بیماری عروق محیطی خطرناک است

بیماری عروق محیطی (Peripheral vascular disease) به بیماری رگ های خونی خارج از قلب و مغز اشاره می کند. این بیماری اغلب سبب تنگ شدن رگ هایی می گردد که به پاها، دست ها، معده و کلیه ها خونرسانی می کنند.

دو نوع اصلی از این بیماری رگ های خونی وجود دارند:

۱- عملکردی: در این حالت بیماری عروق محیطی سبب عضوی ندارد. این بدان معنی است که بیماری عروق محیطی با نقایصی در ساختار رگ های خونی همراه نمی باشد.

این بیماری ها اغلب با علایم مربوط به اسپاسم (انقباض) رگ همراه می باشند که رخ داده و سپس قطع می گردد. پدیده رینود مثالی از این بیماری ها می باشد. در پدیده رینود، به واسطه هوای سرد، فشار روحی، کارکردن با اجسام لرزان یا استعمال دخانیات امکان دارد جریان خون دچار محدودیت گردد.

۲- عضوی: در این حالت بیماری عروق محیطی، به سبب نقص ساختاری در رگ های خونی ایجاد می گردد. نمونه های این حالت شامل التهاب و آسیب بافتی می باشند.

بیماری سرخرگ محیطی

بیماری سرخرگ های محیطی (Peripheral artery disease) یک نوع از بیماری عروقی محیطی می باشد. این حالت به سبب رسوب چربی (آترواسکلروز) در دیواره داخلی سرخرگ ها رخ می دهد. این رسوبات جلوی جریان طبیعی خون را می گیرند.

بیماری سرخرگ محیطی حالتی است مشابه بیماری سرخرگ های کرونری و سرخرگ کاروتید.

بیماری سرخرگ کرونری نام دیگر رسوب چربی یا آترواسکلروز در سرخرگ های تامین کننده خون و موادغذایی برای عضله قلبی می باشد.

بیماری سرخرگ کاروتید نام دیگررسوب چربی یا آترواسکلروز در سرخرگ گردن است که خون مغز را تامین می کند.

اکثر اشخاص دچار بیماری سرخرگ محیطی در معرض خطر مرگ به سبب ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی می باشند

در بیماری سرخرگ محیطی، رسوبات در دیواره داخلی سرخرگ ها ایجاد می شوند.

این رسوبات و انسداد در دیواره داخلی سرخرگ ها، عمدتا در سرخرگ های کلیه، معده، دست، ساق و پا جریان خون را دچار محدودیت می نمایند.

بیماری سرخرگ محیطی ممکن است در صورت عدم درمان، منجر به قانقاریا و قطع اندام شود. اشخاص دچار بیماری سرخرگ محیطی اغلب واجد رسوبات چربی در سرخرگ های قلبی و مغزی می باشند و ممکن است بیماری سرخرگ محیطی اولین علامت در آنها باشد.

اکثر اشخاص دچار بیماری سرخرگ محیطی در معرض خطر مرگ به سبب ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی می باشند.

اگر لخته خون تشکیل شود و سرخرگ قلبی را مسدود کند، حمله قلبی رخ می دهد. اگر لخته خون، سرخرگ مغز را دچار انسداد نماید، سکته مغزی ایجاد می گردد.

علایم

علایم شایع کاهش خونرسانی به پا در مراحل اولیه شامل گرفتگی، خستگی، احساس سنگینی، درد یا ناراحتی در پا و باسن در طول فعالیت می باشند. وقتی فعالیت متوقف می گردد این علایم کاهش می یابند. به این علایم «لنگش متناوب» اطلاق می گردد.

علایم کاهش خونرسانی به کلیه شامل افزایش ناگهانی فشار خون یا کنترل دشوار یا غیرممکن فشار خون با دارو می باشند.

ممکن است انسداد شدید سرخرگ کلیه منجر به از دست رفتن عملکرد کلیه یا نارسایی آن شود.

تشخیص

تشخیص بیماری عروق محیطی با شرح حال پزشکی و معاینه بالینی آغاز می گردد. در معاینه، پزشکتان یک تست ساده که ABI نامیده می گردد (مخفف شاخص مچ پایی بازویی) را انجام می دهد.

پس از آن سایر بررسی ها ممکن است انجام شوند که عبارتند از :

– سونوگرافی داپلر

– سی تی اسکن آنژیوگرام

– آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA)

– آنژیوگرام معمولی (با استفاده از کاتتر)

آنژیوپلاستی یک عمل غیر جراحی است که در آن سرخرگ های دچار انسداد یا تنگی، متسع می شوند

درمان

اکثر اشخاص دچار بیماری سرخرگ محیطی را با اصلاح شیوه زندگی، داروها یا هر دو می توان درمان نمود. تغییرات شیوه زندگی جهت کاهش میزان خطر عبارتند از :

– قطع استعمال سیگار

– کنترل فشار خون

– کنترل دیابت (بیماری قند خون)

– فعالیت جسمانی (شامل برنامه ورزشی تحت کنترل)

– استفاده از یک رژیم غذایی حاوی مقادیر پایین چربی اشباع و کلسترول

PAD ممکن است نیازمند درمان دارویی باشد. این داروها عبارتند از :

– داروهای مرتبط با افزایش مسافت قابل قدم زدن (سیلوستازول و پنتوکسی فیلین)

– داروهای ضد انعقاد خون جهت جلوگیری از چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و ایجاد لخته خونی

– داروهای کاهش دهنده کلسترول (استاتین ها)

اصلاحات شیوه زندگی (شامل برنامه ورزشی) اغلب سبب بهبود علایم یا جلوگیری از بدتر شدن علایم می شوند.

در تعداد اندکی از بیماران تغییرات شیوه زندگی به تنهایی کافی نمی باشند، بنابراین جراحی یا آنژیوپلاستی ضروری می گردد.

آنژیوپلاستی یک عمل غیر جراحی است که در آن سرخرگ های دچار انسداد یا تنگی، متسع می شوند. یک لوله نازک که کاتتر نامیده می گردد با یک بادکنک کوچک بدون باد در سر آن(بالون)، به داخل بخش تنگ شده سرخرگ رانده می گردد.

 سپس بادکنک باد می گردد. این کار به دیواره ها فشار آورده و سبب بازشدن بخش تنگ شده، می گردد. سپس بادکنک خالی شده و کاتتر خارج می گردد.

اغلب از طریق کاتتر، یک استنت (یک لوله سیمی توری) در داخل سرخرگ دچار تنگی، تعبیه می گردد.

سپس استنت باز شده و باز باقی می ماند. استنت در محل گذاشته شده و سرخرگ بیمار را باز نگه می دارد.

ممکن است در صورتی که طول بسیاری از یک سرخرگ دچار تنگی شده باشد، انجام عمل جراحی ضروری باشد.

در طی عمل جراحی، یک سیاهرگ از محل دیگری از بدن و یا یک رگ خونی مصنوعی، در بالا و پایین محل دچار انسداد قرار داده می گردد تا جریان کافی خون را از ناحیه قبل از انسداد به مناطق پایینی بعد از انسداد، فراهم نماید.

بخش سلامت ممتاز

منبع : پایگاه اینترنتی مرکز قلب تهران – دکتر اکبر نیک پژوه

مطالب مرتبط:

تنگ و سفت شدن رگ‌های خونی

آترواسکلروز چیست؟

تنگی رگ‌ های قلب

۱۸ سبب فشار خون بالا

باز کردن عروق قلب با آنژیوپلاستی

واسکولیت؛ ورم رگ‌های خونی