تولید، علاوه بر رونق سرمایه‌گذاری و اشتغال، توسعه صادرات را نیز به عهده دارد. براساس سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، باید بتوانیم از فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که کشور در زمینه‌های مختلف دارد، استفاده کنیم.
به عنوان مثال، باید در پایان برنامه در زمینه پتروشیمی به ظرفیت اول تولید در منطقه برسیم، در حالی که باوجود تلاش‌های صورت گرفته، فاصله ما از رتبه اول بسیار زیاد است و روندی که ما اکنون در پیش گرفته‌ایم، بدون تسهیل امور، ما را به این جایگاه نخواهد رساند.
البته مسائل برون مرزی مانند محدودیت‌هایی که بدخواهان کشور در رشد تولید ایجاد کرده‌اند و حتی مانع ورود تکنولوژی شده‌اند، آثاری در این زمینه داشته و دارند. در داخل نیز متأسفانه، برخی مسائل که می‌توانستند مشکلات را رفع کنند، رعایت نشده‌اند و حتی گاهی در همان مسیر بدخواهان کشور، قدم برداشته شده است. ما باید موانع را شناسایی کرده و آن‌ها را رفع می‌کردیم، اما مشکلاتی مانند نقدینگی، مسائل ارزی، واردات کالاهای مورد نیاز تولید و مسائل دیگر در زمینه‌های پولی ایجاد شدند که بر بخش تولید و صنعت اثر گذاشتند.
نکته مهم این است که تنها با افزایش تولید و صادرات کالای غیرنفتی می‌توان مشکلات اقتصادی را برطرف کرد و بی‌کاری تورم و ساختار شکنی‌های موجود در مسیر توسعه و رشد اقتصادی را کاهش داد.
تولید را آسان کنیم
کشور ما مقام دوم ذخایر نفت و گاز دنیا را در اختیار دارد. بهره‌برداری درست از این منابع از منظر افزایش تولید و صیانت از ذخایر، موضوعی بسیار حیاتی است و باید در این زمینه تعجیل کرد. به عنوان یک نمونه، باید گفت از میادین مشترک نفت و گاز در حوزه‌های دریا و خشکی، متأسفانه همسایگان ما از ما بیشتر بهره‌مند هستند و حتی برخی از آن‌ها تا دو برابر ما به خصوص در مورد گاز، منابع کشور ما را می‌بلعند. در این شرایط، باید با حسن هم‌جواری و البته با قدرت از منافع اصلی کشور دفاع کرد. کشور از خوراک مناسبی برای صنعت پتروشیمی برخوردار است، اما بزرگ‌ترین جایگاه پتروشیمی جهان از آن همسایه ما است. چرا؟ زیرا ما از منابع و تولیدکنندگان خود حمایت کافی نکرده‌ایم و دست محبت بر سر آن‌ها نکشیده‌ایم.
ما توفیقات فراوانی را در بخش صنعت داشته‌ایم. امروز در حدود ۸۰ درصد تکنولوژی در زمینه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش داخلی و شاید در حدود ۲۰ درصد واردات داریم. این مهم به علت حمایت‌ها بوده و به طور یقین در سایر بخش‌های صنعتی و تولیدی نیز می‌توان به این نقطه رسید. سرمایه‌گذاری مردم و بخش خصوصی، این پیشرفت را تضمین می‌کندکه لازمه آن حمایت از تولیدکنندگان است.
به هر حال، تولیدکننده به اقتصاد کشور (دولت و مردم) اعتماد کرده و ریسک‌های موجود را به جان خریده است. متأسفانه برعکس این فداکاری، فرهنگ نگاه به سرمایه‌داری که هنوز بعد از این سال‌ها اصلاح نشده، فرهنگ خوبی نیست. تولیدکننده آبروی خود را برای تولیدگذاشته تا وابستگی کشور به واردات کاهش یابد و درست به همین علت هم که شده، باید صنایع را مورد حمایت کافی قرار دهیم.
ما امروز با وجود همه محدودیت‌ها و رقابت‌های جهانی، یک کشور صادرکننده محصولات صنعتی هستیم. همچنین در زمینه مواد غذایی همین وضع را شاهدیم و این توفیقاتی که تولیدکنندگان ما به دست آورده‌اند، باید تقویت شوند و بیش از این‌ها به صنعت‌گر و تولیدکننده ایرانی توجه کنیم. آسان‌سازی تولید از طریق ایجاد تسهیلات لازم، یکی از توصیه‌های اکید صنعت‌گران است و در این زمینه باید حرکت‌های جدی‌تری را برای تولید کیفی و رقابت‌آمیزصورت بدهیم.
هدف یارانه‌ها، قلب صنعت
یکی از مهم‌ترین مشخصات اقتصادی به ویژه در امر تولید (صنعت و کشاورزی) در سال گذشته، هدفمندی یارانه‌ها است که در بخش مردمی نمود بسیار خوبی داشت، اما در بخش تولید این‌گونه نبود. هدفمندی یارانه‌ها در بخش صنعت، توان رقابت تولید ملی را در بازارهای داخلی و خارجی کاهش داد. از طرفی یارانه‌های پرداختی صرف واردات بی‌رویه و مدیریت نشده‌ای شدند که اثر دیگری را بر تولید ملی گذاشتند. در مرحله دوم، باید بخش تولید در اولویت قرار گیرد. مردم به اشتغال نیاز دارند و بنابراین باید بخش تولید را در همه ابعاد آن اعم از صنعت، کشاورزی، خدمات و سایر بخش‌ها دریافت.
سرمایه نگران
نگرانی صاحب سرمایه این است که باید پول به جایی برود که بیشترین بازدهی را داشته باشد. بازار امروز ما با نوعی سفته‌بازی دست به گریبان است و این موضوع نیازمند کنترل بیشتر است. به محض این‌که کمی از التهاب بازارهای سکه و ارز کاسته شد، بورس ما رونق گرفت و این نشان می‌دهد که سرمایه به دنبال بازدهی است. ما حتی ارز را به واردات درست سوق نمی‌دهیم. ارقام فاکتورها تا ۶۰ درصد واقعی نیستند و همین موضوع مخل اقتصاد است. بنابراین باید با نظارت معقول – نه آهنین – رشد تولید و بهبود اوضاع کشور را سبب شد و به نظر من، دولت باید هدایت‌گر وضع موجود در بازارها به سمت آرامش و جلوگیری از نابسامانی‌های بازار باشد. لازمه این امر نیز شناسایی مشکلات به صورت ریشه‌ای و حل بحران‌ها و تهدیدهایی است که باعث متلاطم شدن ثبات اقتصادی کشور می‌شوند.
*دبیرکل اتاق بازرگانی ایران
۳۹۳۹
دانلود
خبرآنلاین