بیماری اسکیزوفرنی در چه سنینی شایع است؟

اصطلاح اسکیزوفرنی توسط «یوجین بلولر» روان‌پزشک سوئیسی از ترکیب دو واژهٔ یونانی گسستن و فکر وضع شده است و دارای عوارضی مانند هذیان، توهم، عدم ارتباط منطقی در رفتار و گفتار، انزوا و گوشه نشینی است. این بیماری بیشتر در سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی ملاحظه شده است و در بین مردان و زنان به یک اندازه شایع است.
 
حمید افشار، روان پزشک در خصوص این بیماری گفت: اگرچه تاکنون سبب یا سبب‌های اسکیزوفرنی شناسایی نشده است اما وجود عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی در بعضی اشخاص و شدت یافتن این عوامل با استرس‌های خارجی سبب بروز بیماری اسکیزوفرنی می‌شود.
 
وی با بیان اینکه اسکیزوفرنی، یک بیماری روان شناختی است که به صورت رفتاری، روان شناختی و روانی در بیماران ظهور پیدا می‌کند، اظهار کرد: این بیماری به سبب آسیب در عملکرد، بافت و ساختار مغز به وجود می‌آید و در دو درصد از جمعیت دنیا شیوع دارد.
 
این روان پزشک با اشاره به اینکه اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن و پایدار است که مرز بین واقعیت و خیال را در اشخاص تحت تاثیر قرار می‌دهد،‌ اضافه کرد: واقعیت سنجی در بیماران اسکیزوفرنی مختل می‌شود و این بیماران توانایی درک و یا بیان واقعیت ندارند.
 
افشار با بیان اینکه اسکیزوفرنی به طور معمول در سنین نوجوانی و جوانی آغاز می‌شود اما ممکن است در هر رده سنی رخ دهد،‌ اضافه کرد: گرچه سبب و یا دلایل ایجاد کننده این بیماری تاکنون به طور دقیق معلوم نشده است اما اشخاصی که بستگان نزدیک مبتلا به اسکیزوفرنی دارند، بیشتر در معرض دچار شدن به این اختلال می باشند،‌ برای مثال کودکی که والدینش مبتلا به اسکیزوفرنی می باشند ۱۰ درصد خطر ابتلا به این بیماری را دارد در حالی که احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در کل جمعیت در حدود یک درصد است.
 
وی‌ با بیان اینکه سبب بروز این بیماری در نوجوانی مشخص نیست، اذعان کرد: عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی به صورت یک استعداد داخلی در بعضی اشخاص وجود دارد که ممکن است با عوامل و استرس‌های خارجی شدت گیرد.
 
این روان پزشک اضافه کرد: دوره نوجوانی دوران پراسترس و حساسی است که شخصیت فرد از نظر روانی و اجتماعی در حال شکل گیری است و به همین سبب اشخاصی که زمینه بیولوژیکی و ژنتیک در آن‌ها وجود دارد در دوران نوجوانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشند.
 
افشار با بیان اینکه علائم این بیماری می‌تواند شامل انزوا، افت کاری و عملکردی، مختل شدن فکر، خلق و خوی بی‌تفاوت شود، افزود: اسکیزوفرنی ممکن است ابتدا به صورت افسردگی و وسواس خود را نشان دهد و به مرور زمان به یک بیماری مزمن تبدیل شود اما توهم، هذیان و رفتارهای غیرعادی و پرخاشگری از علایم واضح این بیماری است.
 
وی با اشاره به اینکه سطح عملکرد این بیماران با درمان‌های موجود قابل کنترل است،‌ بیان کرد: به طور معمول برای تنظیم عملکرد مغز بیماران اسکیزوفرنی از درمان‌های دارویی استفاده می‌شود اما در موارد نادر درمان بیماران با مداخله‌های روانی، اجتماعی و خانوادگی انجام می‌شود.
 
این روان پزشک با اشاره به اینکه در مراحل اولیه درمان با دارو بروز عوارضی مانند خواب آلودگی، احساس بی حالی، مور مور شدن ممکن است سبب عدم تمایل بیمار به مصرف دارو شود، خاطرنشان کرد: به ندرت و در مواقع محدود و با مراقبت‌های خاص می‌توان مصرف دارو برای این بیماران را قطع کرد و درمان را از طریق مداخلات روانشناسی انجام داد.
 
افشار ادامه داد: مطالعه‌ای وجود ندارد که بر اساس آن بتوان مصرف دارو برای این بیماران را به صورت کامل قطع کرد و اگر در مواقعی خاص مصرف دارو توسط پزشک قطع شد بیمار باید تحت مراقبت‌های خاص روانپزشکی قرار گیرد.
 
وی در خصوص احتمال افزایش مرگ بیماران اسکیزوفرنی به سبب مصرف دارو گفت: نمی‌توان به صورت قطعی در این خصوص صحبت کرد، زیرا بیماران اسکیزوفرنی به صورت هم‌زمان مانند دیگر اشخاص در معرض آسیب‌های دیگری می باشند که ممکن است این آسیب‌ها در مرگ و میر این بیماران نقش داشته باشد، مانند استفاده از سیگار که در بیماران اسکیزوفرنی بسیار شایع است.
 
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: گاهی مصرف دارو به صورت طولانی مدت، در این بیماران ایجاد مشکلاتی مانند افزایش وزن و دیابت می‌کند اما مصرف دارو سبب اصلی مرگ این بیماران در دوران سالمندی نیست چرا که معمولا این بیماری با بیماری‌های دیگر همراه می‌شود.
 
افشار با بیان اینکه ازدواج این بیماران بستگی به نوع، شدت و حتی سن بیمار و میزان کنترل علایم بیماری دارد، تصریح کرد: با داشتن شرایط درمانی خوب، حمایت خانواده و اطلاع همسر از بیماری زوج یا زوجه و اینکه بداند که فرد نیاز به مراقبت و درمان دارد و با تحت نظر قرار گرفتن بیمار توسط پزشک امکان ازدواج برای این بیماران وجود دارد.