صنایع دستی، تجلی ویژگی های فرهنگی و معرف ذوق و خلاقیت انسان

به گزارش ایرنا، صنایع دستی هر قوم و ملتی معرف ذوق و خلاقیت های افراد در پاسخ به نیازهای مادی و معنوی در دوره های مختلف تاریخی است که هر کدام از این دست ساخته های بشری خود معرف بخش اعظمی از ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دوره خود می باشد.

به باور کارشناسان، صنایع دستی در استان لرستان با در نظر گرفتن موقعیت های اجتماعی و فرهنگی و با توجه به پیشینه تاریخی و تنوع قومیت ها در سه نوع متمایز عشایری، روستایی و شهری شکل گرفته است.

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری لرستان در این باره می گوید بیشتر تولیدات صنایع دستی عشایری به مصرف خانوار می رسد و کمتر به بازار عرضه می شود.

‘علی محمد بیرانوند’ افزود: صنایع دستی عشایری و روستایی در لرستان تنوع زیادی دارد که جمله آنها می توان به سیاه چادر، قالی ,گلیم، هور، هور اسبو، رنگرزی و جاجیم بافی اشاره کرد.

به گفته وی، صنایع دستی لرستان همواره مجالی برای بروز ذوق و سلیقه لرستانی ها در ادوار تاریخ بوده، از زمانی که گلیم ها و جاجیم های بافته شده دست زنان لر، زیبنده نمایشگاه های بین المللی شد و یا شاید از دورتر و هنگامی که اولین سماور ورشویی ایران به دست اساتید مجرب در بروجرد ساخته شد و یا شاید حتی قبل تر از آن هنگامی که زیور آلات مفرغی آذین بخش گیسوان زنان لر بود، اوج هنرمندی این مردمان جهانیان را شگفت زده کرده بود.

صنایع دستی امروز لرستان به چندین بخش تقسیم می شود که این تقسیم نیز به دلیل برخی بی مهری ها و کم توجهی ها به این هنر اصیل و سنتی است.

صنایع دستی لرستان در دو بخش رایج و فعال و همچنین بومی و خاص استان و غیر بومی قرار می گیرد.

معاون صنایع دستی استان لرستان گفت: البته این روزها صنایع دستی منسوخ شده و یا در حال منسوخ شدن نیز در کنار آموزش های ارائه شده برای رونق این صنایع در لرستان وجود دارد.

به گفته بیرانوند، صنایع دستی استان لرستان شامل گلیم بافی – فرش بافی – جاجیم بافی – منبت چوب – ماشته بافی – مشبک چوب – معرق چوب – صنایع دستی تکمیلی و تلفیقی – مشبک فلز – تذهیب – طراحی سنتی – نقاشی ایرانی (مینیاتور) – سفالگری و قلاب بافی از جمله صنایع دستی رایج لرستان هستند.

همچنین مکرومه بافی – خراطی چوب – عروسک محلی – ورشو سازی – قلمزنی – خوشنویسی – گیوه دوزی – نقاشی روی شیشه – آجیده بافی – ساز سازی – مسگری – شمع سازی – گل های تزئینی – هویه کاری روی پارچه – تابلوهای سه بعدی – حجاری سنگ – سراجی سنتی – احجام سنتی فلزی – پیکره های چوبی – محرق (ساقه گندم) از دیگر رشته های رایج هنرهای سنتی لرستان است.

به گفته وی، گبه بافی – رنگرزی سنتی – تراش سنگ های نیمه قیمتی – قفل سازی – چاقو سازی – البسه محلی – نمد مالی – سرامیک – سرمه دوزی – قلاب بافی – نقاشی روی پارچه – نوار بافی – خاتم کاری – خوشنویسی روی چوب – چهل تیکه دوزی – آیینه کاری – طلا سازی – قاب سازی و سنگ کاری نیز از دیگر رشته های رایج صنایع دستی لرستان است.

