جام جم آنلاین: قبول نشدن در کنکور برای خیلیها شکست محسوب میشود؛ این شکست گاهی آنقدر بزرگ و مهم به نظر میرسد که ممکن است لطمات روحی و روانی شدیدی را در پی داشته باشد، عواقبی که گاه اثرات آن جبران ناپذیر خواهد بود.
در این میان نقش خانوادهها در روحیه بخشی به فرزندانی که نتوانستند وارد دانشگاه شوند بسیار موثر است و برخورد آنها تا حد زیادی میتواند تعیینکننده میزان آرامش فرزندشان باشد، اما گاه بی توجهی خانوادهها نسبت به این نکته مهم که نوع رفتار و برخورد آنها با فرزندی که در کنکور قبول نشده تا چه اندازه میتواند مخرب یا برعکس تاثیرگذار در گذراندن این دوره برای نوجوانشان باشد، شرایطی را رقم میزند که به دلیل نبود مدیریت صحیح نحوه برخورد ممکن است به این فشارهای روحی و روانی دامن زده شود.
برای افزایش آگاهی خانوادهها در زمینه نحوه برخورد صحیح و منطقی با فرزندانی که در کنکور قبول نمیشوند و شنیدن توصیههای کلیدی مهم در این باره، گفتوگوی ما با دکتر علیرضا عراقیه، عضو هیات علمی دانشگاه را بخوانید.
والدینی که فرزندان کنکوری دارند از چه هنگام باید فرزندشان را برای پذیرفتن این واقعیت که احتمال دارد در آزمون کنکور قبول نشوند، آماده کنند ؟
این یک واقعیت است که هیچ کس به اندازه پدر و مادر نمیتواند روحیات و خلق و خوی فرزندشان را بشناسد، بنابراین والدین میتوانند با توجه به شناختی که از فرزندشان دارند، پیشبینی کنند اگر فرزندشان در کنکور قبول نشود، چه عکسالعملی خواهد داشت؟ آیا این موضوع را منطقی میپذیرد و درصدد تلاش بیشتر، رفع اشکالات و از میان برداشتن موانعی که مانع قبول شدن او در کنکور شده، برمیآید یا برعکس دچار احساس شکست شدید شده و این احساس از او موجودی منزوی و افسرده خواهد ساخت که تا مدتها روال طبیعی زندگی اش را با مشکل مواجه خواهد کرد ؟
به هر حال والدین باید از مدتها قبل از برگزاری آزمون کنکور با پیش بینی که از رفتار احتمالی فرزندشان در صورت قبول نشدن در کنکور دارند در وهله اول خودشان را برای پذیرفتن این واقعیت آماده کنند تا بتوانند این برنامهریزی را داشته باشند که اگر فرزندشان در کنکور پذیرفته نشد چطور به او کمک کنند تا با این شرایط کنار بیاید و او را برای پذیرفتن این واقعیت که قبول شدن در کنکور پایان راه نیست، آماده کنند.
در واقع والدین باید ظرفیت پذیرش قبول نشدن در کنکور را در فرزندانشان تقویت کنند اما لازمه این کار این است که قبل از هر چیز خودشان این واقعیت را که قبول شدن یا نشدن در آزمون کنکور دانشگاه به معنای موفق شدن یا نشدن در تمام مراحل زندگی نیست، کاملا پذیرفته باشند.
البته خوب است در فاصله زمانی که فرزندشان آزمون داده و در انتظار نتیجه است گهگاه بطور غیرمستقیم بر این نکته تاکید کنند که قبولی در کنکور سرنوشت ساز است اما همه زندگی محسوب نمیشود و چه بسا تجربه نشان داده گاه افرادی که هرچند در کنکور قبول شدهاند و به دانشگاه راه پیدا کردهاند اما این موضوع لزوما تضمینکننده این نیست که این افراد حتما در سایر مراحل زندگی نیز افراد موفقی شدهاند.
برای آن دسته از پشت کنکوریهایی که ممکن است در آزمون امسال پذیرفته نشوند، چه توصیهای دارید تا بتوانند بهتر این دوره را پشت سرگذاشته و با تلاش دوباره خود را برای آزمون سال آینده آماده کنند.
بهترین توصیه به کنکوریهایی که ممکن است در آزمون امسال قبول نشوند این است: «به جای مرور شکست به دلایل عدم موفقیت توجه کنند».
این دسته از پشت کنکوریها بهتر است بررسی کنند که آیا در انتخاب رشته مورد نظرشان به میزان سعی و تلاش خودشان هم توجه داشتهاند یا خیر؟ اینکه آیا از لحاظ روحی، روانی و عاطفی در شرایط مناسبی قرار داشتهاند؟ اینکه آیا نحوه و میزان مطالعه و برنامهریزیشان صحیح بوده ؟ و… از جمله پرسشهایی است که میتوانند با مرور و بررسی آنها در ذهنشان ضمن اینکه به اشکال کارشان پی میبرند درصدد رفع آن برآمده و تلاش خود را برای موفقیت در کنکور سال آینده بیشتر کنند.
