۱۲خردادماه،
ممتاز نیوز : بهار که از راه میرسد، خمیازههای عصرگاهی را هم با خودش
میآورد! با دکتر خسرو صادق نیت، رئیس کلینیک اختلالات خواب بیمارستان
بهارلو گفتوگویی داشتیم و از او پرسیدیم سبب خواب آلودگی در بهار چیست؟
آیا باید به دنبال درمان آن بود؟ آیا میان خواب آلودگی و خستگی ارتباط
مشخصی وجود دارد؟ آیا نوع تغذیه میتواند در ایجاد احساس خواب آلودگی موثر
باشد و… خواندن این مطلب را از دست ندهید، حتی اگرهمین الان که مشغول
خواندن این خبر میباشید، بیاختیار خمیازه میکشید!
به گزارش ممتاز نیوز به نقل از آرمان ؛ دکتر خسرو صادق نیت با
بیان اینکه برای خوابآلودگی در فصل بهار تئوریهای مختلفی مطرح است،
میگوید: تغییر دمای محیط و تاثیر آن بر بدن و تغییر ساعات شبانه روز و
کاهش طول شب و زمان خواب از جمله همین تئوریهاست. وی ادامه میدهد: عامل
دیگری که گفته میشود در خوابآلودگی بهاری موثر است مواجهه با گردهها و
ترکیبات گیاهی است که در فصل بهار میرویند و علاوه بر بروز علائم آلرژی
میتوانند اثر خوابآلودگی نیز داشته باشند. چهارمین تئوری نیز به مصرف
داروهای ضدحساسیت در اشخاص مبتلا به آلرژی که خواب آور می باشند، باز میگردد.
علت خوابآلودگی
این فلوشیپ خواب در پاسخ به این پرسش که آیا تغییر عادات
بدن به سبب گذر از فصل زمستان به بهار اتفاق میافتد، عنوان میکند: تغییر
در ساعات شبانه روز و افزایش دمای محیط سبب بروز تغییراتی در عملکرد بدن و
از جمله خواب میشود. دکتر صادق نیت میافزاید: البته تمام عوامل فوق در
حد نظریه می باشند و مطالعه روی موضوع خوابآلودگی در بهار همچنان ادامه دارد.
لازم به ذکر است پدیده افزایش احساس خوابآلودگی در همه اشخاص دیده
نمیشود.وی به واقعی بودن احساس خوابآلودگی نیز اشاره میکند و میگوید:
البته باید دقت کرد که میان افزایش احساس خوابآلودگی با افزایش واقعی نیاز
به خواب در زمستان و بهار فاصله وجود دارد. زیرا ممکن است این احساس در
برخی اشخاص با افزایش واقعی نیاز به خواب همراه نباشد. استاد دانشگاه علوم
پزشکی تهران دربارهٔ تشدید کمخوابی در اوایل بهار به سبب کوتاه شدن شب
توضیح میدهد: کم خوابی علل متعدد و متنوعی دارد. تغییر برنامه خواب هم
میتواند سبب بیخوابی شود. در اولین روزهای بهار ساعت رسمی تغییر و یک
ساعت به عقب کشیده میشود. هر چند این تغییر بسیار نیست ولی با توجه به
همهگیری آن و همراهی با کوتاه شدن طول شب میتواند در میزان فرصت برای
خوابیدن تاثیر منفی گذاشته و بر خواب آلودگی طی روز موثر واقع شود.
درمان خواب آلودگی
وی دربارهٔ ضرورت درمان خوابآلودگی میگوید: اگر
خوابآلودگی در ساعت طبیعی خودش رخ دهد، طبیعی است و نباید آن را غیرعادی
تلقی کرد. خوابآلودگی طبیعی از ساعت ۱۰-۱۱ شب آغاز میشود، بین ساعات ۲ تا
۴ بامداد به اوج خود میرسد و از ساعات ۵ و ۶ صبح کاهش یافته و ۸ صبح به
حداقل خود میرسد. دکتر صادق نیت ادامه میدهد: خوابآلودگی طبیعی طی روز
هم بین ساعات ۱ تا ۴ بعدازظهر اتفاق میافتد. مخصوصا اگر فرد فعالیت بدنی
نداشته و در محیط آرام قرار داشته باشد، این خوابآلودگی بیشتر احساس
میشود. رئیس کلینیک اختلالات خواب بیمارستان بهارلو با اشاره به اینکه
احساس خوابآلودگی در غیر ساعات یاد شده، میتواند علامتی از وجود یک
اختلال خواب باشد میگوید: در این صورت نیاز است که سبب آن جدیتر بررسی و
بعد از کشف سبب، اقدام درمانی صورت پذیرد.
