زنوزی جلالی: فصل کبوتر مخاطبش را دست کم گرفته است

به گزارش خبرنگار مهرنشست نقد رمان فصل کبوتر نوشته حسین فتاحی عصر روز چهارشنبه ۳۱ خرداد در تالار اوستای حوزه هنری و با حضور جمعی از نویسندگان کارگاه قصه و رمان حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این نشست علی الله سلیمی با اشاره به اینکه شخصیت اصلی ترسیم شده توسط فتاحی در این رمان می‌توانست با انگیزه تر از وضع موجود مطرح شود اظهار کرد: شخصیت اصلی رمان فتاحی می‌توانست بر خلاف وضع موجود آرمان و انگیزه جدی‌تری داشته باشد و راه مشخص‌تری را بپیماید. او در رمان دچار یک تحول آنی می‌شود و این کمی غیر عادی است. البته فتاحی در بستر رمانش شرایطی را فراهم کرده است که داستان محکم روایت شود و نویسنده همه چیزی که برای تبدیل شدن به رمان مورد نیاز بوده در کارش فراهم آورده است اما شخصیت اصلی رمان او انسان منفعلی است و شتابزده دررمان معرفی شده است. شاید اگر او  درونی تر از سوی نویسنده مطرح و معرفی شده بود می‌شد برای او وضعیت بهتری را در قصه دید.

سلیمی افزود: به اعتقاد من فضای حاکم بر رمان فصل کبوتر بیشتر مناسب نوجوانان است. در رمان بزرگسال بسیاری از اطلاعات و نوع ارائه شدن آنها به یکی از مطالبات مخاطب به شمار می‌رود و در نتیجه آنطور که فتاحی در این رمان به ارائه آن می‌پردازد آنها را اقناع نمی‌کند.

این نویسنده همچنین اظهار داشت: آنچه فتاحی آنچه در ذهن خود برای ساخت این رمان ترسیم کرده بود را به خوبی ارائه کرده است اما  به نظرم رمان او از حیث ترسیم نظام علت و معلولی بیشتر با ذهنیت مخاطب نوجوان نوشته شده است.

ادبیات داستانی امروز ایران کپسوله شده است

فیروز زنوزی جلالی دیگر نویسنده و منتقد که اجرای این برنامه را نیز بر عهده داشت دیگر سخنران و منتقد این جلسه بود.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه وقتی نویسنده وارد یک جغرافیای خاص برای روایت داستان می‌شود راحت ترین کار ممکن برای او این است که به سادگی آدم‌ها و موقعیت‌های رمانش را معرفی کند، گفت: در آثار مشهور دنیا اطلاعات به صورت قطره چکانی به مخاطب تزریق می‌شود و گاه باید چندین صفحه بخوانی تا بتوانی از یکی از صفات و ویژگی‌های فرد مورد نظر اطلاع کسب کنی.

این نویسنده ادامه داد: ادبیات داستانی امروز ما البته مبدل به یک ادبیات کپسولی شده است. و با دو کلمه و یا دو جمله از سمتی به سمت دیگر تغییر مسیرو حرکت می‌دهد. از طرف دیگر نویسندگان حاضر در این ادبیات هر چه سن و سالشان بالاتر می‌رود کمتر تغییر را می‌پذیرند و تن به استحاله می‌دهند. من آقای فتاحی را چنین نویسنده‌ای می‌بینم اما به او می‌گویم که نباید مخاطبش را دست کم بگیرد بلکه باید باورپذیر به خلق اثر بپردازد.

زنوزی تصریح کرد: رمان فتاحی تعلیق خوبی دارد و واقعا برای مخاطب خود از ابتدا حس کنجکاوی زیبایی را بر می‌انگیزاند و این امتیاز بسیار خوبی برای یک رمان به شمار می‌رود. از طرف دیگر فتاحی در رمان خود موقعیت‌های جدید را خلق کرده است که با آن، چهارچوب‌های عادی زندگی را برای مخاطب به چالش می‌کشد. اینکه نویسنده‌ای بتواند به دور از کلیشه چنین سخنانی را بیان کند قابل تقدیر است و منی توان امیدوار بود که او به راحتی  آن را ادامه دهد.

فصل کبوتر رمان شخصیت است

محمد علی قاسمی نیز سومین سخنران این مراسم بود که در سخنان خود با اشاره به اینکه فتاحی در این رمان نگاهی ساده‌تر از رمان «عشق سال‌های جنگ» را پیش روی مخاطب خود ترسیم کرده است گفت: این نگاه ساده گاه به خاطر این است که نویسنده می خواسته است به سهولت با مخاطب خود ارتباط بگیرد و این کار را نیز با کلمات و عبارات ساده انجام داده است.

وی افزود: خواننده امروز رمان با عقل و کشف وقایع پیرامون زندگی خود را رصد و درک می‌کند. امروز دیگر زبان ساده نویسی و روایت خطی در رمان به پایان رسیده است. از این منظر وظیفه نویسنده خلق شخصیت هاست و او حق ندارد همه ویژگی‌های آنها را در ابتدا بگوید ولی این اتفاق در کار آقای فتاحی رخ داده است.

وی ادامه داد: فتاحی در فصل کبوتر به دنبال قهرمان سازی نیست بلکه به دنبال شخصیت سازی حرکت کرده است و سعی دارد به اقتضای مکان و زمان این کار را انجام دهد ولی در این راستا کمی شتابزده شخصیت اصلی رمان خود را معرفی می‌کند و این مساله باعث می‌شود که خواننده حس همذات پنداری با او نداشته باشد.

قاسمی افزود: فتاحی در نخستین بخش از رمان خود پیش زمینه ذهنی از رمان خود را ارائه می کند اما در کلیت اثر داستانی او نمی‌توانیم چنین چیزی را مشاهده کنیم. او درون مایه داستان خود را اعتراض به قانون کاپیتلاسیون قرار داده است اما دقیقا مشخص نیست که چه منظری به این مساله توجه داشته است.

وی تاکید کرد: برخی از اسامی و به کار رفتن آنها در رمان را من نوعی سمبل سازی از سوی نویسنده می دانم اما با وجود این مساله نیز معتقدم که خواننده امروز ما خواننده‌ای هوشیار و آگاه است و بر اساس تعقل رمان را رصد می‌کند.

قاسمی افزود: رمان امروز دیگر وسیله سرگرمی و یا بیان موضوعات ایدئولوژیک نیست و بر همین مبنا حوادث و شخصیت‌ها باید به صورت زنجیره وار  معرفی شوند اما فتاحی این موضوع را تنها به صورت ارائه گزارشی ساده مد نظر داشته است که این مساله به کار او لطمه زده است.


MehrNews Rss Feed

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.