تعرفه واردات خودرو یک سوم شده است

محرومیت ارزی iبه نفع وارد کنندگان

تعرفه واردات خودرو یک سوم شده است

عصر خودرو : واردات خودرو این روزها با حواشی بسیاری روبه‌رو شده است، حاشیه‌هایی که با شرایط نابسامان ارزی کشور ارتباط دارد و از دید افکار عمومی، واردکنندگان متهم iبه رانت خواری و سوءاستفاده از این اوضاع می باشند.

به گزارش تفسیری ممتازنیوز به نقل از عصرخودرو iبه نقل از دنیای اقتصاد استفاده از ارز مرجع برای واردات، داغ‌ترین سوژه‌ای است که در یکی دو ماه گذشته نقل محافل بوده و انتقاد از واردکنندگان را برانگیخته و حالا پای سوء استفاده آنها از رشد شدید نرخ ارز نیز iبه میان آمده است.
داستان از این قرار است که واردکنندگان، تعرفه خودروهای وارداتی خود را بر حسب نرخ مرجع ارز iبه گمرک پرداخت می‌کنند، حال آنکه همان خودروها را متناسب با نرخ آزاد ارز در بازار iبه فروش می‌رسانند. در حال حاضر همه می‌دانند ارز مرجع و مبادلاتی iبه واردکنندگان داده نمی‌شود و آنها مجبورند دست iبه دامان ارز آزاد شوند، این در شرایطی است که شرکت‌های واردکننده، تنها بابت قیمت پایه خودرو از ارز آزاد استفاده می‌کنند و پول تعرفه ۹۰ درصدی واردات خودرو را مطابق با ارز مرجع iبه گمرک می‌پردازند. iبه طور مثال اگر قیمت پایه خودرویی خارجی ۵۰ هزار دلار باشد، (به فرض در نظر گرفتن نرخ سه هزار تومان برای دلار)، واردکنندگان باید برای خرید آن ۱۵۰ میلیون تومان iبها کنند، اما هنگام تسویه حساب با گمرک، بر اساس نرخ آزاد ارز پول نمی‌پردازند. این تسویه حساب شامل پرداخت تعرفه ۹۰ درصدی iبه علاوه ۲۰ درصد مالیات است که واردکنندگان مطابق با نرخ ارز مرجع، آن را انجام می‌دهند. iبه عبارت iبهتر، بابت قیمت پایه خودرو از ارز آزاد حداقل سه هزار تومانی استفاده می‌کنند و بابت تسویه حساب با گمرک، ارز مرجع یک هزار و ۲۲۶ تومانی را iبه کار می‌گیرند. با این حساب iبها همه شده واردات یک خودرو ۵۰ هزار دلاری iبه کشور با احتساب تعرفه و مالیات مربوطه، چیزی حدود ۲۲۰ میلیون تومان از آب در می‌آید. این در حالی است که واردکنندگان iبه هنگام فروش محصولات وارداتی خود، قیمت آنها را کاملا با نرخ آزاد ارز محاسبه می‌کنند و همین است که یک خودرو فرضی ۵۰ هزار دلاری، iبه جای ۲۲۰ میلیون تومان، با قیمتی نزدیک iبه ۳۲۰ میلیون تومان iبه دست مشتریان ایرانی می‌رسد. در واقع واردکنندگان، تعرفه خودروهای وارداتی خود را با ارز یک هزار و ۲۲۶ تومانی iبه گمرک می‌پردازند، اما هنگام فروش خودرو، قیمت را با ارز آزاد احتساب می‌کنند. حال ممکن است گفته شود گمرک در حال حاضر تعرفه واردات کالاهای مختلف را بر حسب ارز مبادلاتی (ارز موجود در مرکز مبادلات ارزی و با قیمتی بین نرخ مرجع و آزاد، یعنی حدود دو هزار و ۵۰۰ تومان) محاسبه می‌کند، حال آنکه کارشناسان عنوان می‌کنند احتساب ارز مبادلاتی برای واردکنندگان خودرو منتفی است. iبه نقل از آنها، چون «خودرو» کالایی لوکس iبه حساب می‌آید و iبه همین سبب واردکنندگان خودرو از دریافت ارز مبادلاتی محروم