مدیرکل دفتر توسعه سامانههای نوین آبیاری راندمان آبیاری در کشور را پایین دانست و گفت: افزایش بهرهوری آبیاری کشاورزی راهکار اصلی تأمین امنیت غذایی کشور در آینده است.
به گزارش خبرنگار ایانا، عبدالحسین بهنامزاده در چهارمین سمینار ملی توسعه پایدار روشهای آبیاری تحت فشار که در استان البرز برگزار شد، افزود: استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی از جوانب مختلف حائز اهمیت است و بالا بودن میزان مصرف آب در این بخش، پایین بودن راندمان آبیاری در کشور، اهمیت امنیتی و اقتصادی آب و چالشهای موجود در آینده ضرورت مصرف بهینه این ماده حیاتی را مشخص میسازد.
وی خاطرنشان کرد: در این زمینه ازجمله اقدامات سختافزاری صورتگرفته، ایجاد سامانههای بهینه تأمین و توزیع آب، اعمال شیوههای آبیاری کارآمدتر ازجمله اقدامات نرمافزاری، طراحی، تدوین و اجرای سند ملی الگوی مصرف آب، اعمال سیاستهای تشویقی و حمایتی از طرحهای بهینه مصرف آب و اعمال مدیریت خشکسالی و سیل است.
مدیرکل دفتر توسعه سامانههای نوین آبیاری ادامه داد: حدود ۷۰ درصد از بارندگیها در ۲۵ درصد از سطح کشور در حدود ۳۰ درصد بارندگی در ۷۵ درصد از سطح کشور صورت میگیرد. همچنین توزیع زمانی بارندگی در ایران بهطوری است که حدود ۷۵ درصد بارندگی در فصول غیرآبیاری و تنها ۲۵ درصد از این بارندگیها در فصول آبیاری صورت میگیرد.
بهنامزاده تصریح کرد: مقایسه پتانسیل بارندگی و تبخیر سالانه آن در ایران و جهان نشان میدهد که بارندگی ایران کمتر از یکسوم بارندگی جهان است، در حالی که پتانسیل تبخیر ایران سهبرابر پتانسیل تبخیر آب در جهان است.
وجود ۵۱ میلیون هکتار اراضی قابل کشت در سطح کشور
این مقام مسئول یادآور شد: از وسعت ۱۶۵ میلیون هکتاری کل کشور ۵۱ میلیون هکتار اراضی قابل کشت، ۱۸٫۵ میلیون هکتار اراضی در چرخه کشت و ۸٫۷ میلیون هکتار اراضی آبی وجود دارد.
بهنامزاده تأکید کرد: در مطالعه بیلان آبی کشور مشاهده میشود که حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب آب به بخش کشاورزی تخصیص یافته است و متوسط بارش سالانه کشور حدود ۴۱۳ میلیارد مترمکعب است.
وی اظهار داشت: همچنین سهم استحصال آب کشاورزی از منابع مختلف بهصورت آب سطحی ۱۷٫۴، قنوات ۹٫۳، چشمهها ۲۰٫۹ و چاهها ۵۲٫۳ درصد از کل آب کشاورزی است.
بهنامزاده با اشاره به اینکه عمده تولیدات غذایی در ایران از اراضی آبی است، گفت: اراضی آبی کشور حدود ۵۹ درصد است که این رقم در سطح جهان ۱۶ درصد بوده و میزان تولیدات محصولات زراعی و باغی از اراضی آبی در ایران حدود ۹۲ درصد و در جهان حدود ۴۰ درصد است. همچنین میزان تولیدات محصولات زراعی و باغی از اراضی دیم در ایران حدود هشت درصد و در جهان حدود ۶۰ درصد محاسبه شده است.
