سقط‌جنین و نگرانی از احتمال نازایی

جام جم آنلاین: سقط جنین در ایران هنوز پرونده‌اش روی میز پزشکان و فقها باز است، اما مشتریان سقط جنین غیرقانونی نه منتظر نظر فقها می‌مانند و نه به هشدار‌های پزشکی توجه می‌کنند.

پاییز سال گذشته که مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت مصلحت‌اندیشی را کنار گذاشت و اعلام کرد که هر سال در ایران ۸۰ هزار سقط جنین قانونی و غیرقانونی اتفاق می‌افتد با این‌که آمار قابل تردیدی ارائه داد، اما سنگ نشانی از خود به جا گذاشت که می‌توان با استناد به آن به خطر خوابیده در این بخش نگاهی ویژه داشت.
سقط جنین‌های قانونی چون بر اساس رای دادگاه و نظر پزشکی قانونی انجام می‌شود آمارهایش قابل اعتماد است مگر این‌که در این بخش نیز برخی مصلحت اندیشی‌ها آمارها را کمتر از میزان واقعی نشان دهد.
اما به طور قطع نه چنین آماری درباره سقط‌های غیرقانونی وجود دارد و نه اگر چنین اعداد و ارقامی موجود باشد بیان آن به مصلحت است، چون آماری که سقط‌های غیرقانونی را نشانه بگیرد سرنخی است که میزان وقوع جرم در تشکیلاتی زیرزمینی را نشان می‌دهد که مسلما تائید ادامه جرمی زیرزمینی نیز به صلاح نیست.
با این حال نه دستکاری کردن آمار و نه کتمان حقیقت، هیچ‌کدام قادر به پاک کردن صورت مساله نیست، چون از یک سو هم تقاضا برای انجام سقط غیرقانونی رو به افزایش است و هم هشدارهای کسانی همچون رئیس بیمارستان شهید اکبرآبادی که از افزایش خطرنازایی در پی استفاده از داروهای تزریقی سقط جنین نگرانند.
مریم کاشانیان روز گذشته در حالی در گفت و گو با ایسنا نسبت به افزایش آمار سقط جنین در کشور هشدار داد که به گفته او در هیچ نقطه دنیا سقط انتخابی به خاطر عوارض شدید آن به عنوان روشی برای قطع حاملگی یا پیشگیری از آن استفاده نمی‌شود.

با این حال شرایط خاص فرهنگی و مذهبی ایران که در قالب قوانینی سختگیرانه تبلور یافته، همچنان دست زنانی را که به طور ناخواسته باردار شده‌اند، می‌بندد و آنها را ناچار به حضور در مراکز زیرزمینی سقط جنین می‌کند ؛ مراکزی که شانس زنده و سالم بیرون آمدن از آنها خیلی کم است.

معتبرترین آمار در دسترس که پاییز سال گذشته منتشر شد از تولد سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار نوزاد در کشور خبر می‌دهد، همان نوزادان متولد شده‌ای که برخی از آنها حاصل بارداری‌های ناخواسته‌اند.
آمار دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت نشان می‌دهد که ۱۷ درصد بارداری‌ها در ایران ناخواسته است، اما مشخص نیست که چه تعداد از این بارداری‌ها به تولد نوزاد و چه تعداد از آنها به سقط جنین منجر می‌شود. به این ترتیب در این پرونده پر ابهام وقتی کار به سقط غیرقانونی برای محو جنین می‌کشد خطر تنها مولفه‌ای است که باید به آن فکر کرد؛ خطری که مرگ زن تا نازایی او را شامل می‌شود.
صفیه عشوری‌مقدم، متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با جام‌جم این دامنه پر فراز و نشیب را تشریح می‌کند و این‌که چگونه سقط جنین به افزایش نازایی منجر می‌شود.
او می‌گوید: همیشه مصرف داروهای تزریقی یا خوراکی سقط‌جنین به نازایی مستقیم منجر نمی‌شود، اما سقط عوارضی دارد که می‌تواند به از دست رفتن قدرت باروری بینجامد. در واقع مساله از اینجا شروع می‌شود که افراد می‌کوشند به هر نحو ممکن خود را از دست جنین ناخواسته خلاص کنند، به همین علت به مصرف انواع دارو زیر نظر افراد غیرمتخصص رو می‌آورند که این کار از یک سو سبب مرگ جنین و حبس آن در رحم می‌شود (سقط فراموش شده) و از سوی دیگر به سقط ناقص که محصولات حاملگی به‌طور کامل خارج نمی‌شود، منجر می‌شود.
عشوری مقدم رسیدن به این مرحله را که سرآغاز رو آوردن افراد به کورتاژ است، شروع عوارض سقط می‌داند و می‌گوید: افرادی که می‌خواهند تحت هر شرایط و به هر قیمت جنین را دفع کنند، تن به کورتاژ در محیط‌های کنترل نشده و غیر بهداشتی می‌دهند که احتمال چسبندگی‌های داخل رحم و بروز نازایی در آنها را افزایش می‌دهد.
به گفته این متخصص زنان و زایمان حتی اگر سقط جنین به صورت قانونی و بهداشتی نیز انجام شود، خطر چسبندگی و نازایی همچنان وجود دارد، به همین علت همه کسانی که به هر علت به سقط جنین رو می‌آورند نباید تصور کنند که با مصرف داروی خوراکی یا تزریقی، داستان سقط جنین شان تمام می‌شود، چرا که خطر ابتلا به تپش قلب، بی نظمی‌های ریتم قلب و مشکلات تنفسی همچنان این گروه از زنان را تهدید می‌کند.