گردآوری توسط گروه سیاسی ممتاز نیوز
تحقیق و تفحص‌های گران و ناتمام
به‌طور میانگین هر تحقیق و تفحص در مجلس چیزی حدود ۳۰۰ میلیون تومان هزینه دارد
ایران > قانونگذاری – «تحقیق و تفحص» پشت «تحقیق و تفحص»؛ طرح‌هایی که به‌رغم گرفتن وقت بسیار از مجلس، یا وسط راه بایگانی می‌شوند و یا اگر به نتیجه‌ای هم برسند، اعلام نمی‌شوند.
هرچند طبق آمار رسمی هم‌اکنون بیش از ۴۲طرح تحقیق و تفحص در مجلس شورای اسلامی مفتوح است، اما نمایندگان همچنان به‌دنبال طرح تحقیق و تفحص‌های جدید هستند و در این راستا خبر رسید که طرح تحقیق و تفحص از شرکت مخابرات کلید خورده است. براساس گفته‌های نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه در مجلس تا‌کنون ۱۰نفر از نمایندگان پای این طرح را امضا کرده‌اند. هنوز مشخص نیست که این طرح نیز قرار است به خیل عظیم طرح‌های بایگانی شده بپیوندد یا خیر.
- تحقیق وتفحص درتمام امور کشور
نظارت یکی از کارویژه‌های مهم مجلس است که تحقیق و تفحص زیرمجموعه آن تعریف می‌شود. براساس قانون اساسی مجلس حق دارد در تمام امور کشور تحقیق و تفحص کرده و از مسئولان دستگاه‌های اجرایی درباره موضوعات مختلف توضیح خواسته و چنانچه در جریان بررسی اسناد و مدارک به این نتیجه رسید که خلافی صورت گرفته، می‌تواند موضوع را از طریق سؤال و استیضاح و یا ارسال مدارک و مستندات به محاکم و مراجع قضایی دنبال کند.
براساس آنچه حسین مظفر معاونت نظارت مجلس خرداد امسال گزارش داد، ۴۲تقاضای تحقیق و تفحص به هیأت رئیسه تقدیم شده که اکثریت قریب به اتفاق آنها مربوط به عملکرد دستگاه‌ها در بازه زمانی فعالیت دولت دهم است. جالب آنکه براساس این آمار تنها ۱۶پرونده برای رسیدگی به کمیسیون‌های تخصصی ارجاع شده که۳پرونده با انصراف متقاضیان مختومه اعلام شد. بر این اساس ۱۲تقاضا قبل از طرح در کمیسیون در جلسات تشکیل شده بین متقاضیان و مسئولان اجرایی به سرانجام رسیده و نمایندگان از آن انصراف دادند. مظفر معتقد است با توجه به طولانی و هزینه‌بر بودن فرایند انجام تحقیق و تفحص و تأثیراتی که در روند مدیریتی و اجرایی دستگاه مورد نظر می‌گذارد، لازم است سازوکار بهتری برای انجام آن پیش‌بینی شود.
با این همه، تحقیق و تفحص بخشی از وظیفه مجلس شورای اسلامی است و با توجه به حضور نهادهای نظارتی مختلف در کشور و نیز کمبود امکانات و تجهیزات لازم برای این موضوع، نمایندگان ادوار مختلف مجلس تلاش داشتند به‌نحوی در این حوزه ورود کنند که از وظیفه اصلی خود یعنی قانونگذاری که دغدغه اصلی دستگاه اجرایی است، باز نمانند.
از سوی دیگر نمایندگان مجلس بر این امر اذعان دارند که ممکن است برخی از تحقیق و تفحص‌ها برداشت‌های سیاسی شده و یا تسویه‌حساب شخصی محسوب شود که هر چند این موضوع نگاه بدبینانه و حاشیه‌ای به موضوع تحقیق و تفحص‌هاست، اما واقعیتی است که آمار زیاد تحقیق و تفحص‌های اعلام وصول شده و بی‌سرانجام به آن دامن می‌زند.
بررسی آمار طرح‌های تحقیق و تفحص مجلس طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد، بخش زیادی از وقت مجلس صرف این موضوع می‌شود و این در حالی است که اکثر این طرح‌ها بنا به دلایلی بعد از آنکه به تصویب مجلس رسید به‌خاطر انصراف متقاضیان یا دلایل دیگر بایگانی می‌شوند و برخی دیگر به‌خاطر کمبود امکانات نیمه‌کاره رها شده و هیچگاه نتیجه‌ای در برنخواهند داشت.
