آذر جزایری: خبری که بعد از حدود یکسال ونیم تنش در این وزارتخانه، درهای امید برای ایجاد آرامش در نفت را باز کرده بود. عملکرد این وزیر پیش از نشستن بر مسند این وزارتخانه نشان می داد که وی به دنبال آباد کردن است تا ویران کردن و همین کافی بود تا نیروهای نفتی که آنروزها به شدت از تنش ها و ناآرامی خسته شده بودند امیدوار به برگشتن روزهای شکوفایی نفت شوند.
از آن روزهای ابتدایی نشستن رستم قاسمی بر مسند این وزارتخانه حدود ۱۰ ماه می گذرد و شاید این مدت کافی باشد برای ارائه تحلیل کوتاهی از عملکرد رستم قاسمی در طی این مدت.
تحلیلی که هم نقاط قوت این وزیر را نشانه خواهد گرفت و هم نقاط ضعفی که شاید لازم باشد تامل بیشتری بر آنها شود.
شاید بد نباشد از نقاط قوت این وزیر بگوییم. از اینکه همانطور که حدس زده می شد این وزیر بیشتر مدیری اجرایی است و همین نگاه وی باعث شده پروژه های نفتی جانی تازه بگیرند.
درحال حاضر پارس جنوبی رونق گرفته اگرچه این رونق با دوران شکوفایی این منطقه در زمان مدیریت زنگنه قابل مقایسه نیست اما به هرحال نسبت به دوران وزارت میرکاظمی و توقف کامل پروژه ها در نفت ،محسوس است.
به هرحال آنچه مشهود است هنوز هیچ یک از پروژه های در حال احداث این منطقه، به تولید جدی نرسیده اند اما به هرحال آنچه مشهود است پیگیری وزیر برای اجرایی شدن این پروژه هاست.
درهمین زمینه شاید بد نباشد به بازدیدهای تقریبا هفتگی وزیر از این منطقه اشاره کنیم که همین امر می تواند در توسعه پارس جنوبی و تلاش مدیران فعال دراین منطقه بسیار تاثیرگذارباشد.
امضای قرارداد توسعه میادین مشترک و تمرکز بر اجرای آن از دیگر عملکردهای مثبت این وزیر تلقی می شود. هرچند که برخی از کارشناسان درکلیات این هدف اشکالاتی می گیرند که البته به نظر منطقی می رسد.
تعیین و تکلیف قراردادهای میادین مشترک در شرایطی که همسایگان ما برروی این میدان ها خیمه زده اند و تلاش دارند از این آب گل آلود، ماهی بیشتری بگیرند، بجاست. اما نباید در این میان فراموش کرد که بودجه ما در شرایط فعلی محدود است و باید به جای تزریق اندک بودجه به هر یک از میادین، به فکر اولویت بندی این میادین و به سرانجام رساندن آنها به ترتیب اهمیت باشیم. چراکه در حال حاضر داریم پروژه های مهم نفتی که به دلیل نبود برنامه دقیق با تاخیرهای چند ساله مواجهند و در حال حاضر هم عملا نیمه تعطیل تلقی می شوند.
با اینحال در چنین شرایطی امضای تمام قراردادها با یکدیگر به نظر اشتباه می آید. هرچند که یک نکته در این بین امیدوار کننده است و این تصمیم ضرب الاجلی رستم قاسمی را مثبت نشان می دهد.
در بودجه ۹۱، بالاخره لابی های وزارت نفت جواب داد.
با وجود مخالفت اغلب نمایندگان مجلس با تخصیص منابع مالی صندوق توسعه ملی به پروژه های دولتی با اینحال لابی های قوی وزارتخانه نفت جواب داد و در نهایت بهارستانی ها با تخصیص ۵/۱۸ درصد از منابع این صندوق به بخش بالادستی نفت و میادین موافقت کردند. تامین منابع مالی برای اجرای این پروژه ها شاید بهترین خبر نفتی در سال جاری تلقی شود. با اینحال بازهم برآوردها نشان می دهد که ۱۸٫۵ درصد منابع این صندوق نیز نمی تواند جوابگوی نیاز مالی برای توسعه میادین مشترک باشد و به همین منظور بازهم ضروری به نظر می رسد که این پروژه ها اولویت بندی شوند و اجرای آنها بر اساس تامین مالی صورت بگیرد.
