید، یکی از نخستین اقدامات سازمان ملل تصویب و انتشار اعلامیهای بود که با اتفاق نظری چشمگیر میان اعضای این جامعه روبرو شد و مفاد آن نیروی اخلاقی اساسی و راهنمای جامعه بینالمللی توصیف شد.
براساس این گزارش؛ هرچند کوشش بر آن بود تا اعلامیه جهانی حقوق بشر به گونه یک کنوانسیون که جنبه الزامی دارد به تصویب دولتهای عضو سازمان ملل متحد برسد؛ اما بنا بر ملاحظات سیاسی برخی کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی عملی نشد.
بعد از تصویب اعلامیه حقوق بشر در دهه ۱۹۶۰ میلادی دو کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به تصویب رسیده و لازمالاجرا گشت و پس از آن نیز کنوانسیونهای متعدد دیگری در پیوند با حقوق بشر به تصویب رسید.
گفتنی است؛ اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر یک پیمان بینالمللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسیده که شامل۳۰ ماده است و به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر میپردازد.
** موارد نقض حقوق بشر
با توجه به اهمیت مسئله حقوق بشر در دنیا همواره کشورها و ارگان های بین المللی در تلاش بوده اند تا موارد و مفاد حقوق بشر نقض نشود، اما متاسفانه در طول تاریخ مشاهده شده که برخی کشورها که در ظاهر سعی دارند خود را به عنوان حافظ و حامی حقوق بشر جلوه دهند، برای اهداف خود در سطح دنیا به بدترین شکل ممکن حقوق بشر را نقض می کنند. از جمله کشورهای که در سطح دنیا به ناقضان حقوق بشر معروف شده اند می تواند به آمریکا، انگلیس، رژیم صهیونیستی و برخی حکام دولت های دست نشانده نظیر: عربستان، بحرین و یمن اشاره کرد.
در همین راستا خبرگزاری شین هوا در چین طی گزارشی برخی از حقایق و آمارها را در رابطه با موارد نقض حقوق بشر در آمریکا فاش کرده و در این زمینه می نویسد: سال۲۰۱۰ ، ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از شهروندان آمریکایی ۱۲ ساله و بالاتر قربانی خشونت بوده اند، و همچنین ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر قربانی سرقت اموال و دارایی ها و ۱۳۸ هزار نفر نیز قربانی دزدی های فردی بوده اند . در حقیقت از هر۱۰۰۰ نفر شهروند آمریکایی ۱۵ نفر قربانی اقدامات خشونت آمیز در این کشور بوده اند. این آمار به روشنی بیان کننده میزان جرم و جنایت در بسیاری از شهرها و مناطق آمریکا است که خود این نکته نمونه بارزی از نقض حقوق بشر توسط دولت آمریکا است.
نکته قابل تامل این که چنین آماری تنها بخشی از موارد نقض حقوق بشر در کشورهای غربی را نشان میدهد که فاجعه انسانی میانمار و کشتار مسلمانان بی دفاع این کشور، گویای نقض حریم انسانی و حقوق بشر از سوی مجامع غربی است.
** ایران پیشرو درزمینه حقوق بشر اسلامی
آنچه مسلم است این که بهترین مسایلی که درزمینه حقوق بشر مطرح شده و امروزه به عنوان قانون از آن یاد میشود، در فرهنگ و تعالیم متعالی دین اسلام تبین شده است.بر همین اساس؛نهاد ملی حقوق بشر اسلامی از اسفندماه ۱۳۷۳ کار خود را در ایران آغاز کرد تا شروعی بر پایان عدول کشورهای مدعی حقوق بشر باشد.
اینک پس از گذشت یک دهه فعالیت اکثر حقوقدانان برجسته کشور در آن حضور دارند و به صورت افتخاری برای پیشبرد حقوق انسانی تلاش میکنند.. این نهاد ایرانی امروزه از جمله مستقل ترین نهادهای ملی حقوق بشر در جهان تلقی میشود به نحوی که برخی از نهادهای ملی حکومتی در برخی کشورها کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران را بیشتر دارای قرابت با جامعه مدنی و هویتهای مردم نهاد( NGO) میدانند و همین امر نیز نشان میدهد که روند درستی طی یک دهه فعالیت کمیسیون برای استقرار نهاد مستقل حقوق بشر در ایران طی شده است.
** ایران تنها حامی حقوق بشر اسلامی
بر اساس این گزارش؛ حسن تردست در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، با اشاره به روز حقوق بشر اظهار داشت: برای تبین مساله حقوق بشر باید به شناخت کاملی از انسان برسیم، تعریفی که بسیاری از مدعیان حقوق بشر ار آن چیزی نمیدانند.
این حقوقدان ادامه داد: پس از جنگ جهانی دوم مساله حقوق بشر مورد توجه کشورهای غربی قرار گرفت و در دهه ۷۰ و دوران ریاست جمهوری کاتر این مساله محور تبلیغات انتخاباتی وی قرار گرفت.
