صدور مجوز احداث بلندترین سد جهان/ تکنولوژی سدسازی بومی شد

سیدمحمدرضا رضازاده در گفتگوی مشروح با مهر از جدیدترین پروژه های سدسازی و پتانسیل های شناسایی شده در کشور خبر داد و گفت: در سال گذشته تعداد قابل توجهی از بزرگترین پروژه های سدسازی کشور را به مرحله افتتاح و یا به مرحله آبگیری رساندیم.

مشاور وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با اعلام اینکه این میزان پیشرفت در سال هایی که صنعت سدسازی کشور رو به پیشرفت است، یک اتفاق چشمگیر تلقی می شود، اظهار داشت: به صورت کلی در سال گذشته همزمان با جشن خودکفایی در صنعت سدسازی، پیشرفت های مناسبی نیز در احداث سد به وجود آمد.

رضازاده ادامه داد: هم اکنون یک تعداد از طرح های بزرگ و مهم سد سازی کشور به مراحل پایانی خود نزدیک می شوند. به عنوان نمونه توانستیم پروژه کارون ۴ را افتتاح و ۴ واحد نیروگاهی آن را وارد مدار کنیم، البته یک مقدار کارهایی هنوز در آنجا باقی است اما سد در بخش برق و آب وارد مدار بهره برداری شده است.

این مقام مسئول در وزارت نیرو، افزود: همچنین سد گتوند را آبگیری کردیم و واحدهای نیروگاهی آن به تدریج وارد مدار شد و ۲ واحد آن هم اکنون در مدار قرار دارد و ۲ واحد ۲۵۰ مگاواتی دیگر آن نیز تا شهریورماه وارد مدار بهره برداری خواهد شد.

مشاور وزیر نیرو با اعلام اینکه حجم آب مخزن سد گتوند نیز حجم خوبی است، گفت: دو سد کارون ۴ و گتوند عنوان بلندترین سد خاکی و دیگری بلندترین سد بتونی کشور را دارد. البته سد سیمره و سد آزاد نیز در سال گذشته آبگیری شد و در بقیه طرح ها نیز قدم های بزرگی برداشته شد.

سد گتوند/ سد سیاه بیشه

وی خاطر نشان کرد: برای امسال نیز تعدادی از طرح های بزرگ کشور مانند سد تلمبه ذخیره ای سیاه بیشه تا پایان سال به بهره برداری خواهد رسید و واحدهای نیروگاهی آن به تولید می رسد. در بقیه بخش ها هم برنامه های جدی در دست است.

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، تاکید کرد: همزمان با اینکه تعدادی از طرح ها به مراحل پایانی رسیده است تعدادی دیگر از طرح های جدید نیز به دستور کار ما اضافه شد. سد چم شیر که قبلا از سوی آب منطقه ای فارس مدیریت می شد به شرکت آب نیرو منتقل شد و از طرح هایی خواهد بود که به صورت جدی در سال جاری دنبال خواهد شد.

سد چم شیر/ سد تنگه معشوره

رضازاده تصریح کرد: شبکه پایین دست سد چم شیر از جمله پروژه هایی است که به صورت جدی در دستور کار قرار گرفته است، سد تنگه معشوره به مجموعه کارهای ما اضافه شده است و در کنار برخی دیگر از طرح ها نیز برخی طرح های تلمبه ذخیره ای مانند پروژه آزاد در کنار سد آزاد و یا تلمبه ذخیره ای سیمره در کنار سد سیمره؛ از جمله دیگر فعالیت هایی است که ما برای عملیاتی کردن آن وارد مراحل جدی کار خواهیم شد؛ ضمن اینکه تعدادی دیگر از طرح ها نیز در دستور اجرا است که هر یک در جای خود پروژه های مهمی تلقی می شود.

وی در این زمینه که آیا کار در پروژه ها بر اساس زمانبندی اولیه و پیش بینی های صورت گرفته در حال پیشرفت است و یا خیر؟ اظهار داشت: معمولا در پروژه های عمرانی به ویژه طرح های بزرگ کشور با مشکلات تامین مالی مواجه هستیم و ما نیز با قاطعیت می گوییم در طرح های سدسازی امروز در کشور با مشکل توان فنی و مهندسی مواجه نیستیم و مشکل اصلی ما در این بخش، بحث تامین مالی طرح ها است.

