دکلمه تنهایی

موسیقی > ایرانی– امیر فرض‌اللهی:
همکاران منتقد تاخته‌اند و نمایش «ترانه‌های قدیمی» را در مقایسه با سایر آثار محمد رحمانیان ضعیف پنداشته‌اند.

حق دارند چرا که آنها آثار قوی‌تری از این مؤلف خوش‌فکر دیده‌اند. حرفی نیست که ترانه‌های قدیمی بهترین اثر رحمانیان نیست؛ بلکه سخن آن است که باید به حال و روز صاحب اثر نیز توجه کنیم که او سال‌ها از وطن دور بوده و این بار با ترکیب احساس و عقل ترانه‌های قدیمی را ساخته است. حالا اینکه این نمایش، همچون آثار پیشین رحمانیان تلنگر وسیعی به مخاطب نمی‌زند و حسی در لحظه در او ایجاد می‌کند سخنی است بجا و نباید فراموش کرد که همه آثار یک هنرمند شاهکار درنمی‌آید و همان طور که گفته شد ترانه‌های قدیمی بیشتر گویای حس و حال این سال‌های رحمانیان است؛ حس و حالی که از دوری و غربت نشات می‌گیرد و صد البته در این بازگشت نگاه رحمانیان به اجتماع پیرامونش و تنهایی آدم‌‌ها در این شرایط اجتماعی خیره شده است و نمایش تنهایی آدم‌ها برای آنکه آنچنان برای مخاطبان این نمایش تلخی مضاعف نداشته باشد با میان‌پرده‌‌هایی از موسیقی‌ها و آوازهای قدیمی و اجرای زنده آن برای مخاطب همراه شده است و این موضوع، دل‌انگیزی خاصی برای مخاطب در لحظات تماشای نمایش ایجاد می‌کند؛ دل‌انگیزی‌ای که احساس، هیجان و نوستالژی مخاطب را هدف قرار گرفته است و به پر کردن یک نمایش می‌ماند اما نیمه دیگر این نمایش خالی هم نیست… .

نیمه‌ای که با نگاهی دقیق آدم‌های تنهای روزگار ما را در تهران نشان می‌دهد؛ آدم‌هایی که هر کدام در این کلانشهر یا زخم‌خورده عشق و تقدیرند یا مصیبت‌کش تمام اعضای خانواده یا از درد تنهایی می‌زیند با ایثار فراوان. و در این رهگذر رحمانیان با برداشت‌هایی بریده بریده در تک‌پرده‌هایی مونولوگ‌وار این کنسرت ، تنهایی و تنهایان را به نمایش گذاشته و چون با نوستالژی فراوان همراه است مشتاقان فراوانی برای تماشا دارد و حقا که تقسیم نقش‌ها برای بازیگران به درستی انجام گرفته و کمتر اشکالی را می‌توان در اجرای بازیگران و این کار گرفت چرا که بازیگران هم درست انتخاب شده‌اند و هم به فراز و فرود اجرای این نقش‌ها واردند. بدون آنکه در بازی‌شان دربارهٔ این شخصیت‌های غیرمتعارف دچار افراط و تفریط شوند چرا که معمولا بعضی از بازیگران در اجرای اینگونه نقش‌ها برای آنکه بازی‌شان برجسته شود دچار افراط و تفریط در گویش، بازی بدنی و… بازی‌شان می‌شوند.

صد البته می‌طلبید در کنار بازی خوبی که از بازیگران گرفته شده است طراحی صحنه و دکور خوبی هم متناسب با آن وجود داشته باشد اما از آنجا که تالار شمس تا پیش از این گالری شمس بود، به لحاظ نوع ساخت آن چندان آماده و مناسب اجرای نمایش نبود. در مجموع می‌توان گفت ترانه‌های قدیمی جزء آثار برجسته رحمانیان قرار نمی‌گیرد اما به هیچ وجه نمی‌توان از آن به عنوان اثری ضعیف یاد کرد.