فواید و عوارض حجامت + زمان و فصل حجامت + روش انجام و توصیه های قبل و بعد از حجامت

حجامت یک روش درمانی سنتی در طب اسلامی است که در کنار فواید بیشمار خود عوارضی هم دارد که با رعایت زمان و فصل مناسب حجامت و نیز روش انجام صحیح آن و توجه به توصیه های قبل و بعد از حجامت میتوان بهترین نتیجه در درمان انواع بیماری ها گرفت.

در این مطلب ابتدا با فواید و عوارض حجامت آشنا میشویم، سپس به روش صحیح حجامت و زمان مناسب آن و سایر توصیه های مربوطه خواهیم پرداخت.

عکس حجامت
عکس حجامت

فواید حجامت و خواص درمانی آن

از جمله فواید حجامت کردن که اثبات وتجربه شده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- برطرف کردن انسداد عروق وپیشگیری از سکته های مغزی وقلبی
۲- تنظیم ترکیبات خون، کاهش چربی وکلسترول، تری گلیسرید وقند خون و رفع غلظت خون
۳- درمان سردردهای شدید مانند میگرن وسینوزیت، آرامش اعصاب، افزایش هوش وحافظه، قوت بینایی وجلای چشم
۴- درمان ناراحتی های پوست وخارش بدن، جوش، کهیر، لک و پیس صورت وآلرژی ها
۵- درمان آسم، تنگی نفس، واریس، رماتیسم، دیسک کمر، آرتروز و بسته شدن دریچه قلب
۶- تقویت و واکسینه بدن در مقابل سرماخوردگی و ویروس های بیماری های مختلف و مسمومیت ها
۷- درمان ریزش موی سر وهمچنین تقویت رشد موها
۸- بهبود در اندام های بدن، رفع قولنج، بی حالی، کسلی، سنگینی بدن، اسپاسم عضلات، بهبود بیماری های زنان و…

به تجربه ثابت شده است که از فواید حجامـت در اطفال و کودکان این است که موجب افزایش رشد قد و وزن، رفع لاغری، بی اشتهایی، ضعف، تقویت سیستم ایمنی و دفاعی و بالاخره کاهش اختلالات رفتاری و بی قراری و پرخاشگری در ایشان می شود.

در کتب طب سنتی، جهت درمان زردی ( یرقان فیزیولوژیک ) چند خراش کوچک سطحی در لبه و پشت لاله گوش نوزاد تجویز شده است. در گذشته حجامـت نقش واکسیناسیون فعلی را برای کودکان داشته است و مقاومت آنها در برابر بیماری ها توسط حجامت زیاد می شده است. مثلاً رازی در کتاب « الجدری و الحصبه » از حجامـت جهت واکسیناسیون افراد زیر ۱۴ سال در برابر آبله نام برده است. عده ای نیز معتقدند حجامـت در سنین بلوغ موجب کاهش پرخاشگری و سایر عوارض بلوغ می شود .

فواید حجامت از دید اسلام

امروزه، حجامت در کشورهای عربی و مسلمان مقبولیت بیشتری دارد. مقبولیت حجامت در میان مسلمانان ناشی از حدیث‌هایی است که از پیامبر اسلام در توصیه به حجامت نقل شده است.

پیامبر خدا (ص) فرمودند: «اگر در چیزی شفا باشد، در تیغ حجام و در خوردن عسل است.»

امام صادق (ع) فرمودند: «بهترین چیزی که با آن به مداوا می پردازید، حجامـت کردن، دوا را بر بینی ریختن، حمام نمودن و حقنه کردن ( وارد کردن داروی مایع از طریق رکتوم ) است.»

حضرت علی (ع) فرمودند: «همانا حجامـت بدن را سالم و عقل را استوار می نماید.»

