ساخت مصلی تهران چه زمانی تمام می شود؟

جذاب نیوز – گویا حکایت برخی پروژه‌های عمرانی و اجرایی قرار است هیچگاه تمام نشود. یکی از این پروژه‌ها که ۱۹ سالی است پایتخت‌نشین‌ها با آن مانوسند، پروژه مصلی امام خمینی(ره) است و شاید جمعه‌ها که گذرشان به خیابان انقلاب می‌افتد، یاد ‌آن بیشتر برای‌شان زنده می‌شود.

به گزارش ایسنا، مصلّای تهران یا مصلای امام خمینی(ره) مجموعه‌ای از بناها و فضاهای لازم برای حضور جمعیت‌های میلیونی و برگزاری مراسم عبادی، سیاسی، اجتماعی و انجام فعالیت‌های متنوع فرهنگی است که با احساس نیاز به وجود چنین مکانی از سال ۶۱ اقدامات برای مکان‌یابی این پروژه آغاز شد و از میان مکان‌های پیشنهادی شامل زمین‌های شمال‌غرب میدان آزادی، پادگان لاهوتی، پارک لاله فعلی و زمین‌های عباس‌آباد، مورد آخر برای احداث مصلی در زمینی به وسعت ۶۵ هکتار که از شمال به بزرگراه شهید همت، از جنوب به خیابان شهید بهشتی، از شرق به خیابان شهید قنبر زاده و از غرب به بزرگراه شهید مدرس محدود است، انتخاب شد. موقعیت مصلی در گستره شهر تهران از دیدگاه‌های متفاوتی نظیر دسترسی راحت، نزدیک بودن به جمعیت میلیونی مورد بررسی قرار گرفت.

طراحی مصلی با معیارهای مورد نظر مسئولان امر ابتدا به صورت بین‌المللی به مسابقه گذاشته شد تا بهترین طرح پیشنهادی انتخاب شود، اما پس از ناکام ماندن این شیوه انتخاب طرح، از میان طرح‌های ایرانی، طرح “پرویز مویدعهد” استاد معماری دانشگاه تهران و منتخب چهره‌های ماندگار سال۱۳۸۰ تصویب شد، طرحی که قرار بود فراملی و نمادی از جمهوری اسلامی باشد و تا قرن‌ها پایدار بماند.

در طراحی معماری مصلی از اعداد طلایی استفاده شده، بطوری‌که به یاد و نام معصومین(ع) دارای ۱۴ گلدسته، ۱۲ صحن و ۵ ورودی است. ارتفاع ایوان بزرگ مصلی ۷۲ متر به عدد شهدای کربلا و ارتفاع گنبد مسجد جامع ۶۳ متر به عدد سال‌های عمر پیامبر اکرم(ص) است. همچنین مصلی دارای ۷ گنبد، با طراحی‌های مختلف، متاثر از معماری گنبدهای ایرانی مناطق گوناگون کشور است. گنبد اصلی مصلی نیز از بزرگترین گنبدهای جهان اسلام بوده و بدیعترین طرح را دارد.

طرح مصلی، از سال ۶۱ با اختصاص یک میلیون تومان از طرف امام خمینی(ره) با تاکید ایشان بر رعایت ساده‌گی در ساخت آن، بطور رسمی کلید خورد و عملیات عمرانی نیز پس از ۱۰ سال به‌طول انجامیدن کارهای تحقیقاتی، در سال ۷۲ آغاز شد.

بنابر گفته‌های مسئولان مربوطه، مصلای تهران تنها به عنوان محل برگزاری نمازهای جمعه، نماز عید فطر و مانند این‌ها نیست، بلکه بصورت یک مجتمع بزرگ اسلامی و دارای کاربری‌های متنوعی است و در طراحی آن سالن‌های متعددی به منظور برگزاری گردهمائی‌ها و سمینارهای داخلی و بین‌المللی، موزه انقلاب اسلامی، آمفی تئاتر، مرکز مطالعات و تحقیقات بین‌المللی اسلامی، موسسه آموزشی علوم اسلامی، مرکز آموزشی صنایع دستی و هنرهای اسلامی و ایرانی، بنای یادمان وداع امت با امام(ره)، بازارچه صنایع دستی و فرهنگی و نشریات طراحی شده است.

هر چند نمازگزاران تهرانی نماز جمعه را با سر در دانشگاه تهران و برگزاری نماز در این معتبرترین دانشگاه ایران می‌شناسند، از اوایل دهه ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۷هرساله نماز عید فطر در مصلی تهران برگزار می‌شد و علی‌رغم قول مسئولان برای برگزاری دوباره نماز عید فطر در این مکان در سال جاری این امر محقق نشد.

حجت‌الاسلام‌‌و‌المسلمین شیرمردی رییس ستاد اقامه نماز جمعه تهران در این باره می‌گوید: در سال جاری امکان برگزاری نماز در مصلی وجود نداشت، اما از سال ۹۲ نماز عید فطر در این مکان برگزار خواهد شد.

این درحالی است که نادری مدیر عامل مصلی از آمادگی برگزاری نماز عید فطر امسال در مصلی خبر داده و به ایسنا می‌گوید:حتی شرایط آن را نیز مهیا کردیم، اما دوستان بنابر دلایل و مصلحت‌هایی از آن منصرف شدند.

فارغ از این‌که مصلی امسال نیز نتوانست میزبان نمازگزاران عید فطر باشد، مساله اساسی طولانی شدن زمان اتمام این پروژه است، که شیرمردی دلیل اصلی آن را عدم تامین منابع مالی لازم دانست و مدیر عامل مصلی نیز آن را تایید کرد.