تردست با بیان این که موضوع حقوق بشر تنها ابزار سیاسی مدعیان دفاع از حقوق انسانی در غرب است افزود: مدعیان دموکراسی و حقوق بشر غربی فقط به طرح شعار در این زمینه بسنده کرده اند و هر روز هزاران نفر در جای جای جهان به قتل میرسند و آنها حتی یک واکنش ساده هم از خود نشان نمیدهند.
وی تصریح کرد: کشتارهای مسلمانان میانمار، بحرین و عربستان نمنه ای از انبوه ادعاهای مدافعان حقوقبشر غربی در جهان است.
تردست با اشاره به حقوق بشر اسلامی افزود: در میان کشورهای اسلامی، ایران تنها کشوری است که با جدیت موضوع حقوق بشر را در همه ابعاد پیگیری میکند و سایر کشورهای اسلامی اهمیت چندانی برای این مساله قائل نیستند.
وی تصریح کرد: کشوری مثل عربستان با وجود سرکوب و کشتار مسلمان در بحرین چه سنخنیتی با مساله حقوق بشر در مفهوم عادی دارد؟
تردست ادامه داد: عربستان مدعی دفاع از حقوق بشر و تثبیت شئون انسانی این مساله است، در حالی که با حکومت مستبدانه و دیکتاتوری حقوق مردم جامعه خود اعم از مردان و زنان را نقض میکند.
این حقوقدان با بیان این که ایران تلاش بسیاری در تثبیت مساله حقوق بشر داشته و دارد اظهار داشت: متاسفانه برخی کشورهای اسلامی با ایران همراهی نمیکنند و حتی با رفتارهای مداخله جویانه به بحران سایر کشورها دامن میزنند.
تردست عربستان را مهمترین ناقض حقوق بشر در میان کشورهای اسلامی دانست و تصریح کرد: رژیم ال سعود نه تنها به ملت خود رحم نمیکند بلکه با ورود به بحران سوریه هیزم بر آتش استکبار جهانی میریزد.
وی با انتقاد از عملکرد “مرسی” در ممنوعیت ورود اتباع ایران و عراق به مصر افزود: رفتارهای متناقض این مقام ارشد مصر که مسلمان است با مساله حقوق بشر همخوانی ندارد چرا که معلوم نیست به چه دلیل ورود اتباع ایران و عراق را از ورود به مصر ممنوع اعلام کرده است.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: مساله حقوق بشر اسلامی زمانی در جهان به تثبیت می رسد که همه کشورهای مسلمان در این زمینه منسجم و متحد وارد عمل شوند.
همچنین؛ حمید اصغر زاده در همین زمینه به باشگاه خبرنگاران، گفت: حقوق بشر در جوهر عمق و اصل خود به تعالیم دین اسلام توجه ویژهای دارد و به اعتبار آینده اسلام انسان را به زندگی والای انسانی رهنمون شده است.
این حقوقدان ادامه داد: برخلاف بسیاری از اتهامات نقض حقوق بشر به اسلام خوشبختانه قواعد و احکام اسلامی کاملتر و حقوقی تر است.
وی با بیان این که برخی از کشورهای اسلامی اصل حقوق بشر را لگد مال میکنند تصریح کرد: برخی از مدعیان دروغین حقوق بشر که سلاح تروریست های کشورهای منطقه را تامین و به نام اسلام و دفاع از حقوق بشر اهداف مذبوحانه خود را پیاده میکنند.
اصغر زاده با اشاره به مفاد قانون موجود در حقوق بین المللی که می توان جنایتکاران مرتکب به جنایت های بین المللی و ضد حقوق بشر را در هر جای دنیا مورد پیگری قرار می دهد، افزود: پیگری پرونده جنایات چنین افرادی در دادگاههای محلی برپایه حقوق بین المللی انجام میشود.
وی ادامه داد: صلاحیت قضایی جهانی این امکان را فراهم میکند که جنایتکاران در نظامهای قضایی کشورهای مختلف مورد پیگرد قرار بگیرند.
اصغر زاده با تاکید بر اینکه پیش از این نهادهای حقوق بشری همواره با استفاده از روشهای سنتی، با انتشار اعلامیه برگزاری راه پیمایی و فعالیتهایی از این قبیل به افشاگری جنایتها میپرداختند اظهار داشت: صلاحیت قضایی جهان کمک میکند تا کشورهای هم پیمان به روش عمل نیز دست به کار شوند که با به کار گیری صلاحیت قضایی جهانی جنایتکاران ضد حقوق بشر محاکمه و زندان محکوم میشوند.
این کارشناس حقوقی خاطرنشان کرد: کشورهای اسلامی باید با همکاری و همراهی یکدیگر و با پافشاری براصل دفاع از حقوق بشر به دنبال تثبیت این حقوق در کشورهایی باشند که هیچ توجهی به آن نمی شود.
**گزراش// حسن صفی آریان
“انتهای پیم”/پ۳
باشگاه خبرنگاران