از سوی دیگر هرکدام از «تحقیق و تفحص‌ها» بنا به اهمیت موضوع به‌طور میانگین نیمی از وقت یک روز مجلس را می‌گیرد تا نمایندگان درخواست‌کننده و نیز مخالفان بتوانند ادله‌های خود برای این موضوع را مطرح کرده و نمایندگان با اجرای آن موافقت حاصل کنند. البته بعضا شاهدیم برخی طرح‌های تحقیق و تفحص به‌خاطر حساسیت موضوع ساعات زیادی از وقت مجلس را می‌گیرند. براساس آنچه یکی از نمایندگان مجلس هشتم در اواخر عمر این مجلس مطرح کرده بود، هر دقیقه مجلس بیش از ۱۵میلیون تومان هزینه در بر دارد.
موضوع دیگر درباره تحقیق و تفحص‌ها در مجلس فقدان نیرو، ابزار و امکانات لازم برای این امر است. مجلس شورای اسلامی طی سال‌های پس از انقلاب نتوانست ابزار لازم برای این موضوع را فراهم کند. از این‌رو هر کمیته تحقیق و تفحص برای جبران کمبودها باید از بیرون مجلس و از کارشناسانی استفاده کند که بعضا نظارتی بر آنها وجود ندارد. یکی از تبعات این امر نیز افشای اطلاعات در جریان امر تحقیق و تفحص است که بعضا جنجال‌های زیادی نیز در کشور ایجاد کرده است که جنجالی‌ترین آنها ماجرای تحقیق و تفحص از قوه قضاییه و داستان پالیزدار است که ماه‌ها موجب التهاب فضای کشور شد.
از سوی دیگر به‌کارگیری نیرو از خارج از مجلس و سپردن این امر مهم به آنها مستلزم هزینه‌های سرسام‌آور است که البته از آن آمار درستی در دست نیست. با توجه به آنکه سازمان بازرسی کل کشور اعلام کرده برای هر پرونده بازرسی چیزی حدود ۴۳میلیون تومان هزینه می‌کند، عزت‌الله یوسفیان‌‌ملا پیش‌تر گفته بود مجلس به‌طور میانگین چیزی حدود ۳۰۰میلیون تومان از بودجه خود را به هر کدام از تحقیق و تفحص‌ها اختصاص می‌دهد.
- طرح‌های تحقیق و تفحص بی‌سرانجام مجلس
آمار بالای طرح‌های مفتوح تحقیق و تفحص مجلس در حالی است که با اتمام عمر هر دوره از مجلس، آن دسته از طرح‌هایی که به نتیجه نرسیده‌اند، در دوره جدید دنبال نمی‌شوند و آنها نیز بایگانی می‌شوند. از سوی دیگر کمتر از ۵٫۱سال دیگر از عمر مجلس نهم باقی مانده و طبق سنوات گذشته ۳ماه آخر سال نمایندگان مجلس درگیر بررسی لایحه بودجه هستند و به‌نظر می‌رسد کمتر وقت کنند سراغ طرح‌های تحقیق و تفحص بروند.
این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود از ۶ماه پایانی سال آینده با ورود مجلس به فضای انتخابات، نمایندگان هم وارد این فضا می‌شوند و کمتر شاهد اقدامات جدی نظارتی از آنها باشیم. اگر تمام این مسائل را کنار ۴۲طرح تحقیق و تفحصی قرار دهیم که هم‌اکنون در کمیسیون‌های مختلف مجلس مفتوح و در حال رسیدگی است، به‌نظر می‌رسد مجلس دیگر فرصتی برای بررسی طرح جدید نمی‌کند و از این‌رو هیأت رئیسه نیز باید از پذیرش طرح جدید پرهیز کرده و ضرب‌الاجلی که اواخر عمر مجلس هشتم برای به‌سرانجام رسیدن طرح‌های تحقیق و تفحص گذاشت را تکرار کند تا همین ۴۲طرح به سرانجام برسد و طرح تحقیق و تفحص جدید قبول نکند.
– .
RSS
منبع: همشهری
باز نشر: سایت خبری تحلیلی ممتاز نیوز www.momtaznews.com