جام جم آنلاین: شهر تهران غیر از ارکستر آکادمیک، دو ارکستر موسیقی بزرگ دیگر هم دارد که البته این جدای از ارکستر ملی ایران است که معمولا در پایتخت فعالیت می‌کند و نماد موسیقی کلاسیک هر کشور به شمار می‌رود.
ارکسترهای فیلارمونیک و سمفونیک ، دو ارکستر دیگر شهر تهران هستند که اولی ـ یعنی ارکستر فیلارمونیک ـ معمولا از سوی انجمن دوستداران موسیقی در هر شهر که عنوانی مانند انجمن فیلارمونیک دارد، تاسیس می‌شود و صرفا از رهبران و نوازندگان چیره‌دست همان شهر در تیم خود بهره می‌برد که در ایران برخی استان‌ها هم مانند کردستان، برای خودشان ارکستر موسیقی فیلارمونیک مستقلی دارند.
ساختار ارکستر فیلارمونیک، از نظر سازی، به صورت ارکستر سمفونیک یا ارکستر بزرگ است و ارکستر فیلارمونیک تهران به نوعی نخستین ارکستر فیلارمونیک ایران محسوب می‌شود که تاریخچه شکل‌گیری آن به سال ۱۳۳۲ باز‌می‌گردد و کاملا به طور خصوصی و مردمی اداره می‌شد.
این ارکستر پس از پیروزی انقلاب اسلامی چند سالی تعطیل بود و آخرین اجرای آن به رهبری محمدحسین حمیدی به مناسبت نیمه شعبان و آزادسازی خرمشهر با حمایت شهرداری تهران در سال ۸۹ برگزار شد.
این ارکستر در سال ۱۳۲۴ به وسیله پرویز محمود بازسازی شد و به شکل کنونی‌اش درآمد؛ پرویز محمود که در آن زمان رییس هنرستان عالی موسیقی (کنسرواتوار تهران) بود و چند نفر از همکاران و دوستانش مانند غلامحسین غریب گرگانی (نوازنده کلارینت) و روبیک گریگوریان (نوازنده ویلون و رهبر آواز گروهی) نقش مهمی در شکل‌گیری ارکستر سمفونیک تهران داشتند. این ارکستر تا اوایل دهه ۵۰ از کمک‌های دولتی به صورت محدود برخوردار بود و از این زمان دارای بودجه مستقل و قابل توجهی شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم در سال ۱۳۶۹ فریدون ناصری (نوازنده سازهای کوبه‌ای) رهبر این ارکستر شد و پس از کناره‌گیری و سپس درگذشت او، ثبات رهبری در ارکستر سمفونیک تقریبا از میان رفت و در سال‌های مختلف نادر مشایخی، ایرج صهبایی، شهداد روحانی، نادر مرتضی پور و… هر یک مدتی رهبری ارکستر را در دست داشته‌اند.
ارکستر سمفونیک تهران تاکنون توسط رهبرهای سرشناس غیرایرانی هم رهبری شده است. پس از انقلاب اسلامی ایران، تا سال ۱۳۸۹ این ارکستر هرگز رهبر غیر ایرانی نداشت اما در سال ۸۹ ماتیاس سباستین کروگرِ آلمانی، اولین رهبر غیر ایرانی این ارکستر پس از انقلاب شد.
درباره تفاوت‌های ارکستر سمفونی با ارکستر فیلارمونیک هم بد نیست بدانید که این دو، تفاوت پایه‌ای و خیلی شاخص با هم ندارند؛ هر دو سازهای یکسانی دارند و می‌توانند موسیقی‌های یکسانی را بنوازند. ارکستر فیلارمونیک اغلب با یک گروه کر همراهی می‌شود در حالی که ارکستر سمفونی این‌گونه نیست.
بامداد محمدی – جام‌جم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version