برخی دیگر از منتقدین این تصمیم وزیر، معتقدند امضای تمام قراردادهای میادین مشترک بیشتر شبیه مانورهای تبلیغاتی است. با اینحال با نگاهی مثبت باید گفت اگر چنین نیز باشد توسعه میادین نفتی مشترک بهترین اتفاقی است که می تواند هم به قدرت سیاسی و به رشد اقتصادی ایران کمک کند. بنابراین در چنین شرایطی شاید باید امیدوار به این بود که وزیر فکر تامین منابع مالی تمام این پروژه ها را کرده یا به دنبال تهیه برنامه ای برای اولویت بندی این پروژه ها باشد.
باید به لابی های وزیر در مجلس آفرین گفت. این یکی دیگر از عملکردهای مثبت رستم قاسمی و تیم همراهش تلقی می شود. برداشت از صندوق توسعه ملی برای میادین نفتی آنهم در شرایطی که دیگر وزارتخانه ها هم به این صندوق چشم دوخته بودند کار آسانی نبود. تعیین قیمت خوراک پتروشیمی در بودجه ۹۱ تنها با لابی گری به چنین نتبجه ای می رسید. به هرحال به نظر می رسد این وزیر در بحث قوانین نفتی بسیار زیرپوستی و دقیق عمل کرده و توانسته نظرات را به سمت نفت جلب کند.
تا اینجا از عملکرد مثبت وزیر گفتیم و بهتر است کمی هم از بعضی سیاست های وی انتقاد کنیم. به امید آنکه این انتقادها بتواند در رفع مشکلات نفت کمک بسزایی باشد.
روزهای کسب رای اعتماد رستم قاسمی هیچگاه از یادها نخواهد رفت. وزیری که برای اولین بار در حین کسب رای اعتماد از حمایت صریح رئیس مجلس برخوردارشد و در نهایت با اقتدار بر صندلی نفت نشست. البته گرفتن رای مثبت نمایندگان تنها در حمایت علی لاریجانی، رییس مجلس خلاصه نمی شود باید بخشی از این رای ها را در وعده تغییرات رستم قاسمی در نفت جستجو کنیم. اینکه وی همواره در مقابل نگرانی بهارستانی ها در خصوص آوردن افرادی از بیرون نفت به این وزارتخانه تاکید می کرد که حتی یک نفر از بیرون نفت به آنجا اسباب کشی نخواهد کرد.
ازاین حرف ماه ها می گذرد و امروز اگرچه در مدیریت های کلان نفتی چون ۴ معاونت این وزارتخانه تغییری نمی بینیم اما ایجاد شاخه های جدید مدیریتی در این وزارتخانه در قالب نماینده تام الاختیار و مشاورعالی به شدت محسوس است.
اغلب این مشاوران و نمایندگان تام الاختیار از بیرون نفت آمده اند و در عین حال برخی از انها در اتاق های مجاور دفتر مدیریتی معاونان وزیر جای گرفته اند و در تمام امور مدیریتی نفت مشارکت دارند.
به عنوان مثال در حال حاضر حیاتی مشاور عالی وزیر در امور پالایش و پخش فراورده های نفتی است که از خارج نفت امده است. وی در حال حاضر در اتاق مجاور علیرضا ضیغمی در شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی،مشغول به فعالیت و همراهی در مدیریت است.
در شرایطی مدیریت های کلان نفت دست نخورده که رستم قاسمی با آوردن مدیران مورد نظر خود از بیرون نفت به این وزارتخانه در تلاش است تا با عدم تغییر در معاونت ها، مدیریت در این وزارتخانه را به میل خود تغییر دهد.
این کار اگرچه اشتباه به نظر نمی رسد چراکه هر وزیری اختیار دارد با کسانی کار کند که با سیاست های وی همراه هستند اما اجرای این سیاست با وعده این وزیر در زمان رای آوری در مجلس منافات دارد. چراکه وی تاکید کرده بود که حتی یک نفر از بیرون به نفت نخواهد آمد.
