تهران حدود ۷۰۰ مجسمه دارد که برای این کلانشهر رقم بسیار ناچیزی است
جام جم آنلاین: چهارمین سمپوزیوم مجسمه‌های شهری با رویکرد ساخت مجسمه‌های سنگی، قرار است بیستم شهریور در تهران کلید بخورد. سنگ‌های بی‌جانی که قرار است با روح و دست هنرمندان نقش و جان گیرد و در دل شهر بنشیند تا بتواند به شهروندان پایتختی که روزمرگی به بخشی از عادت زندگی‌شان تبدیل شده است، جان و روح دهد و نگاهشان را به عادت‌های زندگی تغییر دهد.
این دوره از سمپوزیوم نیز همچون دوره‌های قبل توسط سازمان زیباسازی شهر تهران با هدف توسعه هنر مجسمه‌سازی معاصر و تلطیف فضاهای شهر تهران از طریق فراهم کردن شرایط به روز و شکوفایی آفرینش‌های هنری، تعمیم نگاه زیباشناسانه در جامعه، تبادل تجربیات، اطلاعات و مهارت‌ها در زمینه مجسمه‌سازی شهری در میان هنرمندان و آشنایی شهروندان با مراحل اجرای آثار این سمپوزیوم برگزار خواهد شد. در این میان، برخی هنرمندان مجسمه‌ساز معتقدند مجسمه‌های شهری هیچ تفاوت هنری با سایر مجسمه‌های دیگر ندارد. محمود بخشی، هنرمند مجسمه‌ساز یکی از این افراد است که می‌گوید: شهروندان یک شهر را نمی‌توان از مردم جامعه جدا کرد. مجسمه‌ساز با ایده و خلاقیت خود، اقدام به ساخت مجسمه می‌کند و نباید با اسم دادن و برچسب‌گذاری مجسمه‌های شهری، نوع خاصی از مجسمه‌سازی را در ذهن شهروندان ایجاد کنیم.
به گفته بخشی، مجسمه شهری هم یک اثر هنری است و فرق چندانی با دیگر آثار هنری ندارد.
رقابت ۳۵ هنرمند داخلی و خارجی
چهارمین سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه‌سازی با رقابت ۳۵ هنرمند داخلی و خارجی شامل ۱۲ هنرمند در بخش هنرمندان ایرانی، ۱۰ نفر در بخش هنرمندان خارجی، ۱۳ نفر در بخش دانشجویی و ۴ نفر به عنوان رزرو در بخش هنرمندان ایرانی برگزار می‌شود.
سیدمجتبی موسوی، عضو شورای سیاستگذاری و دبیر این دوره از سمپوزیوم در این‌باره توضیح می‌دهد: سمپوزیوم بعد از سه دوره برگزاری به شرایط استانداردی رسیده است و تغییرات زیادی نمی‌خواهد. او درباره شرکت‌کنندگان خارجی سمپوزیوم نیز می‌گوید: تعداد هنرمندان خارجی شرکت‌کننده در این دوره به نسبت دوره قبل افزایش یافته است، در دوره قبل ۵ هنرمند خارجی حضور داشتند و در این دوره ۱۰ هنرمند خارجی خواهیم داشت. دبیر چهارمین دوره سمپوزیوم مجسمه‌سازی ادامه می‌دهد: همچنین در این دوره از سمپوزیوم و بنا به پیشنهاد هیات انتخاب آثار، هنرمندان در بخش دانشجویی از ۱۰ نفر به ۱۳ نفر افزایش یافته است. در سایر بخش‌ها نیز با توجه به نظر هیات انتخاب، آثار ۱۲ هنرمند حرفه‌ای انتخاب شد.
به گفته او، بیش از ۳۰۰ اثر به دبیرخانه ارسال شد که ۱۰۹ اثر در بخش هنرمندان ایرانی، ۹۹ اثر در بخش هنرمندان خارجی از ۳۶ کشور دنیا از جمله ایتالیا، سوریه،اسپانیا، ژاپن، مصر و آلمان و ۸۶ اثر مربوط به بخش دانشجویی بوده است.
موسوی درباره این‌که چرا امسال نیز از مواد سنگی برای خلق مجسمه‌های شهر استفاده شده است، می‌گوید: از آنجا که کشور ایران دارای معادن مختلفی از انواع سنگ است، یکی از بهترین مواد مجسمه‌سازی به صورت ارزان و راحت در دسترس قرار دارد. متاسفانه استفاده از آن در مجسمه‌سازی ایران، جایگاه خود را به دست نیاورده است و به همین دلیل در این دوره از سمپوزیوم نیز همانند دوره پیشین، توسعه مجسمه‌سازی با سنگ مورد توجه است. ضمن آن که در دوره قبل سنگ تراورتن سفید مورد استفاده قرار گرفت و در این دوره سنگ مرمریت در اختیار هنرمندان قرار خواهد گرفت.
شیخ‌الحکمایی: برپایی دائمی سمپوزیوم مجسمه‌سازی هم برای هنرمندان و هم برای شهرداری مقرون به صرفه است؛ چون با کمترین هزینه آثار شاخص هنری حتی از سوی هنرمندان خارجی برای جانمایی در شهرها ساخته می‌شود
او ادامه می‌دهد: همچنین عمده‌ترین دلیل ما برای استفاده از سنگ در سمپوزیوم سوم و چهارم، ترغیب و تشویق هنرمندان به روی آوردن و استفاده از متریال سنگ بود، چرا که ما بعد از ابوالحسن صدیقی، مجسمه‌ساز متبحر سنگتراش نداشتیم و به نوعی بیشتر هنرمندان در جهت استفاده از متریال‌ها و ترکیبات دیگر گام برداشته بودند؛ این در حالی است که کشور ما به دلیل داشتن معادن سنگ می‌تواند به یکی از کشورهای درجه یک در حوزه مجسمه‌های سنگی بدل شود.
