جام جم آنلاین: تاریخدانان غربی بیشتر بر این باورند که یکی از علل عمده فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی صرف هزینههای سنگین در فناوری نظامی بود که شوروی در پاسخ به افزایش توان نظامی ناتو در دهه ۱۹۸۰ آن را ضروری میدانست.
این مورخان تاکید میکنند که تلاشهای شوروی سابق برای عقب نماندن از هزینههای نظامی ناتو باعث شکست اقتصادی گسترده و ورشکستگی اقتصاد شوروی شد.
تخمین زده شده است که شوروی در زمینه فناوری رایانه یک دهه از غرب عقب بود و هر سال این فاصله بیشتر میشد.
منتقدان اتحاد جماهیر شوروی معتقدند که فناوری نظامی رایانهای با چنان سرعتی درحال پیشرفت بود که شوروی حتی با فدا کردن بیشتر اقتصاد ضعیف غیرنظامی خود نمیتوانست با آن رقابت کند.
مسابقه جنگافزاری (هم هستهای و هم سنتی) برای اقتصاد واپسمانده شوروی بسیار سنگین بود. در واقع خود گورباچف تصریح کرد که هزینههای دفاعی یک دلیل عمده اعمال اصلاحات در شوروی بود.
وی در جایی گفته بود: «من فکر میکنم همه ما و بخصوص شوروی جنگ سرد را باختیم. هر یک از ما ده تریلیون دلار هزینه کردیم».
به همین دلیل بسیاری از محافظهکاران از رییسجمهور رونالد ریگان به عنوان مردی یاد میکنند که از طریق گسترش رقابت جنگافزاری و پس از آن دیپلماسی با گورباچف جنگ سرد را به طور غیرمستقیم برد.
از سویی شوروی کمک زیرساختی کمی برای ماهوارههای خود در اروپای شرقی در نظر گرفت، اما کمکهای نظامی گستردهای به صورت نقدی، مواد و کنترلی به آنها میرساندند.
سقوط اتحاد جماهیر شوروی باعث کاهش ناگهانی و فوقالعاده تعداد جنگها؛ جنگهای بین کشورها، جنگهای نژادی، جنگهای انقلابی و شمار پناهندگان و آوارگان و آنچنان که میگویند موجب افزایش کشورهای دموکراتیک شد.
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version