روزی که به احتمال فراوان عید فطر است

مسئول گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران گفت: جمعه آینده به احتمال بسیار اول شوال است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران یکی از موفق‌ترین گروه‌های استهلال در کل کشور است که طی سالیان قبل گزارشات آنها برای دفتر مقام معظم رهبری بسیار موثق و مورد اعتماد بوده است. محسن شریفی مسئول این گروه استهلال در گفتگو با آدینه تهران به کم و کیف رویت هلال ماه با توسل به پیشرفته ترین تلسکوپ‌های موجود در دنیا پرداخته است که در ادامه مشروح این گفتگو از نظرتان می‌گذرد.

 
مختصری از فعالیت‌ها و عملکرد  گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران را بیان کنید؟

ما حدود ۱۲ سال پیش کار رصد هلال ماه را به صورت حرفه‌ای آغاز کردیم و در این مدت ما نازکترین هلال ماه هایی که در دنیا دیده شده، را ثبت کرده‌ایم. یکی از مهمترین این هلال‌ها که در اصل نازکترین هلال بوده پس از غروب آفتاب در منطقه کرمان در سال ۲۰۰۷ توانسته‌ایم رصد کنیم و این گزارش در نشریه‌های بین‌المللی نیز چاپ شده است. بیشترین فعالیت ما در ابتدا و انتهای ماه مبارک رمضان است و تقریبا می‌توانم بگوییم که در ۸۰ درصد از این رصدها گروه ما جزء اولین‌ها بوده است که توانسته هلال ماه را رصد کند و این رصدها هم در اغلب موارد مورد تایید دفتر مقام معظم رهبری بوده است. این گروه از سابقه علمی خوبی برخوردار است  و اعتبار بسیاری در ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری دارد.

 
علت اختلاف بعضی کشورهای اسلامی در رویت هلال ماه شوال چیست و چه ملاک هایی برای رویت هلال ماه در نظر گرفته می‌شود؟

پارامترهای مختلف از جمله زاویه که شامل اختلاف سمت و اختلاف ارتفاع و زاویه جدایی و بحث ضخامت میانی ماه و همچنین فاصله ماه از زمین از جمله موارد و متغیرهایی می‌باشند که بر رویت ماه تاثیرگذار می‌باشند و زمانی که مکان جغرافیایی تغییر کند این پارامترها نیز تغییر می‌کنند، نتیجتا رویت پذیری هلال هم تغییر خواهد کرد. اگر طول جغرافیایی تغییر کند به تناسب رویت پذیری هم تغییر خواهد کرد و به همین سبب است که ما می‌بینیم هلال ماه در افغانستان دیده نمی‌شود ولی در ایران دیده می‌شود یا اینکه در ایران دیده نمی شود ولی در عراق یا عربستان دیده می‌شود. چون این کشورها در مناطق غربی ما می باشند. غروب آنها تقریبا در حدود ۱ ساعت با ما اختلاف دارد و این ۱ ساعت فاصله پارامترهای ماه را تغییر می‌دهد. علاوه بر این تفاوت عمده‌ای در بحث اعلام اول ماه داریم. در کشورهای اهل سنت به رویت اعتقادی وجود ندارد آنها به محاسبات اعتقاد دارند. یعنی می‌گویند اگر بعد از غروب خورشید ماه در آسمان باشد حتی اگر با چشم دیده نشود فردای آن روز اول ماه است. این امر بسیار راحت است. اما بحث ما  مسئله رویت است. ما می‌گوییم اگر ماه در آسمان باشد،‌باید حتما با چشم دیده شود و چند عادل بتوانند شهادت دهند تا این رویت پذیرفته شود. تقریبا این مهمترین سبب اختلاف بین کشورهای اسلامی است.

 
مهمترین مکان مناسب برای رویت هلال چه جایی است؟

در حدود چند سال است که چشم انداز مناسبی را در اطراف قله دنا برای رصد داریم. در ابتدای ماه رمضان و شوال در آنجا مستقر می‌شویم. اولین گروهی بودیم که توانستیم ابتدای ماه رمضان، ۴ هلال را تا ساعت ۱۶ تا ۱۷٫۳۰ روز ببینیم و رصد ما چندین ساعت ادامه داشت و بعد از غروب هم ۴ الی ۵ گروه بودند که توانستند هلال را ببینند که ما اولین گروه بودیم. در پایان ماه رمضان امسال در همین رصد خانه مستقر خواهیم شد و روز چهارشنبه برنامه خاصی را برای این رصد داریم. البته از نظر علمی رصد روز چهارشنبه اهمیت دارد چون هلال در عصر چهارشنبه زودتر از خورشید غروب خواهد کرد یعنی هلال اصلا در آسمان نیست و به احتمال بسیار عید فطر امسال همان چیزی است که در تقویم آمده و تغییر نخواهد کرد.

 
از تکنولوژی‌های خاصی  برای رصد ماه استفاده می‌کنید؟

بیشتر دستگاههای که در رویت ماه مورد استفاده قرار می‌گیرد متاسفانه تولید کشورهای خارجی می باشند. ولی به صرف داشتن یکی از این دستگاه‌ها نمی شود هلال ماه را رویت کرد. این دستگاه‌ها خطای بسیاری دارند. باید رصد گر سالها با آنها کار کرده باشد و با نحوه استفاده از آن آشنایی کامل داشته باشد. رصدگر طوری باید کار کند که خطاهای دستگاه‌ها کاهش پیدا کند. در شرایط مختلف رصدگر باید بداند از چه ابزارهایی استفاده کند تا رصد ماه بهتر باشد. بسیار از گروهها برای اثبات هلال ماه عکس می‌گیرند و ضمیمیه گزارش می‌کنند و این نوعی تایید گزارش و رصد است. این علم به تجربه نیاز دارد و به صرف دستگاهها نمی‌تواند کمک کند. شاید ۴۰ درصد رویت ماه به عهده ابزار باشد. ۶۰ درصد دیگر رصدگر و تجربه و علم او برای رویت است.

 
از چه اشخاصی برای رصد ماه استفاده می‌کنید؟

ما همه رصدگرایی هستیم که از کودکی به علم نجوم علاقه داشته ایم و با دستگاههای تلسکوپ کار می‌کردیم بعد از اینکه بحث رویت هلال ماه پذیرفته شد. ما هم جزء اولین گروههای بودیم که با تلسکوپ آغاز کردیم. در ایران اکثر گروههای برای رویت ماه از دوربین معمولی استفاده می‌کردند. تقریبا اولین گروهی که به صورت حرفه‌ای با تلسکوپ رویت هلال کرد گروه ما بود و گروه ما نیز موفق عمل کرد و نتیجه این موفقیت این بود که امروز بیش از ۵۰ درصد گروهها که در کشور مشغول رویت ماه می باشند از تلسکوپ استفاده می‌کنند. دراین مدت آموزش هایی داشتیم که انتقال دادیم و این سبب شد که استفاده از ابزار تلسکوپ ترویج پیدا کند و الان از تلسکوپ‌ها به صورت حرفه در رویت ماه استفاده می‌شود.