سالی ۴۰۰ میلیون هکتار جنگل در جهان می‌سوزد

به گفته کارشناسان مطالعات جوی، هم دود ناشی از این جنگل‌سوزی‌ها و هم کاهش وسعت جنگل‌ها، پیامدهای متضاد بر تغییرات جوی دارند و بی‌تردید اثرات زیان‌باری روی حیات در زمین برجای می‌گذارند.
پدیده تغییرات جوی، پیچیدگی‌های خاصی دارد و از همین رو پیش‌بینی‌ این تغییرات و پیامدهای آنها برای کارشناسان کار ساده‌ای نیست.
در واقع فاکتورهای متعدد و چندگانه‌ای بر جو زمین تاثیرگذار می باشند که از تشعشات خورشیدی و گازهای گلخانه‌ای گرفته تا فعل و انفعالات دریاها را شامل می‌شوند اما یکی از عوامل موثر دیگر بر تغییرات جوی که البته تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، پدیده جنگل‌سوزی و آتش‌سوزی‌های بزرگ است و کارشناسان اخیرا تاثیر جنگل‌سوزی بر تغییرات جوی و پیامدهای متقابل این تغییرات بر افزایش جنگل‌سوزی را با‌اهمیت تلقی می‌کنند.
«سیلویا کلوستر»، کارشناس موسسه «ماکس پلانک» آلمان در مصاحبه‌ای با نشریه «فرانکفورتر روندشاو» در این رابطه گفت: سالانه در سراسر جهان ۴۰۰ میلیون هکتار جنگل یعنی وسعتی معادل مساحت هند در آتش می‌سوزد و نابود می‌شود.
به گفته وی، رعد و برق معمولا چوب جنگل‌ها یا بوته‌های سطح آن‌ها را به آتش می‌کشد و بدنبال آن جنگل‌هایی بزرگ در کام آتش فرو می‌روند.
کلوستر بر این باور است که اگر آتش نبود جهان کنونی ما صاحب سطح بسیار گسترده‌تری از پوشش‌ جنگلی بود. اما رعد و برق تنها عامل نابودی جنگل‌ها نیست چراکه انسان نیز از چند هزار سال پیش به ویژه برای دستیابی به زمین‌های زراعتی وسیع‌تر، نقش جدی در گسترش جنگل‌سوزی‌ها داشته است.

هرچند در سال‌های اخیر دست‌کم تا حدود ۵۰ سال پیش، مجموع آتش‌سوزی جنگلی در جهان کاهش یافت چون انسان دریافت که عملا هستی خود را با این اقدامات به خطر می‌اندازد اما در کشورهای در حال توسعه که مساحت زمین‌های بایر پاسخگوی مسکن شهروندان نیستند، سوزندان جنگل‌ها به رغم غیرقانونی بودن این اقدام، برای زمین‌خواران و دلالان یا حتی برای بعضی شهروندان عادی، همچنان وسوسه‌انگیز بوده است.

در این میان روند مداوم جنگل‌سوزی‌ها منحصر به کشورهای در حال توسعه نبوده بلکه تغییرات جوی سبب افزایش پدیده جنگل‌سوزی در کشورهای توسعه یافته نیز شده است.

در واقع تغییرات جوی، بسیاری از مناطق را خشک و گرم کرده و چوب‌ها و شاخه‌های درختان نیز خشک‌تر و برای آتش‌سوزی مستعدتر شده‌اند. علاوه بر این، افزایش میزان دی اکسید کربن در هوا به رشد گیاهان کمک کرده و بوته‌های بیشتری را روی زمین امکان رشد داده که این بوته‌ها به نوبه خود مواد مستعدی برای آغاز آتش‌سوزی می باشند.

شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای در موسسه ماکس پلانک حاکی از آن است که میزان جنگل‌سوزی در جهان تا سال ۲۰۴۰ میلادی یک پنجم افزایش پیدا خواهد کرد و به تناسب آن نیز دود بیشتری وارد جو زمین خواهد شد./ف