سینمای اندیشه از نفس افتاده است

سینمای ایران که روزگاری مدعی فتح قله‌های جشنواره‌های بین‌المللی بوده، امسال فقط با یک نماینده جدی در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن که ۲۷ اردیبهشت آغاز به کار می‌کند، حضور دارد.

این که مشکل حضور کمرنگ سینمای ایران در عرصه‌های بین‌المللی چیست و چگونه حل می‌شود، بارها و بارها مورد بررسی قرار گرفته است.

نبود فیلمنامه مناسب، قدیمی شدن موضوع فیلم‌ها، گسترده شدن و پیشرفت سینمای چین و ژاپن، پروداکشن ضعیف سینمای ایران؛ کمبود بودجه ، سانسور و نبود حمایت از سینما اغلب دلایل این حضور کمرنگ دانسته شده است.

اما مساله اینجاست که گویا قرار نیست این تحلیل‌ها از سوی مسوولان سینمایی مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد و نبض سینمای ایران گرفته شود تا بتوان درجه تب آن را سنجید. شاید هم این مقدار حضور کمرنگ برای سینمای ما کفایت می‌کند.

ابوالفضل جلیلی در این باره به «جام‌جم» گفت: دلیل این کمرنگ بودن، این است که فیلمسازان شناخته شده ما، که فیلمسازان پرقدرتی بودند، یا بیکار هستند یا با مدیریتی که وجود دارد، کمتر کار می‌کنند. آنهایی هم که مثل عباس کیارستمی کار می‌کنند، با تهیه‌کننده خارجی کار می‌کنند.

وی ادامه داد: بخش دیگری از این حضور هم به کسانی برمی‌گردد که نوپا هستند و می‌خواهند تازه فیلمشان را بسازند که راهشان به عرصه‌های بین‌المللی باز شود.

کارگردان فیلم سینمایی حافظ گفت: سینمای اندیشه که پیام جهانی داشته باشد، خاموش شده است. به خاطر این‌که هر جشنواره‌ای مثل جشنواره کن، مفهومی جهانی می‌طلبد و باید حرف‌هایی در آن زده شود که مسائل جهان را مطرح کند.

وی توجه به کیفیت سینمای حاضر در عرصه بین‌المللی را با اهمیت دانست و گفت: این آثار باید از نظر کیفی درخور جشنواره‌های جهانی باشد. وقتی ۲۰۰۰ فیلم در یک جشنواره حضور دارد، باید فیلمی که رقیب آنهاست، تکنیکی باشد.یک زمانی هم سخن از رفتن و نرفتن مدیران به جشنواره‌ها بود که اعتراض‌هایی به همراه داشت، کاروانی راهی می‌شد تا به جشنواره‌ها برود، اما در این دوره هنوز این جریان هم مشخص نیست.

سینمای ایران در جشنواره کن امسال

جشنواره فیلم کن یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های جهان است که سینمای ایران از قدیم‌الایام برای حضور در آن برنامه‌ریزی می‌کند و از اهمیت فراوانی نزد همه سینماگران برخوردار است.

این‌که کاروان سینمای ایران را چه کسانی تشکیل می‌دهد، حضورشان تا چه حد برای سینمای ایران در محافل بین‌المللی مهم است، همیشه مورد مناقشه بوده است.

امسال سینمای ایران با حضور بنیاد سینمایی فارابی، موسسه رسانه‌های تصویری، صدا و سیما، کانون و پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انجمن سینمای جوان، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سازمان سینمایی سوره و چند شرکت فیلمسازی در بازار جشنواره‌ فیلم کن، حضور دارد.

براساس این گزارش، سیداحمد میرعلایی، حسن نجاریان، امیر اسفندیاری (بنیاد سینمایی فارابی)، محمدرضا عباسیان (موسسه رسانه‌های تصویری)، شفیع آقامحمدیان (مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)، هاشم میرزاخانی (انجمن سینمای جوان)، سهیل جهان‌بیگلری (حوزه هنری) و… از جمله مدیران سینمایی هستند که احتمال حضورشان در این جشنواره وجود دارد.

در میان اسامی گروه اعزامی سینمای ایران به فرانسه، «جواد شمقدری» به چشم می‌خورد اما خبرهای ضدونقیضی از حضور یا عدم حضور رییس سازمان امور سینمایی منتشر شده و این در حالی است که برخی اخبار حاکی از صدور ویزا برای وی هستند.

امسال علاوه بر مدیران سینمایی برخی شرکت‌های سینمایی با نمایندگانی چون کتایون شهابی و محمد اطیابی، در بخش خصوصی در بازار فیلم جشنواره فیلم کن حضور خواهند داشت.

بنابر این گزارش، مهم‌ترین و شاخص‌ترین بخش از حضور سینمای ایران در جشنواره فیلم کن، به شرکت فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» مسعود بخشی در بخش دو هفته‌ کارگردانان کن بر می‌گردد.

این فیلم تولید مشترک ایران و فرانسه است که با ‌حمایت و مشارکت مرکز سیمافیلم تهیه و تولید شده است و از عوامل این فیلم محمد آفریده (تهیه‌کننده)، مسعود بخشی (کارگردان) و بابک حمیدیان (بازیگر فیلم) راهی جشنواره فیلم کن می‌‌شوند.

همچنین فیلم «مثل یک عاشق» ساخته عباس کیارستمی نیز در جشنواره فیلم کن به عنوان فیلمی از کشور فرانسوی حضور دارد.

فیلمی که کارگردان ۷۲ ساله ایرانی‌اش در ۱۹۹۷ برای «طعم گیلاس» برنده جایزه نخل طلای کن شد و با فیلم‌های «زیر درختان زیتون»، «ده» و «کپی برابر اصل» نیز در بخش مسابقه اصلی جشنواره کن حضور داشت. فیلم آخر او، دو سال پیش جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره را برای ژولیت بینوش به همراه داشت.

شهرام علیدی نیز در این دوره از جشنواره فیلم کن، با فیلمنامه «گورستانی که هر روز انگور می‌داد» به عنوان یکی از۱۰ پروژه برتر دنیا در بخش «سینمای جهان در کن» شرکت خواهد کرد.

از دیگر کسانی که در شصت و پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی کن ۲۰۱۲، مهمان کشور فرانسه خواهند بود، برخی از اعضای جامعه صنفی تهیه‌کنندگان سینمایی ایران، هیات ساماندهی صنوف سینمایی‌ و اعضای شورای‌عالی سینما هستند.

آزاده کریمی – فرهنگ و هنر