سفر سنگی کیمیایی به تلویزیون

چگونگی ساخت و اکران فیلم قیصر سال‌هاست که زبان به زبان می‌چرخد و آنهایی که با ذات گونه‌ای از فیلم‌های ایرانی معروف به «فیلمفارسی» آشنا می باشند، می‌دانند که کیمیایی با ساخت این فیلم در سال ۴۸ چگونه قواعد این نوع فیلمسازی را برهم زد و نشان داد که می‌توان جور دیگری هم فیلم ساخت که مردم برای تماشای آن به اصطلاح سر‌و‌دست بشکنند.

کیمیایی در کنار قیصر، فیلم «گوزن‌ها» را هم ساخته است؛ فیلمی که گروهی آن را بسیار بهتر و حرفه‌ای‌تر از قیصر می‌دانند و آن را فیلمی ضد رژیم پهلوی می‌دانند که هوشمندانه در آن دوره ساخته و اکران شده است.

همچنان که فیلم «سفر سنگ» او را هم که سال ۵۶ ساخته شده است، یکی از فیلم‌های سیاسی کیمیایی در دوران پهلوی ذکر می‌کنند.

همین سه فیلم که پیش از پیروزی انقلاب ساخته شده‌ است، می‌تواند این نکته را به اثبات برساند که کیمیایی یک کارگردان معمولی و بدون تفکر و گرایش‌ سیاسی نیست، کارگردانی که اگر حوصله‌اش را داشته باشد، شرایط سخت را می‌پذیرد و فیلمی مانند «سرب» را هم می‌سازد که محور اصلی‌اش سیاسی است و می‌توان آن را جزو بهترین‌های این فیلمساز به شمار آورد.

کیمیایی بین عموم مردم به عنوان کارگردانی شهرت دارد که پایبند قواعد رفیق‌بازی است و تلاش می‌کند در آثارش روابط بین آدم‌ها، خیانت‌‌ها، دوستی‌ها، مرگ و زندگی و… را به نمایش بگذارد.

اما واقعیت این است که کیمیایی در لابه لای فیلم‌هایش که لبریز از رفاقت‌ و خیانت‌ است،مسائل سیاسی روز را هم مطرح می‌کند.

فیلم «ضیافت» یکی از آثار اوست که این ادعا را ثابت می‌کند بنابراین می‌توان گفت که کیمیایی یکی از مطرح‌ترین کارگردانان سیاسی ایران است.

مساله‌ای که تاکنون کمتر به آن توجه شده است و برنامه «هفت»، جمعه شب به بهانه پخش فیلم مسافرت سنگ از شبکه سه سیما دقیقا انگشت روی این بخش از فیلمسازی کیمیایی گذاشت و با حضور کارشناسان و منتقدان وجوه سیاسی سینمای کیمیایی را بررسی کرد.

در دوره‌ای که ساخت فیلم سیاسی در سینمای ایران با اما و اگرهای بسیاری روبه‌روست و گروهی فکر می‌کنند این نوع سینما ذاتا باید سفارشی باشد، بررسی سینمای سیاسی کیمیایی در تلویزیون نشان داد که این نوع فیلمسازی باید ریشه در تفکر فیلمساز داشته باشد.

در این صورت او هر وقت که نیاز بداند، بدون در نظر گرفتن منافع مالی پشت دوربین قرار می‌گیرد و فیلم خود را می‌سازد و برای اکران آن‌ هم همه مصائب را تحمل می‌کند.

طاهره آشیانی – دبیر گروه رادیو و تلویزیون