گلایه دیگر به رستم قاسمی بازهم به نحوه مدیریت تغییرات مدیریتی در این وزارتخانه بر می گردد. روزها بود که شنیده می شد بیات مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی تغییر خواهد کرد. اوجی به شرکت ملی نفت می رود که در نهایت این شایعات به رفتن وی به شرکت نفت و گاز پارس تعدیل یافت. اما علی رغم نزدیک بودن این شایعات به واقعیت هیچ یک از این تغییرات صورت نگرفت. مثل تغییر موسی سوری که هنوز هم بر زبان ها هست و هنوز هم هیچ تغییری صورت نگرفته است. دراین بین گلایه ما به این وزیر به دلیل عدم تغییرات نیست. شاید لازم بود با عدم این تغییرات آرامشی را به نفت بر گرداند. اما عدم مدیریت این شایعات در نفت، گلایه ای است که باقی است.
این شایعات آنچنان پیچ و تاب خورد که در نهایت منجر به ایجاد اختلاف میان دو بخش مهم و تاثیرگذار نفت شد. شرکت ملی نفت و شرکت ملی گاز این روزها روابط مثبتی ندارند و این اختلاف ها از زمانی آغازشد که این شایعات آنچنان در سکوت وزیر به هم گره خورد که هر یک از معاونین وزیر، انتشار این شایعات را از چشم دیگری دیدند. مدیرعامل شرکت ملی نفت از چشم تیم اوجی دید که آنها تلاش دارند مدیرعامل شرکت ملی گاز را بر جایگاه وی بنشانند و مدیرعامل شرکت ملی گاز این شایعات را برای تخریب خود از سوی قلعه بانی دید.
مناظره دو معاون وزیر مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت ملی گاز بر سر تعیین قیمت خوراک در نمایشگاه بین المللی نفت،گاز،پالایش و پتروشیمی حکایتی دیگر از عدم اتحاد گذشته، میان معاونین وزیر است. دراین میان به جای آنکه وزیر به طور صریح این تغییرات را تکذیب کند و با اظهاراتش پایانی برای این شایعات رقم بزند سکوت وی به این شایعات دامن زد و حتی زمانیکه اختلاف ها میان دو معاون وی بالا گرفت در نهایت نیکزاد مسوول دفتر وی به تکذیب این شایعات پرداخت که اتفاقا اظهارات وی به نوعی این شایعات را داغ تر کرد. چراکه سخنگوی وزارت نفت در تمام اظهاراتش این تغییرات را به طور کامل تکذیب نکرد و در عین حال تاکید کرد اگر بخواهد تغییراتی صورت بگیرد قطعا مراحل قانونی خود را پشت سر خواهد گذاشت. بنابراین همچنان شایعات وجود دارند و مدیران کم و بیش نگران جابه جایی خود هستند.
دیگر گلایه ای که به عملکرد قاسمی وارد است بلاتکلیفی در تعاملات بین المللی نفت است. اگرچه رستم قاسمی در ابتدای ورودش به نفت با تحریم نفتی اتحادیه اروپا مواجه شد اما با اینحال به دلیل اظهارنظرهای مختلف در خصوص تحویل نفت به خارجی ها و البته برخی از کشورهای خاص به نظر می رسد هنوز این وزیر دولت دهم نتوانسته برنامه جامعی از تعامل با کشورهای خارجی تدوین کند و مدیرانش را ملزم به اجرایی شدن آن کند. چراکه وزیر می گوید به برخی از کشورها نفت نمی فروشیم و فردای آنروز مدیر زیرمجموعه او می گوید که صادرات صورت می گیرد. به هرحال این اظهارنظرها نشان می دهد که هنوز این وزیر نفتی بر تعاملات بین المللی تسلط کامل پیدا نکرده و شاید لازم باشد وی به دنبال نوشتن برنامه ای مشخص برای برخوردهای بین المللی وزارتخانه خود، باشد.
دراین میان باید به وعده ای اشاره کنیم که از سوی وزیر داده شد و هنوز به مرحله اجرا نرسیده و گزارش را با طرح سوال از اجرایی نشدن یکی از این وعده ها به پایان برسانیم.”آقای وزیر وعده ایجاد خط اعتباری چین برای فاینانس پروژه ها چه شد؟”
در هر صورت چشم همه در این روزهای دشوار به رستم نفت است تا به مشکلات مهمترین صنعت کشور پایان دهد.
/۲۲۱۳۱
دانلود
خبرآنلاین