جایگاه نشریات علمی پژوهشی و ترویجی ایران در دنیا/ علوم پزشکی در صدر

رئیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: از مجموع ۱۱۷۸ نشریه علمی معتبر کشور ۱۱۹ عنوان در اسکوپوس نمایه سازی می گردد که سهم قابل توجهی از این نشریات به نشریات علوم پزشکی و رشته های وابسته تعلق دارد و در حدود ۴۰ عنوان از این تعداد نیز مجلاتی است که مصوب کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

به گزارش ممتاز به نقل از مهر، دکتر جعفر مهراد گفت: تعداد نشریات علمی معتبر مصوب کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و کمیسیون نشریات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال و طبق آمار های موجود به ترتیب ۹۱۸ و ۲۶۰ عنوان است.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری افزود: این نشریات که از آنها به عنوان  نشریات علمی پژوهشی و علمی ترویجی یاد می گردد بر اساس آیین نامه های وزارتخانه های متبوع از استاندارد های علمی بالایی برخوردارند و به خاطر رعایت استاندارد های نشر، از کل ۱۱۷۸ عنوان نشریه علاوه بر نمایه سازی کامل در ISC تعداد نسبتا قابل توجهی از این نشریات نیز در اسکوپوس و ISI نمایه سازی می شوند.

مهراد اظهار داشت: از مجموع ۱۱۷۸ نشریه علمی معتبر کشور ۱۱۹ عنوان در اسکوپوس نمایه سازی می گردد که سهم قابل توجهی از این نشریات به نشریات علوم پزشکی و رشته های وابسته تعلق دارد و در حدود ۴۰ عنوان از تعداد مزبور نیز مجلاتی است که مصوب کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

وی افزود: از جمهوری اسلامی ایران علاوه بر ۱۱۹ عنوان مجله که به صورت Active در اسکوپوس ثبت و نمایه سازی می گردد ۵ عنوان نشریه نیز حالت Inactive دارد.

سرپرست ISC خاطرنشان کرد: تلاش وزارت علوم و وزارت بهداشت در ایجاد زیرساخت های مناسب برای نشر علمی در قالب مقالات و انتشار یافتن مجلات معتبر از یک طرف و دقت و توجه خاص سردبیران نشریات علمی در تداوم و استمرار نشر مجلات معتبر از طرف دیگر سبب شده که تعداد ۶۶ نشریه از مجموع ۱۱۷۸ عنوان نشریه علمی معتبر کشور در موسسه تامسون رویترز (ISI) ثبت و نمایه سازی شود.

وی ادامه داد: کل ۶۶ عنوان نشریه نمایه سازی شده در ISI در بخش ISI Master Journal List قرار دارد. معنی این عبارت آن است که وجود اسامی نشریات ۶۶ گانه در این فهرست به معنی اخذ ضریب تاثیر (IF) نبوده و تنها نشانه ای از کیفیت مجلاتی است که تا کنون کوشیده اند در استخر دانش ISI قرار گیرند. گرچه حضور در این مرحله برای دانشمندان و پژوهشگران ایران افتخاری است بس بزرگ و حتی بعضی از این نشریات از ضریب تاثیر نیز برخوردار می باشند اما عمدتا ۶۶ عنوان مورد نظر در پایگاه های علمی وابسته نمایه سازی می شوند و ISI محل ثبت و نمایه سازی این نشریات را با ذکر نام پایگاه های اطلاعاتی مشخص می کند.

مهراد پایگاههایی که نشریات ایرانی (۶۶ عنوان) بر حسب موضوع در آن ها نمایه سازی می گردد را شامل (Zoological Record), (Science Citation Index Expanded), (Current contents, Physical, Chemical & Earth Sciences), (Biosis Previews) عنوان کرد.

رئیس مرکز منطقه ای علوم و فناوری گفت: نکته حائز اهمیت در ارتباط با نمایه شدن نشریات علمی در ISI آن است که در تعیین نفوذ و تاثیر نشریات علمی باید از گزارش های استنادی نشریات یا JCR استفاده کرد. در JCR ضریب تاثیر، ضریب آنی، نیمه عمر مجلات استناد کننده، نیمه عمر مجلات استناد شونده و تعدادی از شاخص های دیگر نیز وجود دارد که هر کدام به نفوذ و تاثیر نشریه می پردازد. از این رو، JCR پایگاهی با اهمیت است که در انتخاب نشریات برای کتابخانه ها و مراکز اطلاعات علمی، استفاده از آن در ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی، انتشار یافتن مقالات پژوهشی کیفی در بهترین مجلات جهان ( دارای ضریب تاثیر) و در حفظ استانداردهای نشر نقش مهمی را ایفا می کند.

وی ادامه داد: انتشار یافتن مقالات در مجلات دارای ضریب تاثیر جریانی دو سویه است، به این معنی که معمولا دانشمندان تراز اول می کوشند مقالات خود را در این نوع مجلات منتشر کنند و ناشران این مجلات نیز از دریافت مقالات از دانشمندان دارای نفوذ و تاثیر علمی راضی و خشنود می باشند.

مهراد  گفت: در حالی که ۶۶ عنوان از کل نشریات ایران در ISI ثبت و نمایه سازی می گردد تنها تعداد ۳۴ عنوان دارای ضریب تاثیر است؛ تعداد مجلاتی که ضریب تاثیر آنها از عدد یک بیشتر بوده ۶ عنوان است که برای آگاهی از فهرست نشریات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس و ISC می توان به گزینه ایران ژورنال در وب پایگاه اینترنتی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به نشانی www.ricest.ac.ir مراجعه کرد.

/۱۱۱/