کاهش خوابآلودگی
وی دربارهٔ راهکارهای کاهش خوابآلودگی عنوان میکند:
خوابآلودگی ممکن است در همه فصول اتفاق بیفتد. اما اگر فرد از آن رنج
میبرد باید ابتدا به این اصل توجه کند که آیا میزان خواب کافی داشته است
یا خیر؟ دکتر صادق نیت میافزاید: روشن است که اگر میزان خواب وی کمتر از
حد طبیعی باشد، طی روز احساس خوابآلودگی میکند. نیاز خواب انسان بین ۵/۷
تا ۵/۸ ساعت است. ممکن است برداشت ما از نیاز خوابمان درست نباشد، به طور مثال
فردی نیاز خوابش ۵/۸ ساعت است ولی احساس کند با ۷ ساعت خواب، نیازش برطرف
میشود، این فرد مسلما بعد از یکی دو روز احساس خوابآلودگی در وجودش شدت
مییابد و فعالیتش را مختل میکند. دبیر انجمن علمی پزشکی خواب ایران با
بیان اینکه بعد از کم خوابیدن و برداشت اشتباه از نیاز به خواب، سبب دیگر
موثر در خوابآلودگی، عدم رعایت بهداشت خواب است، میگوید: کسانی که بهداشت
خواب را رعایت نمیکنند، ممکن است احساس خوابآلودگی کنند. به طور مثال کسی که
نظم در زمان خواب ندارد، به نکات لازم قبل از خواب توجه نمیکند و از مواد
محرک چون قهوه یا چای استفاده میکند یا در مکانی میخوابد که شرایط مناسبی
ندارد، پر سرو صداست یا گرمای مناسبی ندارد، خواب عمیق و خوبی را تجربه
نمیکند و طی روز هم خواب آلوده خواهد بود. وی میافزاید: اگر هیچ کدام از
عوامل یاد شده برای فرد خواب آلوده رخ نداده باشد، باید به دنبال
بیماریهای مختلفی باشیم که ممکن است سبب خوابآلودگی شوند.
ارتباط خوابآلودگی با خستگی
رئیس بیمارستان بهارلو دربارهٔ ارتباط میان خوابآلودگی و
خستگی میگوید: این دو با یکدیگر قرابت دارند اما یکی نیستند. اگر خسته
باشید و استراحت کنید، خستگی مرتفع میشود ولی خوابآلودگی رفع نمیشود مگر
آنکه بخوابید. ولی بر عکس با خوابیدن هم خستگی برطرف میشود و هم
خوابآلودگی. دکتر صادق نیت ادامه میدهد: خستگی به فعالیت فیزیکی بدن
بستگی دارد. البته اشخاص خواب آلوده زودتر خسته میشوند و احساس خستگی در
آنها زودتر بروز پیدا میکند. وی در پاسخ به اینکه آیا خواب میان روزی برای
رفع خوابآلودگی مجاز است، میگوید: درصورتی که برای جبران کمبود خواب
باشد مجاز خواهد بود.البته بطور کلی خواب میان روز برای کودکان مناسب است و
در بزرگسالان ضروری نیست. اما پیشنهاد میشود اشخاص بزرگسالی که دچار
بیخوابی می باشند بهخصوص آنها که در آغاز خواب خود مشکل دارند، خواب میان
روز را فراموش کنند، اما به هرحال هم برای کسانی که به آن عادت کرده و
مبتلا به بیخوابی نیستند، اشکالی ایجاد نمیکند. این فلوشیپ خواب تاکید
دارد: خواب میان روزی به هیچ وجه برای کسانی که در آغاز خواب مشکل دارند
مناسب نیست و میتواند بیخوابی شبانه را تشدید کند.
چه غذاهایی بخوریم
دکتر صادق نیت دربارهٔ استفاده از مواد محرک مانند چای و
قهوه برای رفع خوابآلودگی میگوید: مصرف این مواد میتواند برای اشخاصی که
احساس خوابآلودگی میکنند، بویژه آن دسته که صبح بعد از بیدار شدن از
خواب، این احساس را تجربه میکنند مفید باشد. فقط پیشنهاد میکنیم ۲ تا ۳
ساعت قبل از خواب به هیچ وجه از مواد محرک استفاده نشود. رئیس کلینیک
اختلالات خواب بیمارستان بهارلو با بیان اینکه منع غذایی مطلق برای کسانی
که خواب آلوده و کسل می باشند وجود ندارد، اضافه میکند: کسانی که احساس
خوابآلودگی میکنند، اگر منع پزشکی ندارند میتوانند طی روز از مواد محرک
همچون چای، قهوه و ترکیبات کاکائو استفاده کنند. وی ادامه میدهد: بعضی
افراد هم با تکیه بر تجربه شخصی خود از مواد غذایی ویژهای استفاده میکنند
که تاثیر آن همگانی نیست. بهعنوان مثال بعضی معتقدند دوغ خواب آلوده شان
میکند که البته این تاثیر قطعی و همگانی نیست. استاد دانشگاه علوم پزشکی
تهران میافزاید: اما مواجهه با نور به ویژه نورآفتاب میتواند در کاهش
میزان خوابآلودگی موثر باشد.
منبع: ممتاز نیوز
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com