عوارض حجامت کردن چیست؟

از عوارض حجامت میتوان گفت : در کتب طب سنتی ایرانی، حجامت برای کودکان زیر دو سال و افراد بالای ۶۰ سال توصیه نشده است

البته حجامت نیز همانند هر درمان مکمل دیگری اگر تحت نظر متخصص حاذق و مجرب انجام نگیرد، می تواند عوارض و زیان هایی را به همراه داشته باشد. ضمن این که متخصص باید لزوم حجامـت عضو درگیر را تجویز کرده باشد، در غیر این صورت بر شدت بیماری افزوده می شود.

زمان و فصل حجامت :

فصول مناسب برای انجام حجامـت به‌ترتیب عبارتند از بهار، پاییز، تابستان و زمستان : بهترین ماه فروردین است و در دی‌ماه به هیچ عنوان برای حجامـت توصیه نمی‌شود بخصوص از ۲۳ آذر تا ۲۳ دی مگر در شرایطی که نیاز به درمان باشد و البته بهترین زمان برای حجامـت در هفتم حزیران که مصادف با سی‌ام خرداد است توصیه شده است.

اول و آخر ماه قمری برای حجامـت مناسب نیست، چون اخلاط در بدن ساکن هستند و میل به عمق دارند. در زمان غلبه نور ماه (۱۲ تا ۱۵ ماه قمری) نیز حجامـت مناسب نیست، چون اخلاط لطیف و صالح بیشتر میل به سطح دارند اما از زمانی که ماه شروع به نقصان می‌گذارد یعنی ۱۶ تا ۱۹ ماه قمری بهترین زمان برای انجام حجامـت است. چون در این زمان اخلاطی که در نیمه ماه به سطح آمده بودند اخلاط رقیق آن به عمق بازگشته و اخلاط غلیظ‌تر در سطح باقی می‌مانند و با حجامـت در این زمان اخلاط غلیظ بیشتری خارج می‌شود. در سه‌شنبه‌های آخر ماه قمری و جمعه‌ها نیز حجامت توصیه نمی‌شود.

روش انجام حجامت چگونه است؟

روش انجام حجامـت بدینصورت است که پس ازمعاینه و اخذ شرح حال از بیمارموضعی که برای حجامـت تعیین شده است ضدعفونی گشته سپس با لیوان حجامـت که بصورت یکبار مصرف ساخته شده به مدت چند دقیقه بادکش می شود، بعد ازایجاد انبساط چند خراش سطحی ایجاد می گردد، آنگاه به تناسب وضعیت جسمی، بالینی و عروقی بیمار در سه الی پنج مرحله از وی خون گرفته می شود. این عملیات مجموعا در مدت حدود ۲۰ دقیقه انجام می شود که خون گرفنه شده حداکثر به ۵۰تا۷۰ سی سی بالغ می گردد. در حجامـت خشک مرحله خونگیری انجام نمی شود.

مقدار مناسب برای کشیدن شدن پوست به درون ظرف مکش به میزان ۱ تا ۱٫۵ سانتی متر از بالاترین حد گنبد پوست مکیده شده تا لبه ظرف مکش است. برای آماده سازی بهتر موضع حجامت ـ جهت حصول نتیجه بهتر از حجامت نوع خشک یا تر ـ می توان موضع حجامـت را با روغن زیتون، روغن سیاهدانه و یا گل بنفشه چرب نمود.

توصیه‌های قبل از حجامت

۱٫ با شکم گرسنه و سیر حجامت نکنید.
۲٫ دوازده ساعت قبل از حجامت سیگار نکشید.
۳٫ یک ساعت قبل از حجامت انار یا شربت آب انار میل کنید تا از غلظت خون کاسته شود. همچین می‌توانید عسل، ماء الشعیر یا مایعات فراوان بنوشید.
۴٫ در وقت حجامت انگشتر عقیق به دست نداشته باشید.
۵٫ از با تجربه بودن شخصی که می خواهد شما را حجامت کند اطمینان داشته باشید.
۶٫ قبل از انجام حجامت حتماً عینک از روی چشم برداشته شود.
امام رضا ( ع ) فرمودند: «باید حجامـت کردن بعد از خوردن غذا صورت گیرد، چونکه وقتی انسان سیر شد، سپس حجامت کرد، خون جمع شده و بیماری خارج می گردد و اگر با شکم گرسنه کسی حجامت کند، خون خارج می شود ولی بیماری ( در بدن ) باقی می ماند.»