افزایش بهرهوری آب کشاورزی، راهکار اصلی تأمین امنیت غذایی در آینده
مدیرکل دفتر توسعه سامانههای نوین آبیاری راهکار اصلی تأمین امنیت غذایی آینده کشور را در گرو افزایش بهرهوری از آب مصرفی در بخش کشاورزی دانست و افزود: افزایش بهرهوری از آب مصرفی در بخش کشاورزی علاوه بر سایر عوامل مؤثر، در گرو افزایش راندمان آبیاری و بهویژه راندمان کاربرد در مزرعه است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به بررسی انجام شده، میزان راندمان آبیاری در کشور پایین است و برآوردهای موجود، راندمان آبیاری را حدود ۴۰ درصد نشان میدهند. البته با اجرای طرحهای مختلف آب و خاک، راندمان آبیاری در کشور قابل افزایش بوده و مهمترین طرحی که بیشترین تأثیر را در این زمینه خواهد داشت، توسعه روشهای نوین آبیاری است.
بهنامزاده ادامه داد: از ابتدای اجرای طرح آبیاری تحت فشار در کشور از سال ۶۹ تا پایان شهریورماه سال جاری دستآوردهای مطلوبی در طرح توسعه روشهای آبیاری وجود داشته است که به واسطه آن کل آب صرفهجویی شدن حدود ۵٫۴ میلیارد مترمکعب و پتانسیل افزایش تولیدات کشاورزی ناشی از اجرای این طرح حدود ۱۲ میلیون تن بوده است.
رشد ۱٫۵ برابری آبیاری تحت فشار طی برنامهای چهارم و پنج توسعه
این مقام مسئول تصریح کرد: در مطالعه سطوح اجراشده سیستمهای آبیاری تحت فشار در کشور طی سالهای برنامه اول تا پنجم توسعه مشخص شده است که در طول اجرای برنامه چهارم و پنجم بیش از ۱٫۵ برابر سالهای اجرای برنامه اول تا سوم، آبیاری تحت فشار به اجرا درآمده است.
وی توسعه پایدار سامانههای نوین آبیاری در کشور را در گرو پنج عامل دانست و یادآور شد: این پنج عامل شامل اعتبارات، کیفیت مطالعه و طراحی، کیفیت لوازم و تجهیزات، اجرای صحیح پروژهها و مدیریت مطلوب بهرهبرداری و نگهداری هستند.
بهنامزاده تأکید کرد: تهیه برنامه آبیاری مطابق با الگوی کشت، استفاده از لولههای استاندارد، رعایت اصول فنی در انجام فنی جهت خطوط آبرسان، آموزش کشاورزدر زمینه رعایت برنامه آبیاری مطابق با الگوی کشت و… ازجمله موارد مطروحه در پنج عامل مذکور هستند.
وی اظهار داشت: بهمنظور کاهش اثرات افزایش قیمت پلیاتیلن میتوان تغییراتی در طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار ایجاد کرد. بهعنوان مثال میتوان در زمان طراحی، گزینههای مختلف لوله از قبیل PVC و GRP، فولادی و… را بررسی کرد. همچنین سیستمهای سنترپیوت و لینیر که وابستگی کمتری به لولههای پلیاتیلن دارند، در زمان طراحی مدنظر قرار گیرند.
بهنامزاده همچنین گفت: در صورت استفاده از لوله پلیاتیلن PE80 به جای PE63 حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد در وزن پلیاتیلن مصرفی در پروژههای انتقال آب و آبیاری تحت فشار صرفهجویی خواهد شد./
خبرنگار: مهشید رضایی
A-910717-11
کشاورزی
با سلام. تمامی مواردی که در گزارش فوق مد نظر بود صحیح است. ولی یک نکته اینجاست که ما روش های نوین را معمولا در جاهایی بکار می بریم که به بحران کم آبی روبرو شده اند. و در جاهایی که هنوز منابع تامین آب آنها کمبودی ندارد همچنان از روش های سنتی غرقابی و ثقلی استفاده می شود . و این موضوع برای بهره برداران کشور طوری مطرح شده است وقتی با بحران کمبود آب مواجه شدند به روش های نوین آبیاری روی آورند. به نظر بنده باید این تفکر اصلاح شود.
بنده یک سال ناظر مقیم اجرای ۱۵۰۰ هکتار از اراضی خرد و وسیع دو شهرستان استان تهران بوده ام و تمامی مشکلاتی را که در محل پروژه با آنها روبرو می شویم را لمس نموده ام. مشکلاتی که در مجامع علمی و سیاسی صحبتی از آنها در میان نیست.
۰۹۱۲۷۹۱۶۴۱۰