رقص مجسمه‌ها در زندان قصر
به‌رغم آن که از زمان انتشار فراخوان چهارمین دوره سمپوزیوم در مکان برگزاری آن شبهه وجود داشت، اما آخرین خبر حاکی است چهارمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی در باغ موزه زندان قصر برگزار می‌شود. پیش از این، بوستان جوانمردان یکی دیگر از مکان‌های برگزاری بود، اما با توجه به نبود شرایط لازم این مکان از فهرست مکان‌های برگزاری این رویداد فرهنگی ـ هنری خارج شد.
برگزاری سمپوزیوم‌ها نشان ثبات فرهنگی یک کشور
بسیاری از هنرمندان مجسمه‌ساز، هنر مجسمه‌سازی را همچون کودک رو به رشدی می‌دانند که برگزاری بی‌ینال و سمپوزیوم‌ها می‌تواند در رشد و ارتقای آنها نقش اساسی داشته باشد. طاهر شیخ‌الحکمایی، هنرمند مجسمه‌ساز از جمله این هنرمندان است. او که از اعضای شورای سیاستگذاری و هیات انتخاب آثار چهارمین سپوزیوم مجسمه‌سازی است، درباره کارکرد برپایی سمپوزیوم‌ها می‌گوید: برپایی سمپوزیوم آن هم در سطحی بین‌المللی، نشان‌دهنده ثبات فرهنگی است و از این طریق می‌توان هنرمندان و داوران بین‌المللی را سفیرانی فرهنگی تلقی کرد که می‌توانند نقش مثبتی در خنثی کردن تبلیغات ضد فرهنگی کشورهای غربی داشته باشند. این هنرمند توضیحات خود را این‌گونه تکمیل می‌کند: کارکرد مجسمه در فضای شهری نیازمند قرارگیری مجسمه در فضاهای عمومی شهری است. این فضا می‌تواند به پارک، فرهنگسرا، معابر و برخی ساختمان‌ها که فضای عمومی به آنها اطلاق می‌شود و مردم می‌توانند آزادانه تردد کنند و مجسمه‌ها را ببینند، اطلاق شود. در سال‌های اخیر حضور پررنگ مجسمه‌ها در فضاهای شهری احساس می‌شود و برگزاری این سمپوزیوم‌ها نیز کمک شایانی به تولید بیشتر مجسمه‌ها برای فضاهای شهری می‌کند.
شیخ‌الحکمایی البته معتقد است که همچنان به اندازه وسعت شهرها مجسمه ساخته نشده است و نسبت مجسمه‌ها به گستردگی شهرها بسیار اندک است. مثلا در شهر تهران تعداد کل مجسمه‌های شهر ۶۰۰ تا ۷۰۰ عدد است که این تعداد مجسمه برای این کلانشهر اندک است و شهروندان حضور آنها را چندان احساس نمی‌کنند.
عضو شورای سیاستگذاری چهارمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی با اشاره به این‌که باید برگزاری سمپوزیوم‌های مجسمه‌سازی دائمی شود، توضیح داد: برپایی دائمی این سمپوزیوم، هم برای هنرمندان و هم برای شهرداری مقرون به صرفه است؛ چه با کمترین هزینه آثار شاخص هنری حتی از سوی هنرمندان خارجی برای جانمایی در شهرها ساخته می‌شود. او درباره استفاده از متریال سنگ در این دوره از سمپوزیوم نیز می‌گوید: ایران ۷۰۰ نوع سنگ شناخته شده دارد که می‌توان در قالب این سمپوزیوم نسبت به معرفی آنها به دنیا و صادرات آن به سایر کشورها برای درآمدزایی بیشتر استفاده کرد.
احتمال حضور داور چینی در سمپوزیوم مجسمه‌سازی
این عضو شورای سیاستگذاری درباره شرایط انتخاب داوران بین‌المللی می‌گوید: تجربه، شهرت و تولید آثار فاخر در حوزه هنر مجسمه‌سازی از جمله معیارهای انتخاب داوران بین‌المللی است که تاکنون با هنرمندان مختلفی نیز مذاکره شده اما هنوز حضورشان نهایی نشده است.
شیخ‌الحکمایی درباره حضور داوران چینی نیز توضیح می‌دهد: یانگ شیائویانگ از هنرمندان بنام مجسمه‌سازی در دنیاست. او در دوره اول سمپوزیوم حضور داشت، اما در دوره سوم به دلیل مشغله کاری نتوانست حضور یابد، به همین دلیل در این دوره درصدد هستیم از حضور ایشان در سطح داوری استفاده کنیم.
یکی از ویژگی‌های این دوره از سمپوزیوم، برپایی نمایشگاه جنبی است که در آن ۸۲ اثر از هنرمندان مختلف به عنوان آثار منتخب به نمایش درمی‌آید. هدف از برپایی این نمایشگاه، معرفی هنرمندان و آثارشان همزمان با برگزاری بخش اصلی سمپوزیوم از تاریخ بیستم شهریور تا دهم مهر سال جاری است.
نرگس محمدی / جام‌جم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version