جام جم آنلاین: این آیات اشاره به خوارى و بىمقدارى انسان در خلقتش دارد و اینکه در تدبیر امورش سراپا حاجت است و با این حال به نعمت پروردگار و تدبیر عظیم او کفران مىکند سپس به بیان گوشهاى از نعمتهاى او در زمینه تغذیه انسان و حیوانات براى تحریک حس شکرگزارى بشر میپردازد.
انسان کافر و ناسپاس مورد لعن خداست. در شیوه تبلیغ گاهى باید براى گروهى تند سخن گفت. به آفرینش خود از نطفه ناچیز بنگرید تا از کفر و غرور دست بردارید.
آفرینش انسان تصادفى نیست، بلکه از روى حساب و کتاب و تقدیر و اندازهگیرى است. خداوند با آسان کردن راه تکامل، اتمام حجت کرده است.
انسان داراى استعدادهاى زیادى است که با پیمودن راه حق به تکامل مىرسد. با آسان بودن راه شناخت حق و پیمودن آن، چرا گروهى بیراهه مىروند؟ انسان که مرگ و قبر را مىبیند، چرا سرسختى مىکند؟ نکته شایان توجه اینکه در میان انواع برخوردهایى که با مردگان مىشود، دفن آنها در گور، شیوهاى است که خداوند به انسان آموخته است.
در آیه ۳۱ سوره مائده مىخوانیم: «فَبَعَثَ اللَّهُ غُراباً یَبْحَثُ فِی الْأَرْضِ لِیُرِیَهُ کَیْفَ یُوارِی سَوْأَهَ أَخِیهِ» آنگاه که قابیل در فکر چارهجویى و پنهان کردن جسد بىجان برادرش هابیل بود، خداوند با فرستادن کلاغى، دفن در خاک را به او آموخت.
زمان وقوع قیامت تنها در اختیار خداست. توحید و نبوت و معاد در کنار یکدیگر مطرحند. با اینکه راه باز و حرکت آسان است، اما گروهى واماندهاند. معاد، جسمانى است. فَأَقْبَرَهُ… أَنْشَرَهُ یعنى همان را که در قبر برد، بیرون آورد. انسان از ابتدا تا انتها تحت تدبیر و در دست اوست.
انسان باید به غذاى خود بنگرد که آیا از حلال است یا حرام، دیگران دارند یا ندارند، نیروى به دست آمده از آن در کجا صرف مىشود و این غذا چگونه به دست آمده است؟ امام باقر علیهالسلام در ذیل آیه «فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ» فرمودند: انسان بنگرد که علم خود را از چه کسى مىگیرد (کافى/ ج ۱/ ص ۵۰) و طعام را شامل طعام معنوى دانستهاند. انسان، مامور به تفکر در غذا، به عنوان یکى از نعمتهاى خداست، خوردن بىفکر کار حیوان است. اگر ملاکهاى معنوى نباشد، انسان و حیوان در کامیابى از غذا و طبیعت، در یک ردیفند.
«صب» به معناى فرو ریختن آب از بلندى است که شامل نزول باران از آسمان و ریزش آب از آبشارها نیز مىشود.
«قضب» به سبزیجاتى گفته مىشود که تر و تازه چیده و خورده شود و شامل علف و یونجه حیوانات نیز مىگردد.
مراد از «شَقَقْنَا الْأَرْضَ»، شکافتن زمین به وسیله جوانه گیاهان است که براى سربرآوردن از خاک، آن را مىشکافند و به رشد خود ادامه مىدهند.
مراد از «حَبًّا» حبوباتى است که به مصرف غذاى انسان مىرسد، مانند گندم، جو، نخود، عدس و امثال اینها. «حَدائِقَ» جمع «حدیقه» به معناى بوستانى است که اطراف آن دیوار کشیده باشند و «غلب» جمع «غلبــاء» به معناى درخت بزرگ و تنومند است.
هستى، مدرسه خداشناسى است، چه سیر تکاملى درون انسان و چه بیرون انسان. ریزش باران و رویش انواع گیاهان و درختان، هدفمند است و فراهم شدن غذا براى انسان و حیوانات، یکى از حکمتهاى آن است. انگور، زیتون و خرما، از میوههاى مورد سفارش قرآن است.
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version