تاملی بر خود فراموشی

الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَیَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِینَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (توبه،۶۷)

مردان و زنان منافق، از یکدیگرند(از یک قماشند)، به منکر فرمان می دهند و از معروف نهی می کنند و دستهای خود را (از بخشش و انفاق) می بندند. خدا را فراموش کرده اند، پش خداوند نیز آنان را فراموش کرده است. همانا منافقان همان فاسقانند.

سوال: خداوند که فراموشی ندارد، (و ما کان ربّک نسیّا)۱ پس از این آیه که می فرماید: خداوند آنان را فراموش کرد، به چه معنایی است؟

پاسخ: نسبت دادن فراموشی به خداوند، مجازی است، یعنی خداوند با آنان مثل فراموش شده ها عمل می کند(نه آن که فراموششان کند).

امام رضا علیه السلام فرمود: کیفر کسی که خوا و قیامت را فراموش کند، آن است که خود را فراموش کند.۲ و حضرت علی علیه السلام فرمود: فراموش کردن خداوند آن است که آنان را از خیر محروم کند.۳

اشاعه ی فحشا و دعوت به منکرات و نهی از خوبی ها، نشانه ی نفاق و ترک امر به معروف، نهی از منکر و انفاق در راه خدا، نشانه فراموشی خداست.

۱-مریم،۶۴
۲-تفسیر نورالثقلین
۳-تفسیر برهان
منبع: دقایقی با قرآن، ص ۳۰۶، محسن قرائتی