دیدگاه > ایران– علیرضا سلطانی:
به اعتقاد کارشناسان، ایران یکی از پرحادثه‌خیزترین کشور دنیا از حیث بلایای طبیعی است.
از ۴۳بلای شناخته‌شده طبیعی در جهان، ۳۷مورد آن در ایران رخ داده یا می‌دهد. بر این اساس، همواره مواجهه با این بلایا و کاهش خطرات و زیان‌های آن باید مورد توجه قرار گیرد؛ امری که در ایران کمتر به آن توجه شده است. نتیجه این بی‌توجهی بالابودن درصد قربانیان ناشی از بلایای طبیعی- جدای از هزینه‌های اقتصادی- است که ایران را در صدر کشورهای دنیا قرار می‌دهد. هنوز وجود این بلایا و اثرات تخریبی آن برای مسئولان و دولت‌های مختلف به‌عنوان یک واقعیت پذیرفته نشده؛ به همین دلیل است که هیچ‌گاه مواجهه علمی و منطقی با بلایای طبیعی در اولویت قرار نداشته و ظاهرا وجود این بلایا و اثرات تخریبی آن به‌عنوان یک پدیده طبیعی و عادی تلقی می‌شود.
از جمله بلایای طبیعی با قدرت تخریبی بالا به لحاظ جانی و مالی در ایران ، زمین‌لرزه است که قدرت تخریبی آن با پدیده ساخت‌وساز و مسکن ارتباط مستقیم دارد. به‌عبارت دیگر هرچه کیفیت و استحکام ساختمان کمتر باشد، قدرت تخریبی زمین‌لرزه‌ها هم بیشتر است و بالعکس. با وجود تجربه زمین‌لرزه‌های بزرگ در کشور با تلفات جانی بسیار که در عرض دو دهه، جان بیش از ۵۰هزار نفر از هموطنان ما را گرفته، هنوز کیفی‌سازی ساختمان در کشور جدی تلقی نمی‌شود. این بی‌توجهی فقط محدود به شهرهای کوچک و روستاها نیست؛ چه‌بسا کلانشهرهای کشور و حتی پایتخت در سال‌های اخیر از این وضعیت رنج می‌برند. هنوز مکانیسم مناسبی برای کنترل ساخت‌وساز در کشور شکل نگرفته است. آنچه در حال حاضر در اولویت دولت و نهادهای دست‌اندرکار مسکن در کشور قرار دارد کمیت ساخت‌وساز با اهداف غیراقتصادی و غیر اجتماعی است. از سوی دیگر بالابودن تقاضای مسکن در کشور و فعال‌نبودن سایر بخش‌های کسب‌وکار به‌ویژه تولید؛ موجب هجوم سرمایه‌ها به بخش مسکن با انگیزه کسب سود تضمینی بالا شده به گونه‌ای که این شرایط زمینه آشفته‌بازار ساخت‌وساز در کشور را فراهم آورده و چه‌بسا در بسیاری مواقع حتی از سوی نهادهای دولتی کیفیت ساخت‌وساز فدای کمیت شده است؛ موضوعی که امروزه به‌طور خاص در مورد مسکن مهر مطرح می‌شود.
واقعیت این است که هنوز مهندسی ساخت‌وساز به‌معنای فراگیر و تأثیرگذار در کشور شکل نگرفته است. نتیجه این ضعف، عمر پایین ساختمان‌ها در ایران است که جدای از خطرات جانی، موجب هدررفت منابع اقتصادی کشور نیز می‌شود. حاکم بودن روحیه کاسب کارانه و سوداگری در حوزه مسکن بدون توجه به الزامات مهندسی ساخت‌وساز موجب شده که بسیاری از ساختمان‌ها اگرچه ظاهری نو دارند اما باطنی فرسوده داشته باشند. جا دارد دولت به‌عنوان نهاد حاکمیتی به جای توجه به کمیت، به کیفیت ساخت‌وساز و خارج‌کردن این حوزه از شرایط کاسبکارانه همت بگمارد.
RSS