نادری که از سال ۱۳۸۵ مدیریت مصلی را بر عهده گرفته، می‌گوید: “پیش از او کار مصلی به صورت پیمانی-امانی و توسط خود مصلی پیش می‌رفته است و در واقع کارفرما و پیمانکار یکی بوده و همین امر موجب شده بود که نظارت مطلوبی در کار صورت نگیرد، اما از سال ۸۵ وزارت مسکن مجری طرح شد و انتخاب پیمانکار و مشاور با آن بود”.

وی با بیان این‌که پیش از او، سردار حسین علائی فرمانده پیشین نیروی دریایی سپاه مدیریت مصلی را برعهده داشت، یادآور می‌شود:”آقای علائی به خاطر توانمندی‌هایی که داشتند برای این کار انتخاب شده بودند. در این پروژه نیز واقعا تا آنجا که می‌توانستند و با توجه به منابع و امکاناتی که وجود داشت، خوب کار کردند، اما به دلیل نیاز به برخی تخصص‌ها ممکن بود، در بخش‌هایی کار در حد مطلوب محقق نشود.”

نادری در پاسخ به این‌که آیا سپاه پاسداران نیز در این پروژه تا قبل از تحویل آن به وزارت مسکن و شهرسازی فعالیت داشت؟ می‌گوید:” موسسه شهید رجایی به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های سپاه بخشی از کارها را انجام می‌داد.”

تاسال ۸۵ بودجه مصلی از ردیف بودجه فرهنگی ریاست جمهوری تامین می‌شد که رقم قابل توجهی نبود و نمی‌توانست کار را آنطور که باید با سرعت پیش ببرد. پس از سال ۱۳۸۵ و برعهده گرفتن پروژه توسط مسکن وشهرسازی، اعتبار مصلی از بخش دولتی تامین شد.

مدیر عامل فعلی مصلی بودجه مورد نیاز سال جاری مصلی را ۲۰۰ میلیارد تومان عنوان کرده و می‌گوید:” البته تاکنون تنها ۳۲ میلیارد از این اعتبار تامین شده است.”

هرچند وی از اعلام رقم دقیق بودجه در نظر گرفته شده برای ساخت مصلی خودداری کرد، اما اگر مبلغ هزینه شده برای مصلی که علیزاده معاون وزیر مسکن و شهرسازی آن را کمتر از ۲۰۰میلیارد عنوان کرد، به رقم بودجه سال جاری این پروژه اضافه کنیم، چیزی حدود ۴۰۰میلیارد تومان خواهد بود. البته باید اضافه کرد که این هزینه نیز به اتمام پروژه منجر نمی‌شود.

علیزاده در گفت‌وگو با ایسنا اعتبار استفاده شده از سال ۸۵ (از زمان تحویل این پروژه به مسکن و شهرسازی) تا‌ کنون(یعنی ۶ سال) را کمتر از ۲۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد.
 

طرحی از مصلی تهران پس از تکمیل و پایان ساخت

او نیز از اعلام رقم دقیق بودجه خودداری کرد و اعتبار لازم برای اتمام پروژه را به دلیل نوع اجرای آن فعلا قابل تخمین ندانست! و اینطور توضیح داد که این پروژه به صورت “ای تی سی ” اجرا می‌شود، به این معنا که طرح و اجرا همزمان است، لذا نمی‌توان رقم دقیق آن را اعلام کرد.

معاون وزیر مسکن و شهرسازی که هرگونه اظهار نظر درباره هزینه های کلان برای ساخت مصلی تهران را رد می‌کند ، می‌گوید:” هزینه ساخت هر متر مربع از مصلی به‌ اندازه هزینه ساخت یک ساختمان معمولی است و در حالی که متراژ مصلی ۲۵ برابر سومین مسجد بزرگ جهان اسلام است، هزینه ساخت آن به ازای هر مترمربع ۲۰ برابر کمتر از مسجد شیخ زاید ابوظبی است”.

فارغ از میزان هزینه‌های صورت گرفته برای مصلی مدیر عامل فعلی مصلی در پاسخ به زمان اتمام پروژه مصلی، از سرعت عمل مجری پروژه به انجام تعهدات خود در تامین اعتبار مالی مصلی انتقاد کرده و می‌گوید:” معاونت مسکن و شهرسازی و دولت باید مساعدت بیشتری در این زمینه انجام دهند؛ اصلی ترین دلیل طولانی شدن پروژه عدم تامین منابع مالی آن است. ما زمان اتمام پروژه را با توجه به پیچیدگی‌های آن ۵ سال اعلام کرده بودیم، اگر منابع تامین می‌شد حتما پروژه در این مدت به پایان می‌رسید. در صورت تامین منابع، پروژه تا سال ۹۳ تکمیل می‌شود.”

معاون وزیر مسکن که در حال حاضرپروژه مصلی در زیر مجموعه وی دنبال می‌شود، با یادآوری این‌که این پروژه تا کنون نزدیک به ۵۵ درصد پیشرفت داشته است به صراحت اعلام می‌کند،که مصلی تهران اگر منابع مالی تامین شود تا پایان سال ۹۲ تکمیل می‌شود، در غیر این صورت نمی‌توان درباره زمان اتمام آن اظهار نظر کرد.

ماه رمضان امسال هم به انتها رسید و مراسم نماز عید فطر بر طبق سنوات اخیر به گفته مسوولان در دانشگاه تهران برگزار می‌شود، هر چند مدیر عامل مصلی تهران از آمادگی مصلی برای پذیرایی از نمازگزاران تهرانی خبر داده بود و شاید هم روزی این پروژه چندین ساله که تهرانی ‌ها با هر بار برخورد با محدودیت‌های ترافیکی خصوصا در روزهای برگزاری مناسک مذهبی گوشه چشمی به آن می‌اندازند، روزی تمام شود.