اند، بنابراین برای واردات خودرو از ارز مبادلاتی استفاده نمی‌شود و گمرک نیز نمی‌تواند تعرفه را با ارز مبادلاتی محاسبه کند و از همین رو ارز مرجع ملاک قرار می‌گیرد. احتمالا از همین روست که واردکنندگان خودرو تمایل چندانی iبه استفاده از ارز مبادلاتی ندارند، چون اگر ارز مبادلاتی بگیرند (با وجود اینکه iبها کمتری برای تامین ارز موردنیاز خود می‌دهند)، آنگاه باید تعرفه را نیز بر حسب قیمت این «ارز» iبه گمرک بپردازند و دیگر دست شان برای تعیین قیمت‌های دلخواه باز نخواهد بود. در واقع با یک حساب سرانگشتی می‌توان متوجه شد محرومیت ارزی واردکنندگان iبه نفع آنها همه شده و سود مناسب و بالاتر از عرفی دست آنها را می‌گیرد. در حال حاضر که اختلافی حول و حوش یک هزار و ۳۰۰ تومان بین نرخ مرجع و مبادلاتی ارز وجود دارد و واردکنندگان از ارز آزاد بابت خرید خودرو از طرف خارجی استفاده می‌برند، آنها فقط بابت قیمت پایه خودرو ارز با نرخ آزاد پرداخت می‌کنند. iبه طور مثال قیمت خرید یک خودرو فرضی ۵۰ هزار دلاری با احتساب ارز آزاد سه هزار تومانی، ۱۵۰ میلیون تومان از آب در می‌آید و با احتساب ۹۰ درصد تعرفه و ۲۰ درصد مالیات و با در نظر گرفتن اینکه iبها تعرفه متناسب با نرخ مرجع ارز iبه گمرک پرداخت می‌شود، در مجموع حدود ۲۲۰ میلیون تومان کل iبها‌ای است که واردکنندگان بابت ورود یک خودرو ۵۰ هزار دلاری می‌پردازند. با این حال چون هنگام قیمت‌گذاری و فروش خودروها تعرفه آنها را متناسب با نرخ آزاد ارز محاسبه می‌کنند، قیمت همه شده برای مشتریان حدود ۳۲۰ میلیون تومان از آب در می‌آید. با این حساب، در واردات هر خودرو فرضی ۵۰ هزار دلاری چیزی حدود ۱۰۰ میلیون تومان سود نصیب واردکنندگان می‌شود که نامتعارف و غیر طبیعی است.
این در حالی است اگر واردکنندگان از دریافت ارز مبادلاتی محروم نبوده و با استفاده از این ارز اقدام iبه واردات خودرو می‌کردند، دیگر از سودی این چنین کلان خبری نبود. برای محاسبه واردات خودرو بر اساس ارز مبادلاتی باز هم همان خودرو ۵۰ هزار دلاری را فرض می‌گیریم. اگر نرخ ارز مبادلاتی را دو هزار و ۵۰۰ تومان لحاظ کنیم، خرید این خودرو از طرف خارجی ۱۲۵ میلیون تومان iبها روی دست واردکننده می‌گذارد. حال با توجه iبه اینکه واردکننده از ارز مبادلاتی استفاده کرده، گمرک نیز تعرفه و مالیات واردات را متناسب با این ارز محاسبه می‌کند و با این حساب iبها پرداختی واردکننده برای ۹۰ درصد تعرفه و ۲۰ درصد مالیات، ۱۳۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود. از جمع این عدد با پولی که بابت خرید خودرو از طرف خارجی iبها شده، قیمت نهایی برای خودرو فرضی چیزی حدود ۲۶۵ میلیون تومان خواهد شد. در این شرایط، واردکننده خودرو حتی اگر باز هم قیمت نهایی را برای فروش، بر حسب ارز آزاد حساب کند، ۴۰ میلیون تومان کمتر از حالتی که از ارز مبادلاتی استفاده نمی‌کند، سود می‌برد. با این اوصاف طبیعی است که واردکننده خودرو تمایل چندانی iبه استفاده از ارز مبادلاتی نداشته باشد و ارز آزاد را ترجیح دهد. تازه این تفاوت ۴۰ میلیونی برای یک خودرو فرضی در صورتی است که خودروها iبه طور مستقیم از نمایندگی‌های فروش واردکنندگان عرضه شوند، حال آنکه اگر کار iبه واسطه گری بکشد و واردکنندگان خودروهای خود را از راه واسطه‌ها روانه بازار کنند، سودی کلان‌تر نصیب‌شان خواهد شد.
