این در حالی است که به گفته متخصصان، شناخت علامتها و اقدامات لازم برای تشخیص زودهنگام و درمان بموقع آن ، میتواند اثرات زیادی در جلوگیری از گستردگی عوارض این بیماری داشته باشد.
ضرورت پیشگیری و تشخیص بموقع سرطان سینه موجب شد گفت و گویی با دکتر محمد هادیزاده ، جراح بیماریهای سینه و مسوول کلینیک بیماریهای پستان پژوهشگاه فناوریهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا انجام دهیم که از نظر میگذرد.
چه مکانیسمی در بدن باعث ایجاد سرطان، بخصوص سرطان سینه میشود؟
به طور کلی چنانچه سلولهای بدن به طور بیرویه رشد و تکثیر داشته باشند و دچار مرگ سلولی که در حافظه خود دارند (بنا بر دلایل محیطی یا اجتماعی) نشوند، سرطان اتفاق میافتد. این حالت در تمام بدن ازجمله پستان میتواند باشد.
گفته میشود اکنون سرطان سینه شایعترین سرطان در میان زنان کشور است و حدود یکچهارم کل سرطانهای زنان در کشور مربوط به این نوع سرطان است. آیا این آمار در مورد زنان دیگر کشورها هم مطرح است؟
بله، سرطان پستان در جهان نیز دارای رتبه اول در بین سرطانهای زنان است. مطابق آمارهای رسمی سالانه در دنیا ۱٫۶ میلیون نفر به سرطان پستان مبتلا میشوند. این آمار در ایران به ۱۰هزار نفر در سال میرسد، به گونهای که میتوان گفت اکنون بین ۶۰ ـ ۵۰ هزار نفر مبتلا به سرطان پستان در مراحل مختلف درمان داریم.متاسفانه با سیر صعودی ابتلا به سرطان پستان در کشور مواجهیم. آمار ابتلا به سرطان پستان در آمریکا و اروپا با توجه به جمعیت، پنج برابر ایران است، اما روند رو به رشد این بیماری در ایران در مقایسه با آمریکا و اروپا بسیار بالاست و متاسفانه از نظر رشد بیماری در دنیا در جایگاه اول قرار داریم.
دلایل اصلی افزایش آمار مبتلایان به سرطان سینه را در چه میدانید؟
بروز سرطان پستان هم مانند سایر سرطانها تحت عوامل مختلفی مانند عوامل محیطی و ژنتیک است. عوامل ژنتیکی معمولا ثابت است و آنچه متغیر است عوامل محیطی است که عمده آن سبک و الگوی زندگی ما را شامل میشود. در سالهای اخیر تغییراتی چون بیتحرکی و مصرف بیشتر غذاهای آماده و غذاهای چرب و شیرین میتواند در این بیماری دخیل باشد.
چرا با وجود پیشرفتهای درمانی، هنوز در زمینه این نوع سرطان با آمار بالایی در کشور روبهرو هستیم؟
مهمترین عامل در ابتلا به این بیماری، جنسیت است. میزان مردان مبتلا به سرطان پستان ۲٫۸ درصد و زنان نزدیک به ۹۸ درصد است. سن نیز میتواند فاکتور مهم دیگری در ابتلا به سرطان پستان باشد، به گونهای که با افزایش سن، آمار سرطان پستان در زنان نیز افزایش مییابد. تا قبل از ۴۵ سالگی از هر هشت مورد سرطان، یک مورد آن مربوط به سرطان پستان است، اما بعد از ۵۵ سالگی مشاهده میکنیم که متاسفانه از هر سه سرطان، دو مورد مربوط به سرطان پستان است.
برخلاف این که گفته میشود سابقه فامیلی و ژنتیک مهمترین عامل ابتلا به سرطان پستان است، اما باید گفت پنج تا ۱۰ درصد سرطانهای پستان ژنتیکی است و ۱۵ درصد مبتلایان دارای سابقه خانوادگی هستند.
در واقع ۸۰ تا ۸۵ درصد زنان مبتلا، هیچگونه سابقه فامیلی ندارند. البته افرادی که در خانواده خود یک فرد مبتلا به سرطان پستان دارند، از جمله افراد پرخطر به حساب میآیند.
زنانی که تا قبلاز ۱۲ سالگی قاعدگی را تجربه میکنند و بعد از ۵۰ سالگی یائسه میشوند، شانس بیشتری برای ابتلا به این سرطان را دارند. همچنین زنانی که بعد از ۳۰ سالگی صاحب فرزند میشوند یا به طور کلی پس از ازدواج دیگر بچهدار نمیشوند، احتمال بیشتری وجود دارد که دچار سرطان پستان شوند.رادیوتراپی، هورمونتراپی پس از یائسگی، اضافهوزن و چاقی و همچنین استعمال دخانیات ازجمله دیگر عوامل افزایشدهنده خطر ابتلا به سرطان پستان است. زنانی که بین ۱٫۵ تا دو سال به فرزندان خود شیر میدهند، احتمال بروز سرطان پستان در آنها بسیار کاهش مییابد.