وی افزود: در این میان رشته های جاجیم بافی – گلیم بافی – ماشته بافی – ورشو سازی – گیوه دوزی – قلمزنی – آجیده بافی – چیت بافی – نمد مالی – حجاری سنگ – البسه محلی – خراطی چوب – رنگرزی سنتی – فرش بافی – چهل تیکه دوزی – حرمی بافی – مسگری – چوغابافی و چلنگری به عنوان صنایع دستی بومی استان لرستان شناخته می شوند.

معاون صنایع دستی استان لرستان گفت: معرق چوب – مکرومه بافی – مشبک چوب – مصنوعات تکمیلی و تلفیقی – سرامیک – هویه کاری روی پارچه – گلهای تزئینی – محرق – گبه بافی – قلاب بافی – سرمه دوزی – نقاشی روی شیشه – مشبک فلز – عروسک محلی – خاتم کاری – خوشنویسی روی چوب و نقاشی روی پارچه نیز در ردیف صنایع دستی غیربومی استان قرار دارند.

وی همچنین در خصوص رشته های منسوخ شده صنایع دستی در لرستان گفت: زیور آلات سنتی – پلاس بافی – زیلو بافی – خر مهره سازی – پارچه قلمکار (چیت سازی) – پای پوشهای سنتی و دواتگری از جمله رشته های ارزشمند صنایع دستی استان هستند که متاسفانه امروز در معرض فراموشی قرار گرفته اند.

بیرانوند گفت: صنایع دستی عشایری رایج استان لرستان نیز شامل سیاه چادر بافی – نمکدان دوزی – هوراسبان – جل دوزی – سبد بافی و ریسمان بافی است و دراین میان رشته های قفل سازی -چاقو سازی – مسگری – حصیر بافی – سبد بافی – سفره بافی – سراجی سنتی – گره و کاربندی – صنایع دستی عشایری و حرمی بافی نیز از رشته های منسوخ شده صنایع دستی عشایری لرستان محسوب می شوند.

سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان نیز دراین باره گفت: برای توسعه و رونق صنایع دستی و ممانعت از فراموشی رشته های این هنر سنتی، دوره های آموزشی ویژه ای در استان برگزار می شود.

عباس گودرزی افزود: درهمین ارتباط دوره های آموزشی سفالگری – خوشنویسی – تذهیب – طراحی سنتی – هندسه و نقوش اسلامی – منبت چوب – نوار بافی – معرق چوب – مشبک فلز – ماشته بافی – گلیم بافی – ورشو سازی – ساز سازی – نمد مالی -قلمزنی – پیکره تراشی – تراش سنگ های نیمه قیمتی – گیوه دوزی – مشبک چوب – خراطی چوب و قفل سازی در سطح مراکز آموزشی و علمی استان برگزار می شود.

وی در خصوص پیشینه صنایع دستی لرستان نیز افزود: پیشینه کهن لرستان با پیدایش و شکل گیری بسیاری از صنایع دستی که هنوز برخی از آنها همراه با تغییراتی، ساخته و پرداخته می شوند، پیوندی ناگسستنی دارد و نخستین این صنایع را می توان به ابتدایی ترین دست ساخته های سنگی مکشوفه از غارهای مسکونی پیش از تاریخ کُنجی، یافت که به حدود ۴۰ هزار سال قبل مربوط می شود.

به گفته وی هر چند که ابزارهای بدست آمده بسیار ابتدایی و عاری از ویژگی های هنری هستند، اما در سیر تحولات به وجود آمدنشان دارای تنوع بسیارند.

از جمله صنایع دستی که قدمی دیرینه دارد صنعت سفالگری لرستان است.

گودرزی اظهار داشت: ظروف سفالی که اغلب توسط زنان ساخته می شدند قدمت آنها را مربوط به هزاره ۷-۸ پیش از میلاد می دانند، گذشته از آنکه این ظروف را معمولا برای استفاده های متفاوتی می ساختند و بر روی بسیاری از آنها نقش هایی دیده می شود که حاکی از احساسات و تفکرات درونی سازندگان آنها نسبت به دنیای پیرامونشان بوده است.

۱۶۲۵/۳۲۰

انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۲۵۲۰۸۶


ایرنا: خبرگزاری جمهوری اسلامی

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.