کاهش تعرفه iبه یک سوم
این اوضاع را اما بعضی کارشناسان نوعی کاهش تعرفه دانسته و عنوان می‌کنند با توجه iبه اینکه «تعرفه واردات خودرو» با نرخ مرجع ارز iبه گمرک پرداخت می‌شود، تعرفه عملا iبه یک سوم کاهش یافته است. مبنای استدلال آنها این است که چون پول تعرفه واردات خودرو متناسب با نرخ مرجع ارز (یک هزار و ۲۲۶ تومان) پرداخت می‌شود و نرخ آزاد ارز تقریبا سه برابر نرخ مرجع iبه حساب می‌آید، پس تعرفه عملا iبه یک سوم کاهش یافته است.
این استدلال اگرچه در کلیت ماجرا درست iبه نظر می‌رسد، اما نفع آن برای واردکننده‌ها است نه مشتریان، چون واردکنندگان تعرفه را با ارز مرجع پرداخت می‌کنند، اما خودروهای وارداتی بر حسب نرخ آزاد ارز محاسبه و iبه دست مشتریان می‌رسند. با توجه iبه اینکه اختلافی حدودا یک هزار و ۸۰۰ تومانی بین نرخ آزاد و مرجع ارز وجود دارد، محاسبه قیمت خودروها بر اساس نرخ آزاد، سودی کلان را iبه جیب واردکنندگان سرازیر می‌کند و مشتریان باید خودروها را با قیمتی بیش از نرخ واقعی آنها خریداری کنند. در واقع این وسط فقط واردکننده‌ها می باشند که سود کلانی نصیبشان می‌شود و مشتریان مجبورند مطابق با تعرفه ۹۰ درصدی و بلکه بیشتر، پول بابت خرید خودروهای خارجی بپردازند. این در حالی است که اگر واردکنندگان هنگام تعیین قیمت خودروهای خود، «ارز مرجع» پرداختی بابت تعرفه را لحاظ کنند (یعنی بر اساس یک هزار و ۲۲۶ تومانی که بابت تعرفه می‌پردازند، قیمت‌گذاری انجام دهند)، قیمت خودروهای وارداتی افت بسیاری را iبه خود خواهد دید. iبه عنوان مثال همان خودرو ۵۰ هزار دلاری فرضی iبه جای آنکه با قیمت۳۲۰ میلیون تومان عرضه شود، حداقل۴۰ میلیون تومان کمتر iبه دست مشتریان خواهد رسید. اما در حال حاضر بازار خودروهای وارداتی بسیار آشفته است و قیمت‌ها در آن شدیدا رشد کرده‌اند. صعود قیمت خودروهای وارداتی iبه حدی بوده که قیمت بعضی در مقایسه با سال گذشته دو برابر شده است؛ یعنی تورمی ۱۰۰ درصدی. حالا هم که گفته می‌شود ثبت سفارش و واردات خودرو iبه طور موقت متوقف شده و این موضوع قطعا تاثیری منفی بر بازار خواهد گذاشت. توقف واردات خودرو iبه معنای کاهش عرضه است و کاهش عرضه نیز نتیجه‌اش افزایش قیمت خودروهای فعلی خواهد بود. البته ظاهرا دولت قصد دارد واردات خودرو را گزینشی کرده و iبه بعضی خودروها و واردکنندگان مجوز واردات بدهد و بعضی را محروم کند، هرچند این موضوع نیز از دید کارشناسان رانت‌زا بوده iبه افزایش قیمت خواهد انجامید. قرار است طی هفته جاری تصمیم نهایی در مورد واردات خودرو و ممنوعیت یا عدم ممنوعیت آن اتخاذ شود و باید منتظر ماند و دید وزارت «صنعت، معدن و تجارت» چه خوابی برای خودروهای وارداتی خواهد دید؟

شنبه ۲۷ آبان   ۹:۴۸