باسلام این جانب مدتی است حدود یک ونیم ماهه ازدواج کرده ونامزد میباشم وطلبه پایه اولم.ازشما درخواست داشتم مرا راهنمایی نمایید که چگونه برنامه ریزی کنم تا بتوانم به خوبی درس بخوانم تا هم بتوانم به خوبی درس بخانم وهم به زندگی مشترکم.چون اینروزها کمی دغدغه ام زیاده وتمرکز قبلی را برای درس خاندن ندارم ممنون میشم مرا راهنمایی بفرمایید.
مشاور ( سید نصیر کتابی – شنبه، ۱۷ تیر )
با سلام به شما کاربر گرامی
برای رسیدن به یادگیری مطلوب و موفقیت تحصیلی می بایست بر کلیهی مراحل وشرایط مؤثر برمطالعه مدیریت کرد.فرایند مطالعه ویادگیری مطلوب با عوامل مختلفی نظیر (اهداف، تواناییها و استعدادهای یادگیرنده، محتوا ،فضا و شیوهی مطالعه، بازه زمانی مدنظر، ویژگی های روانشناختی و…) در ارتباط است، که هر یک از آن ها به نوبه خود در جریان و چگونگی تحقق یادگیری نقش مؤثری دارند.اگر مطالعهای را که منجر به یادگیری می شود به صورت یک نظام کلی در نظربگیریم در این صورت هریک از عوامل گفته شده، اجزاء آن کل محسوب می شوند که به طور طبیعی و براساس قوانین وشرایط از پیش تعیین شده مشخص گردیده و با یکدیگر در ارتباط خواهند بود.به گونه ای که ترکیب اجزاء با یکدیگر،یادگیری فراگیران را در راه رسیدن به موفقیت جهت می دهد.داشتن یک برنامهی مطالعاتی منظم و مدون مهمترین عامل در هماهنگ کردن و سازماندهی این عوامل است. برنامه ای که اجرای آن منوط به چند روز اول نباشد و بتوان به وسیلهی آن به مطالعات و یادگیری نظم بخشید،از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری کرد و به اهداف مدنظرکه همان موفقیت تحصیلی است رسید.نکتهی مهم در اینجا قبل از طرح هربرنامهای، بررسی عادات مطالعه و ترک عادات نامطلوب تحصیلی است که خود می تواند مانع از پیشرفت شود،و می بایست به تدریج و گام به گام ترک شوند.باید نسبت به تواناییها و امکاناتی که دراختیاراست شناخت پیدا کرد و برنامه ای براساس ویژگیهای فردی نوشت که درآن قدرت انعطاف پذیری زیاد و برطبق اهداف مد نظر باشد. شرط اجرایی بودن برنامه واقعبینانه بودن آن است.
در نوشتن یک برنامهی مطالعاتی:
قدم اول: تعیین اهداف
اولین قدم در نوشتن یک برنامه انتخاب هدف کلی است که براساس آن می توان برنامهی موفقیت را طرح ریزی کرد. ( موفقیت در دانشگاه ها در رشته ی مورد علاقه و….)
سپس نوبت به انتخاب اهداف جزیی ست که می بایست قدم به قدم آنها را اجرا کرد تا به آخر راه موفقیت رسید. هر هدف جزیی وظایف ویژه مختص فرایند یادگیری را بیان می کند.
قدم دوم: اولویت بندی
اولویت بندی مطالعه ی دروس برای هر داوطلب متفاوت است.
نباید کل روز را به خواندن یک درس اختصاص دهید، بلکه می توانید بین ۲تا ۳ درس را در روز برای مطالعه درنظر بگیرید. از مطالعه ی دروس سنگین پشت سرهم خودداری کنید. (قراردادن دروس عمومی کنار دروس اختصاصی) به طور مثال ۲ درس اختصاصی ،۱درس عمومی.
قدم سوم:فعالیتهای فوق برنامه
برنامه ریزی به معنای پیوسته و مداوم درس خواندن و ترک فعالیتهای دیگر نیست. می بایست فعالیتهای مورد علاقه خود را در برنامه قراردهید. تخلیهی هیجانی از طریق گردش با همسر،ورزش،…در کاهش استرس و داشتن آرامش برای یادگیری مؤثراست.
قدم چهارم: مدیریت زمان
اگر برای هرفعالیت یک بازهی زمانی مشخصی در نظرگرفته شود، می توان به انجام کلیه ی کارها در طول روز رسید و از اتلاف وقت جلوگیری کرد.زمان مورد نیاز برای مطالعه بر اساس مقاطع تحصیلی و توانایی هر فرد متفاوت می باشد.اگر مجموع ساعات مطالعهی خود را در هر روز بدست آورید، می توانید میانگین ساعات مطالعه ی روزانه خود را حساب کنید .
قدم پنجم: استراحت در فواصل مطالعه
اگر ساعات اولیه مطالعه ی خود را با ساعات آخر مطالعه مقایسه کنید متوجه خواهید شد که آن دقت لازم را نخواهید داشت و خسته می شوید.