مشاور وزیر نیرو، خاطر نشان کرد: البته باید بگویم دولت در سال گذشته و امسال توجه ویژه ای برای تامین مالی پروژه های سدسازی داشته است. در پروژه سد گتوند از طریق انجام تهاتر توانستیم بدهی را به پیمانکار اصلی طرح پرداخت کنیم.

تخصیص اعتبارات آبی

این مقام مسئول در وزارت نیرو، گفت: همچنین از محل مازاد درآمد نفتی اعتباراتی را به ما اختصاص دادند که کارساز بود؛ به نحوی که از محل تخصیص منابع عمومی ما بیشترین سهم را داشتیم و ۹۸ درصد اعتبارات عمومی تخصیص پیدا کرد و اینها نشان دهنده توجه ویژه دولت به این بخش است.

رضازاده در زمینه منابع حاصل شده از محل فروش اوراق مشارکت برای استفاده در طرح های سدسازی کشور، گفت: همچنین در بخش فروش اوراق مشارکت نیز با اینکه در ماه های اول سال ۹۰ به دلیل ایرادات بسته سیاستی نظارتی بانک مرکزی ما موفقیتی مانند بقیه دستگاه ها نداشتیم، اما در پایان سال گذشته شرایط خوبی ایجاد شد.

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در زمینه روند پرداخت مطالبات پیمانکاران آبی، بیان داشت: در سال گذشته یکی از اتفاقات خیلی خوبی که افتاد این بود که با ظرفیتی که در قانون بودجه پیش بینی شده بود و دولت نیز پیگیری کرد، بدهی دستگاه های اجرایی به پیمانکاران و سیستم بانکی از طریق بکارگیری راهکارهایی تقریبا تسویه شد.

مشاور وزیر نیرو، گفت: با توجه به مکانیزم پیش بینی شده در قانون بودجه، بدهی ما به سیستم بانکی تسویه شد و ما تسهیلاتی که داشتیم و اوراق مشارکتی که قبلا فروخته بودیم، از بابت اصل و سود آن به سیستم بانکی بدهکار بودیم که کلا بدهی ها تا پایان سال ۸۹ با اقدامات انجام شده، تسویه شد.

تسویه بدهی ها/ فروش اوراق مشارکت

به گفته رضازاده، بدهی سال ۹۰ نیز در حال حاضر در دست رسیدگی است اما ارقامی که در دست است دیگر ارقام بالایی محسوب نمی شود و ما باید با شرایط روز خودمان را تطبیق بدهیم و یک رابطه منطقی با سیستم بانکی برقرار کنیم که البته تلاش ما نیز در این زمینه است.

این مقام مسئول در وزارت نیرو، تصریح کرد: اوراق مشارکتی را هم که ما توانستیم در سال گذشته به فروش برسانیم باعث شد که ما حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در بانک ملی و بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان نیز در بانک سپه منابع در اختیار بگیریم.

وی بیان داشت: تا به این لحظه اوراق مشارکتی که توسط بانک مرکزی مجوز فروش آن در سال ۹۱ به همه دستگاه ها داده شد، باقیمانده سهمیه ای است که در سال ۹۰ وجود داشت و از بعد تیرماه سهمیه های پیش بینی شده در سال ۹۱ هم مجوز انتشار پیدا خواهند کرد که ما هم در بخش اوراق مشارکتی که با تضمین دولت است سهم می بریم و هم با تصمیم مجمع شرکت به میزان ۱۰۰۰میلیارد تومان سهمیه خواهیم داشت.

رضازاده افزود: برای مرحله دوم نیز که تعیین سهم بخش ها به صورت دقیق صورت نگرفته است بازهم ما متقاضی انتشار اوراق مشارکت تا ۱۵۰۰میلیارد تومان هستیم.

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در ارتباط با جدیدترین تصمیمات اتخاذ شده برای احداث سد بختیاری، گفت: این سد بلندترین سد بتونی دوقوسی جهان است؛ بنابراین احداث آن برای ما که مدعی خودکفایی در زمینه ساخت پروژه های سدسازی هستیم، بسیار مهم است.

سد بختیاری

این مقام مسئول در وزارت نیرو با اعلام اینکه انجام این سد از طریق داخل، یک هدف است، تاکید کرد: اما این طرح به همان اندازه که بزرگ است منابع مالی بزرگی نیز نیاز دارد و این نیاز باعث شد که ما برویم به سمت زمینه های موجود که فاینانس از طریق چین یکی از این موارد بود.

