تحول در میزان مخاطبان رادیو

با توجه به این که تلویزیون‌های موجود آنالوگ هستند جهت دریافت سیگنال دیجیتال نیاز به یک دستگاه جانبی است تا بتواند سیگنال دیجیتال را دریافت و به فرمت قابل قبول برای این تلویزیون‌ها تبدیل نماید. این دستگاه‌های جانبی ست‌تاپ‌باکس نامیده می‌شوند.

البته با جایگزینی تلویزیون‌های دیجیتال به جای تلویزیون‌های آنالوگ موجود، دیگر نیازی به ست‌تاپ‌باکس نیست ولی به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت نیاز به این دستگاه‌ها اجتناب‌ناپذیر باشد. گزارشی که در پی می‌آید نظرات کارشناسان درخصوص دریافت سیگنال‌های رادیویی از ست‌تاپ‌باکس است:

ست‌تاپ‌باکس و افزایش مخاطبان رادیو

وقتی از مهندس محمدحسن کساییان، مسوول بخش مونیتورینگ اداره کل فرستنده‌های رادیویی درباره دریافت سیگنال‌های رادیویی از ست‌ تاپ‌باکس می‌پرسم، می‌گوید: معتقدم این امر موجب افزایش مخاطبان رادیویی نشده است.

چون عمده مخاطبان رادیویی، مخاطبانی هستند که در خودرو از رادیو استفاده می‌کنند. دریافت سیگنال‌های رادیویی با ست‌تاپ‌باکس در خودرو امکان‌پذیر نیست، ولی با گیرنده DRM امکان‌پذیر خواهد بود.

تکنولوژی DRM تکنولوژی جدیدی است و در حال حاضر به جهت گران‌بودن گیرنده آن در دنیا تکنولوژی مورد نظر مورد بهره‌برداری عموم قرار نگرفته است و کشورهایی که از این روش استفاده می‌کنند در مرحله آزمایشی هستند.

کسائیان به قابلیت تبدیل‌شدن فرستنده‌های رادیویی آنالوگ به دیجیتال اشاره می‌کند و می‌گوید: نکته قابل توجه در پخش DRM این است که عمده فرستنده‌های موجود که در حال پخش سیگنال آنالوگ هستند با تغییراتی به فرستنده دیجیتال تبدیل می شود.

وی تصریح می‌کند: با توجه به این که تمام شبکه‌های رادیویی روی ماهواره موجود هستند از نظر تکنولوژیکی محدودیتی برای پخش یک شبکه رادیویی در استان‌های مختلف وجود ندارد ولی این که چه شبکه‌ای در چه محلی قابل دریافت باشد مرتبط با سیاستگذاری سازمان خواهد بود.

ست‌تاپ‌باکس و کاربری آن

مهندس فرزاد پهلوانی، مسوول ارزیابی و مونیتورینگ رادیویی هم منظور از ست‌تاپ‌باکس را دستگاه گیرنده دیجیتال فرستنده‌های زمینی می‌داند که کاربردش دریافت برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی از فرستنده‌های دیجیتال و ارائه آن به تلویزیون‌هایی است که گیرنده دیجیتال ندارند.

وقتی نظر مهندس پهلوانی را نسبت به استقبال مردم از این مساله جویا می‌شوم، می‌گوید: چون امکان پخش سیگنال رادیویی در ست‌تاپ‌باکس است، مردم متوجه آن شده‌اند ولی شاید هنوز چندان مورد استفاده قرار نگرفته باشد. البته باید نمونه آماری از جامعه گرفته شود تا روشن شود که استقبال مردم نسبت به این نوآوری چه بوده است.

او ادامه می‌دهد: معتقدم دریافت سیگنال‌های رادیویی از ست‌تاپ‌باکس افزایش محسوس شنوندگان را همراه نداشته است، زیرا بیشتر شنوندگان رادیو یا مشغول به کارند و فقط شنیداری به برنامه توجه می‌کنند و ترجیح می‌دهند از گیرنده‌های معمولی رادیو استفاده کنند یا این که داخل خودرو هستند و امکان استفاده از ست تاپ باکس ندارند.

هنوز نظرسنجی نشده است

محمد جهانی، مدیر رادیو تهران هم در این زمینه می‌گوید: هنوز از تاثیر ست‌تاپ‌باکس بر روند افزایش مخاطبان این شبکه نظرسنجی نشده است.

نسرین آبروانی، مدیر رادیو پیام هم درباره تاثیر ست‌تاپ‌باکس در روند برنامه‌های این شبکه رادیویی، می‌گوید: بی‌تردید تاثیر مثبتی خواهد داشت و امکان بسیار خوبی است برای این که شنونده با کیفیت خوب و دسترسی آسان به کانال‌های مختلف رادیویی، رادیو بشنود و چون در آغاز راه هستیم هنوز نظرسنجی مشخصی در ارتباط با نقش ست‌تاپ‌باکس انجام نشده، اما مطمئنم تاثیر خوبی خواهد داشت و مخاطبان استقبال خواهند کرد.

اما حامد ارسنجانی، مسوول سایت رادیو ایران از این که هنوز مدیران میانی رادیو از مساله ست‌تاپ‌باکس اطلاع مناسبی ندارند، می‌گوید: متاسفانه در داخل شبکه‌های رادیویی برنامه‌سازان و مدیران رادیو چه از نظر کمی و چه کیفی اطلاع مناسبی نسبت به این قضیه ندارند.

لزوم آگاهی مخاطب

وقتی از ارسنجانی درباره دریافت سیگنال‌های رادیویی از ست‌تاپ‌باکس می‌پرسم برایم توضیح می‌دهد: ست‌تاپ‌باکس مبدل دیجیتالی است که بعد از راه‌اندازی سیستم‌های دیجیتال در سازمان صدا و سیما این توانایی را پیدا کرده که بتواند ارتباطات رادیویی را هم با مخاطب برقرار کند. به این صورت که مخاطب می‌تواند با داشتن این دستگاه علاوه بر دریافت سیگنال‌های دیجیتال تلویزیونی روی دو موج اعلام شده، رادیو‌ها را هم دریافت کند.

ارسنجانی تصریح می‌کند: توانایی دریافت این سیستم مبتنی بر قابلیت‌های سیستم دیجیتال است چون می‌تواند نام شبکه، نام برنامه، زمان پخش و حتی یک عکس یا مجموعه عکس‌هایی در مورد برنامه و شرح مختصری از برنامه برای مخاطب ارائه شود. همچنین می‌تواند موارد آرشیوی از آلبوم موسیقی و سخنرانی را برای مخاطب ارائه دهد.

مسوول سایت رادیو ایران به جوان‌بودن این سیستم در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به جوان‌بودن این سیستم در کشور و در اختیارنبودن تکنولوژی‌های دیجیتال برای عموم کاربران و ناآشنابودن مردم به این سیستم، دریافت برنامه‌های رادیو از طریق این سیستم احتمالا چندان قابل توجه نباشد.

ارسنجانی تاکید می‌کند: برای توسعه‌بخشیدن به این امر لازم است جامعه مخاطب را به طور کامل آگاه کرده و نسبت به جوانب آن اطلاع‌رسانی کامل کرد.

زهره زمانی – جام​جم