همچنین میتوانند با دوستانی که در کنکور پذیرفته شدهاند نیز گفتوگو کرده و دلایل موفقیت آنها را بررسی کنند تا از این طریق تجربهای برای سال آینده کسب کرده باشند اما به این نکته مهم هم توجه کنند که هرگز خود را با فردی که در کنکور قبول شده مقایسه نکنند.
نقش والدین در این راه چیست و آنها چطور میتوانند فرزند خود را در کنار آمدن با قبول نشدن در کنکور همراهی کنند ؟
والدین باید توانمندیهای فرزندشان را شناسایی کنند و دقیقا این شرایط یکی از همان زمانهای طلایی است که نیاز است والدین این تواناییها را به فرزندشان یادآوری کنند.
والدین نباید در مواجهه با قبول نشدن فرزندشان در کنکور و برای همدردی با وی مرتب به او بگویند که مهم نیست بلکه بهتر است به جای چنین سخنانی به فرزندشان یادآوری کنند که کاملا متوجه هستند که او تلاش خود را کرده و کنکور هم در جای خودش مهم بوده اما به هر حال نیاز به تلاش بیشتری دارد.
در واقع والدین باید قدرت تحمل فرزندشان را برای رویارویی با شرایطی که از نظر فرزندشان ممکن است معنای شکست بدهد، آماده کنند. والدین باید فرزندشان را در کنترل احساسات و عواطف یاری دهند و بهترین روش برای این کار خریداری کتابهایی با محتوای تقویت عزت نفس برای فرزندشان است.
در نحوه برخورد با نوجوانی که در کنکور پذیرفته نشده است، والدین از چه نوع رفتارهایی باید اجتناب کنند ؟
ضروری است والدین در نحوه برخورد با نوجوانی که در کنکور قبول نشده بسیار نکتهبین و دقیق عمل کنند چراکه هرگونه عکسالعملی ممکن است به بهای تشدید شرایط نامساعد روحی و روانی فرزندشان تمام شود. بنابراین لازم است والدین از هرگونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز نسبت به فرزندشان خودداری کنند، تفاوتهای فردی را مد نظر قرار دهند و با توجه به این موضوع از مقایسه وی با دیگر همسن و سالانش در جمع دوستان و آشنایان که در کنکور موفق شدهاند، جدا خودداری کنند.
برای نوجوانی که در کنکور پذیرفته نشده، این موضوع بسیار اهمیت دارد که آیا خانواده همچنان به وی اهمیت میدهد و آیا هنوز هم برای اعضای خانواده اش پذیرفته شده و خواستنی هست؟ در چنین شرایطی والدین باید به فرزندشان این احساس را بدهند که او همیشه برای خانوادهاش دوستداشتنی است، حتی اگر در کنکور قبول نشده باشد.
آقای دکتر! معمولا چه مدت زمانی طول میکشد فردی که در آزمون کنکور قبول نشده، بتواند با موضوع کنار بیاید و والدین باید از مشاهده چه رفتارهایی در فرزندشان نگران شوند؟ و در صورت طولانی شدن این دوره، والدین چه باید کنند؟
بررسیها نشان میدهد معمولا بین دو تا سه ماه زمان میبرد نوجوانی که در کنکور پذیرفته نشده به تعادل روحی و عاطفی برسد اما اگر پس از گذشت این مدت والدین مشاهده کردند که رفتارهای پرتنش روحی و روانی همچنان در فرزندشان وجود دارد، اگر فرزندشان ساعات بیشتری را در خارج از خانه و با دوستانش میگذراند، اگر پرخاشگریاش بیشتر شده، اگر شبها دیر به خانه میآید و هنگامی که در منزل است دائما در خود فرو رفته و کمتر در جمع حاضر میشود و اگر همچنان نشانههایی از افسردگی در نوجوانشان میبینند بهتر است هرچه سریعتر با یک مشاور موضوع را مطرح کنند.
والدین برای حفظ و تقویت بهداشت روانی نوجوانی که در کنکور پذیرفته نشده، چه توصیههای کلیدی را به کار بگیرند؟
دیده شدن: پدر و مادر و اطرافیان در فرصتهای پیش آمده این نکته مهم را به فرزندشان یادآوری کنند که تلاش و زحمت وی را دیده اند و این تلاش قابل تحسین بوده حتی اگر در نهایت منجر به این نشده که وی در کنکور قبول شود.
شنیده شدن: گاهی اوقات لازم است والدین برای شنیدن حرفها و درد دل فرزندشان وقت بگذارند، چون شرایطی پیش میآید که نوجوان واقعا نیاز دارد با والدین خود در زمینه عدم موفقیتاش و احساسی که در این زمینه دارد، با آنها گفتوگو کند. این نکته مهم را نیز فراموش نکنید که حتما لازم نیست راهکاری ارائه شود، مهم این است که والدین گاهی این اجازه را به فرزندشان بدهند که حرفها و ناراحتی هایش را بیان کند.
درک کردن: والدین باید به فرزندشان هر از گاهی یادآوری کنند که کاملا متوجه تلاش وی بودهاند و حالا که در کنکور پذیرفته نشده با تمام وجود شرایط روحی او را درک میکنند و با وجود اینکه در کنکور قبول نشده اما زحمت و تلاش فرزندشان همچنان برایشان ارزشمند و قابل تحسین است.
پوران محمدی - گروه جامعه
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version