مهمترین عامل در برنامهی مطالعاتی مشخص کردن زمان هایی برای استراحت مابین مطالعه دروس است. ساعتها مطالعه مداوم میزان یادگیری را پایین می آورد. در آغاز مطالعه میزان توجه و تمرکز بالاست وبه تدریج کم می شود و این درسنین مختلف متفاوت است. اگرمابین هرنیم تا ۱ ساعت مطالعه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استراحت کوتاهی قرار دهید، می توانید توجه وتمرکز خود را تا پایان روز در حد بالایی نگه دارید. البته مبحث درسی را نباید نیمه رها کرد.فراموش نشود،۶ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز لازم است.
قدم ششم: ارزیابی از برنامه
با داشتن یک برنامهی منظم می توانید تغییرات و پیشرفتهای درسی خود را بررسی کنید و به نقاط ضعف و قوت خود پی ببرید.
در آخرهرهفته به ارزیابی از برنامهی خود بپردازید تا موانعی را که منجر به عدم اجرا برنامه شده است، شناسایی و در جهت رفع آن اقدام کنید.با محاسبه ساعات مطالعه در آخر هر هفته و مقایسه هفتهها با یکدیگر می توانید از روند مطالعهی خود آگاهی پیدا کنید، و این زمان را به تدریج افزایش دهید، به گونه ای که هر روز از روز قبل بهتر و هر هفته از هفته قبل پربارتر باشد. برای این کار بهتر است برنامه ی خود را ثبت کنید، تا بهتر بتوانید بر روند مطالعه کنترل داشته باشید.
قدم هفتم: مکان مطالعه
انتخاب مکان مطالعه در یادگیری مؤثر است ومی بایست:
– مکان مشخصی برای مطالعه در نظر بگیرید و مکان هایی که منجر به حواس پرتی می شود، را ترک کنید.
– میز مطالعه خود را شلوغ نکنید، فقط وسایل و کتابهای مورد نیاز برای مطالعه را نزدیک خود قراردهید.
– نور و هوای اتاق مطالعهی خود را تنظیم کنید.
– صندلی مناسب انتخاب کنید. در حالت دراز کشیده مطالعه کردن، میزان تمرکز را کاهش میدهد.
– درهنگام مطالعه نباید خوراکی مصرف کنید.
قدم هشتم: تغذیه مناسب
تغذیه مناسب ازعوامل مؤثر در تقویت حافظه می باشد.
– پیروی از الگوی غذایی غیرطبیعی و داشتن رژیم های نامناسب می تواند منجربه ضعف، خستگی، افسردگی، نداشتن تمرکز، کاهش قدرت یادگیری و… شود.
– سنگین شدن معده و خوردن غذاهای چرب فعالیت ذهنی شما را کاهش می دهد.
– کسانی که تصور می کنند با خوردن قهوه می توانند ساعات زیادی را به مطالعه بپردازند، این را باید بدانند که اگرچه کافئین موجود درقهوه به فرد انرژی می دهد ولی کوتاه مدت است و به زودی اثر آن از بین می رود.
– مصرف مواد پرکالری مثل خوردن کیک، شیرینی، شکلات برای صبحانه از میزان تمرکز شما می کاهد.
قدم نهم:روش مطالعه
برای یادگیری مطلوب می بایست روشهای مطالعه مؤثر را فراگرفت. باید به جای حفظ طوطی وار مطالب مفهومی آنها را خواند. روشهای صحیح خلاصه برداری، نکته کلیدی، تصویرسازی ذهنی، یادداشت برداری ،…. را بیاموزید و هنگام مطالعه فعال باشید.
قدم دهم:کاهش استرس
نداشتن استرس – اضطراب واعتماد به توانایی ها عامل مهم درموفقیت است. به جای اینکه همیشه به این مطلب فکرکنید که زمان کم دارید، مطالب زیاد است، و جمله نمی توانم را تکرار کنید بهتراست با یک برنامه ریزی درست پیش روید و نگذارید استرس یاد نگرفتن بر شما غالب شود.
درنتیجه با یک برنامه ریزی صحیح می توان بر یادگیری خود مدیریت کرد. زیاد مطالعه کردن مهم نیست، مفید درس خواندن هر چند کم مهم است. نگرش مثبت نسبت به توانایی ها و استعدادها در یادگیری مؤثراست. پس باید به خود اعتماد داشت.
برای اینکه بتوانید از جلسات کلاس استفاده لازم را ببرید و بطور کلی مطالعه مفیدی داشته باشید پیشنهاد می کنم از روش پس ختام که یکی از بهترین روش های مطالعه است استفاده کنید:
این روش یکی از مهمترین و معروفترین روشهای بهسازی حافظه است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن (PQ4R) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است.
مرحله پیش خوانی
در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود. از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصلها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخشهای اصلی و فرعی و خلاصه فصلها می‌باشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخشهای مختلف کتاب با یکدیگر می‌باشد.
مرحله سؤال کردن
پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سؤال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد.
مرحله خواندن
در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سؤالات مرحله قبل می‌باشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.
مرحله تفکر
در این مرحله هنگام خواندن ، ساختن سؤالها ، و ایجاد ارتباط بین دانسته‌های خود ، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است. بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد.
مرحله از حفظ گفتنی
در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سؤالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می‌گیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می‌شویم.
مرحله مرور کردن
این مرحله ، که مرحله آزمون نیز می‌باشد، در پایان هر فصل انجام می‌گیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود. یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است: اجرای این مرحله می‌تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد.
موفق باشید.
مشاوره راسخون / برنامه ریزی تحصیلی
بازنشر:ممتازنیوز