توصیه‌های بعد از حجامت

۱٫ تا دوازده ساعت سیگار نکشید.
۲٫ تا ۲۴ ساعت ورزش یا کار سنگین نکنید.
۳٫ تا ۲۴ ساعت ماهی و لبنیات و غذای شور و غذاهای سرد و تند و تیز مصرف نکنید.
۴٫ حداقل تا ۱۲ ساعت پس از انجام حجامت جهت جلوگیری از عفونت زخم، استحمام ممنوع می باشد.
۵٫ قبل و بعد از حجامت خوردن انار توصیه شده است. همچنین برای جبران ضعف احتمالی، نوشیدن شربتی از عسل پس از حجامت توصیه شده است.
۶٫ تا ۱۲ ساعت قبل و بعد از حجامت نزدیکی صورت نگیرد.
۷٫ طی شش ساعت اول پس از حجامـت خوردن شربت عسل (یک قاشق عسل+یک لیوان آب ولرم+کمی گلاب) توصیه می شود.

امام رضا (ع): «سفارش مىی کنم که پس از حجامـت یا فصد، آب انار را با مکیدن آن بنوشید. مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت. پس از حجامـت و فصد، از خوردن غذاهاى نمک‏ دار تا مدت ۳ ساعت بپرهیزید، چون اگر این پرهیز مراعات نشود، بعید نیست که انسان به بیمارى جرب دچار شود.»

امام حسن عسکری (ع) فرمودند: «پس از انجام حجامـت، انار بخور، اناری شیرین؛ چرا که خون را فرو می نشاند و خون را در درون، تصفیه می کند.»

فاصله زمانی حجامت کردن چقدر است؟

حجامت پیشگیرانه خطرآفرین نیست وبه منظورپیشگیری ازبیماریها می توان هرسال حداقل درفصل بهار حجامت کرد وحداقل فاصله زمانی برای حجامت ازیک ماه شروع می شود تا سن روزفاصله یعنی چهل ساله چهل روزیک بار، پنجاه ساله پنجاه روزیکبارو…ولی حجامت درمانی اگرتوسط افرادغیر مطلع انجام شود ممکن است موجب درمان نگردیده و یا اشکالاتی را پدید آورد.

طب سنتی و حجامت کردن

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی طب سنتی مجموعه‌ای است از دانسته‌ها، مهارت‌ها و اعمال که بر پایه نظریه‌ها، باورها و تجربه‌های بومی فرهنگ‌های مختلف است، خواه که قابل شرح باشد یا نباشد، که در بهداشت و نیز پیشگیری، تشخیص، بهبود و مداوای بیماری‌های جسمی و ذهنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

حجامت کردن

حجامت کردن اصطلاحا به روشی از خونگیری اطلاق می شود که جهت درمان بعضی ازبیماریها بکار می رود و دارای سابقه تاریخی هفت هزار ساله می باشد.

با حجامت کردن در بدن چه اتفاقاتی می افتد؟

بوسیله حجامـت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می شود. این خونها به مرور زمان در پشت و برخی دیگر از نقاط بدن جمع شده و در فرصتهای مناسب به تدریج توسط بدن خارج می شود اما عملکرد بدن در این زمینه بسیار کند است به گونه ای که به مرور زمان بر تراکم این خونهای آلوده افزوده می شود و سلامتی ما را تحت تاثیر قرار می دهد.

تذکر : حجامت کردن به‌عنوان یک روش درمانی کارآمد برای پاکسازی بدن محسوب می‌شود، هرچند باید توجه داشت که هریک از روش‌های پاکسازی از جمله حجامـت قواعد، موارد کاربرد و موارد منع استفاده خاص خود را دارند که رعایت آنها بسیار ضروری است.

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.