جام جم آنلاین: یک مطالعه جدید نشان میدهد که هیجان طلبی تنها به انسان و سایر مهرهداران محدود نمیشود. برخی زنبورهای عسل بیش از دیگر حشرات به دنبال ماجراجویی هستند.
بررسی دانشمندان روی مغز این زنبورهای ماجراجو نشان از الگوی متفاوتی از فعالیت ژنها در مسیر ملکولی شناخته شدهای دارد که این مسیر با هیجانطلبی در انسان مرتبط است.
یافتهها دریچه جدیدی بر زندگی زنبور در داخل کندوهایشان میگشاید، جایی که پیش از این تصور میشد یک کلونی بزرگ و متشکل از کارگران به ظاهر قابل تعویضی است که در نقشهای خاصی (مثلا زنبورهای کارگر یا زنبورهایی که به دنبال غذا میروند) در خدمت ملکه هستند.
پروفسور جین رابینسون، استاد حشرهشناسی دانشگاه ایلی نویز میگوید: اکنون و با توجه به تحقیقات صورت گرفته به نظر میرسد که در واقع هر زنبور عسل برای انجام وظایف مختلف دارای تمایلات متفاوت است.
این تفاوتها ممکن است تا حدی به تفاوت شخصیت هر زنبور عسل با دیگری مربوط شود. در انسان تفاوت در ماجراجویی و یافتن چیزهای بدیع یک مولفه شخصیتی محسوب میشود. حال سوال اینجاست که آیا حشرات هم میتوانند دارای شخصیت باشند؟
رابینسون و همکارانش رفتار زنبورهای عسلی را که تمایل به نوگرایی داشتند مورد مطالعه قرار دادند.
زمانی که جمعیت زنبورهای عسل بیش از گنجایش اقامتگاه آنها میشود کندو تقسیمبندی شده و هر گروه باید خانه مناسب و جدیدی برای خود پیدا کند.
در این لحظه حساس و بحرانی، تعدادی از زنبورهای دلیر و شجاع که کمتر از پنج درصد کلونی را تشکیل میدهند برای شکار و آوردن آذوقه برای کندو به پرواز در میآیند.
این گروه که پیشاهنگان لانه نامیده میشوند تا چهار برابر بیش از دیگر همتایان خود احتمال پذیرش نقش پیشاهنگی دارند.
رابینسون میگوید: یک استاندارد طلایی برای تحقیق شخصیت وجود دارد و آن این است که اگر شما در زمینههای مختلفی گرایشی داشته باشید، به آن گرایش میتوان نام صفت شخصیتی داد.
بررسیها حاکی از آن است که نهتنها در تعدادی از زنبورهای عسل نشانههایی از حس تنوعطلبی و امتحان چیزهای جدید و ماجراجویی دیده میشود، بلکه اشتیاق و میل این دسته از زنبورها برای پرواز به دوردست میتواند برای ادامه حیات کندو بسیار حیاتی باشد.
محققان به دنبال تعیین اساس ملکولی برای تعیین این تفاوت در رفتار زنبورهای عسل بودند. آنها با آنالیز آرایش کل ژنوم در جستجوی تفاوت فعالیت هزاران ژن در مغز زنبورهای پیشاهنگ و زنبورهای معمولی بودند. بررسیها حاکی از تفاوتهای بسیاری از ژنهای موجود در مغز زنبورهای پیشاهنگ و زنبورهای معمولی بود.
برای آزمایش اینکه آیا تغییراتی در تبادل دادهها در مغز باعث ماجراجویی میشود یا خیر محققان گروهی از زنبورهای عسل را مورد بررسی قرار دادند تا ببینند ترکیبات شیمیایی مربوط به چنین رفتاری در مغز آنها وجود دارد یا در صورت وجود، ترشح آنها افزایش مییابد یاخیر.
نتایج نشان میداد که جستجوی چیزهای جدید در انسان و مهرهداران دارای تشابهاتی با این حشره است. چراکه میتوان همان ترتیب تفاوتهای رفتاری یکجور و شالودههای ملکولی را در زنبور عسل مشاهده کرد.
همچنین یافتهها نشان میدهد که حشرات، انسان و دیگر حیوانات در تکامل رفتاری از جعبه ابزار ژنتیکی واحدی سود میبرند.
ابزارهای موجود در این مجموعه میتواند نقش مشابهی در یک نوع رفتار برای انسان، مهرهداران و حشرات ایفا کند، اما هر گونه از موجودات این رفتارها را متناسب با خودش و بروشهای متفاوتی منطبق میکند.
به نظر میرسد همان مسیرهای ملکولی که دائما در تکامل تفاوتهای رفتاری افراد درگیر هستند در تنوعطلبی و ماجراجویی هم نقش مهمی ایفا میکنند.
آتنا حسنآبادی – جام جم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version