آیا نقشهای از پراکندگی این نوع سرطان در کشور داریم؟
سرطان پستان تقریبا در همه استانها پراکندگی یکنواختی دارد و تقریبا در همه استانها رتبه نخست را داراست.
مطمئنا درمان این نوع سرطان همانند بیشتر بیماریها دستخوش تحول شده است، درمانهای جدید چگونه میتواند به درمانهای دقیقتر و افزایش امید به زندگی مبتلایان به سرطان سینه کمک کند؟
میزان افزایش امید به زندگی بیماران دقیقا به مرحله تشخیص این بیماری بستگی دارد. بدیهی است چنانچه سرطان پستان در مراحل اولیه شناسایی شود روشهای درمانی جدید نقش بسزایی در بهبود خواهد داشت.
آیا به کمک درمانهای جدید میتوان از ترس و هراس ناشی از ابتلا به سرطان سینه کاست؟
بله، این بیماری چنانچه در مراحل اولیه که محدود است شناسایی شود قابل درمان است. نکته مهم این است که مردم نسبت به علائم اولیه و روشهای غربالگری مخصوصا معاینات ماهانه توسط خود شخص آگاهی لازم را داشته باشند.
از آنجا که همیشه پیشگیری بر درمان اولویت دارد و با توجه به رشد سرطان سینه در ایران چکار باید کرد تا به این بیماری دچار نشد؟
خانمها باید از ۲۰ سالگی به صورت ماهانه سینه خود را معاینه کنند و هر سه سال تا ۳۹ سالگی توسط پزشکان ماهر معاینه شوند و در ۴۰ سالگی اولین ماموگرافی خود را انجام دهند و بدیهی است چنانچه سابقه سرطان سینه در خانواده فردی وجود داشته باشد باید زودتر جهت بررسیهای اولیه به پزشک مراجعه کند.
آیا پیشگیری از سرطان به واسطه تغییر شیوه زندگی یعنی نوع تغذیه، کنترل قند و چربی یا جلوگیری از افزایش وزن و همین طور مصرف نکردن دخانیات، از نظر علمی به اثبات رسیده است؟
این عوامل در سرطان پستان نیز مانند سایر سرطانها از عوامل خطر محسوب میشود؛ بنابراین باید بشدت از آنها پرهیز کرد یا آنها را به حداقل رساند.
مصرف غذاهای آماده یا افزایش آلودگیهای مختلف چقدر در بروز این بیماری موثر است؟
مانند سایر سرطانها این عوامل از عوامل محیطی پرخطر محسوب میشود که میتواند در این بیماری نقش داشته باشد.
وجود مراکز تخصصی تشخیص و درمان سرطان سینه چقدر میتواند در کاهش میزان ابتلا به این بیماری موثر باشد؟
به طور قطع وجود چنین مراکزی در بالا بردن سطح آگاهی عمومی، همچنین در تشخیص زودرس که تاثیر بسزایی در روند درمان دارد، نقش مهمی دارد.
چشمانداز درمان سرطان را با توجه به پیشرفتهای علم ژنتیک و ژندرمانی و نیز تولید واکسن انواع سرطان چگونه پیشبینی میکنید؟
چنانچه این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، مخصوصا با پیشرفتهای اخیر علم، قابل درمان است و جای نگرانی وجود ندارد.
شایعترین سرطان زنانه را درست بشناسیم
از سال ۱۹۸۵ میلادی، اکتبر (۱۰ مهر تا ۱۰ آبان) به عنوان ماه آگاهی از سرطان سینه نامگذاری شد و چهارمین دوشنبه این ماه هم به عنوان نقطه عطفی، روز آگاهی از سرطان سینه نام گرفت.
تلاش برای آگاهی جامعه از سرطان پستان در حالی روز به روز بیشتر احساس میشود که این نوع سرطان تهدید بزرگی بر سلامت زنان است.
بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت و درمان، ۲۷ نفر از هر صدهزار زن ایرانی به سرطان پستان مبتلا میشوند.
این سرطان در واقع شایعترین سرطان در زنان است که ۳۲ درصد از موارد سرطان زنان را شامل میشود. همچنین پس از سرطان ریه، شایعترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان محسوب میشود که عامل ۱۹ درصد از مرگ و میرهای وابسته به سرطان در زنان است.
از طرف دیگر اکنون سرطان پستان شایعترین بدخیم تشخیص داده در تمام طول عمر زنان و علت اصلی منتهی به مرگ در ۴۰ تا ۷۹ سالگی در زنان است که نقشی مشابه بیماریهای قلبی ـ عروقی در مردان بازی میکند.
به نظر میرسد در ایران سرطان پستان در سن پایینتری بروز میکند. سن پایینتر بروز از نظر درگیر کردن زنی جوانتر که هنوز از لحاظ فعالیت اجتماعی و فردی زمان طولانیتری را در پیش دارد، بسیار مهم است. خوشبختانه امروزه با استفاده از روشهای غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری و علاوه بر آن پیشرفت متدهای درمانی، تحول بزرگی در این بیماری ایجاد شده است.
منبع: جام جم
ممتازنیوز/momtaznews.com