وی با اشاره به مکانیزمی که در قانون بودجه مانند واگذاری نیروگاه های حرارتی برای تامین مالی پروژه های سد سازی، ادامه داد: با این راهکار، این موضوع پیش آمد که ما می توانیم از این امکان استفاده کنیم؛ ضمن اینکه قرارداد تجاری با چینی ها مانند هر قرارداد دیگری، باید مراحل قانونی را در هر دو کشور طی کند.

مشاور وزیر نیرو، تصریح کرد: از جمله مواردی که حضور پیمانکاران چینی در پروژه سد بختیاری در ایران باید طی می کرد، اخذ مجوز ترک تشریفات بود و همچنین کسب موافقت بانک مرکزی.

خروج کامل چین از پروژه بختیاری

رضازاده خاطر نشان کرد: چون دوره اجرای طرح بختیاری نیز طولانی تر بود و از هماهنگی که بین بانک مرکزی و سیستم بانکی چینی ها ایجاد شده بود این دوره فراتر می رفت؛ بنابراین مجبور بودند برای آن پیش بینی روش خاص بکنند که با آن تفاهم کلی نمی خواند.

به گفته وی، بنابراین وقتی ما دیدیم امکان قانونی برای واگذاری سرمایه ها و دارایی های موجود وزارت نیرو برای تامین منابع مالی مورد نیاز از داخل است خود به خود بکارگیری ظرفیت داخلی برای ما اولویت داشت و در مراحلی که باید رسیدگی می شد قرارداد داخلی به قرارداد خارجی ترجیح داده شد و منجر به این شد که با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء، قرارداد ساخت سد بختیاری را منعقد کنیم.

این مقام مسئول در وزارت نیرو، خاطر نشان کرد: انتخاب قرارگاه بیشتر از این جهت بود که باید طرف حساب ما کسی باشد که بتواند مکانیزم تامین مالی را برقرار کند و هر کسی قادر به خرید نیروگاه حرارتی نیست تا در قبال آن بخواهد پروژه عمرانی اجرا کند.

مشاور وزیر نیرو، اظهار داشت: البته پیمانکاران در بخش های دیگر فعال هستند اما ممکن است قدرت مانور مالی آنها تا این اندازه نباشد. تفاهم ما با قرارگاه نیز این است که از مجموعه ظرفیت های موجود در کشور استفاده کند و تیمی را هم که تعریف می کند برای اجرای پروژه باید به تایید وزارت نیرو برسد و ما از ظرفیت بخش خصوصی هم در اجرای پروژه استفاده خواهیم کرد.

اجرای ابرپروژه سدسازی با مهندسی داخل

رضازاده در این خصوص که از چه زمانی می توان انتظار داشت پروژه احداث سد بختیاری وارد فاز عملیاتی شود؟ اظهار داشت: طبق رایزنی های صورت گرفته و بررسی هایی که در معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری شد، قرار است در روزهای آینده این طرح مورد رسیدگی قرار گیرد و مجوز آغاز عملیات آن نیز صادر شود.

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، گفت: البته مدتی صدور مجوزهای ترک تشریفات به تعویق افتاده بود. در حال حاضر کار طبق روال گذشته در دست انجام است و طبق اطلاعی که داده اند قرار است پروژه بختیاری نیز بزودی بررسی شود.

وی در زمینه ظرفیتی که سد بختیاری می تواند در کشور ایجاد کند، تاکید کرد: ظرفیت نیروگاهی پیش بینی شده در این نیروگاه ۱۵۰۰مگاوات است؛ اما وجود مخزنی مانند سد بختیاری در بالادست باعث می شود که ما بتوانیم بین سد دز و بختیاری ۳ نیروگاه و سد جریانی دیگر نیز اجرا کنیم که البته حجم مخزن آنها بزرگ نیست اما آب در آن جریان پیدا می کند و تولید برق خوبی خواهند داشت.

به گفته رضازاده، فکر می کنیم هر یکی از این نیروگاه ها تا ۷۰۰ مگاوات برق تولیدی داشته باشند ولی زمانی می توان آنها را اجرا کرد که مخزن مطمئن بالادست وجود داشته باشد و متعاقب اجرای سد بختیاری، ۳ سد جریانی هم در پایین دست رودخانه تا سد دز اجرا خواهد شد. البته این پروژه ها هم اکنون در دست مطالعه و کار کارشناسی قرار دارند.