در حالی که سند تازه تولد یافته «تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش» در راهبرد یازدهم خود بر نقش و جایگاه الگویی معلم و اهمیت برقراری «نظام ملی تربیت معلم» تأکید می‌کند، اما به نظر می‌رسد وضعیت جذب نیروی انسانی آموزش و پرورش در سال‌های اخیر و به ویژه در حال حاضر، به جنگل هرس نشده‌ای شبیه شده است که راه اصلاح آن، توجه ویژه به احیای مراکز تربیت معلم و تعیین تکلیف فارغ‌التحصیلان آنهاست.
از زمان تأسیس مراکز تربیت معلم تا سالیان اخیر، آنچه باعث اقتدار و تأثیرگذاری این مراکز در میان مردم و مدیران نظام تعلیم و تربیت می‌شد، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش در یک نظام منسجم و مشخص و انتخاب بهترین‌ها برای تربیت نسل فردا بود، اما تلاطم‌های مدیریتی و قانونگذاری این مراکز را هم بی‌نصیب نگذاشت؛ به گونه‌ای که در سال ۱۳۸۶ و در جریان بررسی و تصویب «قانون مدیریت خدمات کشوری»، قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش حذف و نتیجه آن نیز در یک جمله خلاصه شد: از این پس وزارت آموزش و پرورش هیچ تعهدی برای جذب و به کارگیری فارغ التحصیلان تربیت معلم ندارد!
البته این مسئله در شرایطی اتفاق افتاد که روش‌های نسبتاً جدید و رنگارنگ جذب نیروی انسانی به صحنه نظام تعلیم و تربیت کشور وارد شده بود و تا امروز هم کم و بیش ادامه دارد؛ از به کارگیری مداوم حق‌التدریس‌ها گرفته تا جبران کمبود نیرو با جذب معلمان شرکتی در سال ۸۸ و در نهایت ورود ۴۰ هزار نفر به آموزش و پرورش با برگزاری آزمون استخدامی پُرحاشیه و فراموش نشدنی تابستان ۸۹.
هرچند در این میان انتظارات غیرمعمول در جامعه و الزام‌های قانونگذاری نیز به این آشفتگی دامن زده و حل این معادله را برای متولیان آن تاحدودی سخت‌تر کرده است، اما خروجی تمام این عوامل، یک نکته بیشتر نبوده و نیست و آن نیز سردرگمی در تأمین و ساماندهی نیروی انسانی کارآمد به ویژه با نگاه به آینده است.
نخستین گام برای جبران یک اشتباه
نمایندگان مجلس هشتم در کنار چندین و چند مصوبه مُسکن گونه‌ای که برای رفع مشکل نیروهای بلاتکلیف این وزارتخانه داشته‌اند، در جریان بررسی و تصویب بودجه سال ۹۰ و در بند ۱۱۱ این قانون به وزارت آموزش و پرورش اجازه دادند که بخشی از نیروی انسانی مورد نیاز خود را بر اساس قانون متعهدین خدمت به این وزارتخانه (مصوب ۸ خرداد ۶۹) تأمین کند؛ نکته‌ای که روزنه امیدی را برای جمع قابل توجهی از فارغ‌التحصیلان تربیت معلم باز کرد.
اما از آنجا که این مصوبه قانونی به نوعی «گذراندن خدمت زیرپرچم» را شرط برخورداری از مزایای قانون متعهدین خدمت عنوان می‌کرد و همچنان نگرانی‌های بخش دیگری از فارغ التحصیلان تربیت معلم به ویژه ورودی‌های سال ۸۸ را پابرجا گذاشته بود، اهالی بهارستان در ۱۶ بهمن ماه سال گذشته با اصلاح این بند از بودجه سال ۹۰ و الحاق دو تبصره به آن، مقرر کردند آن دسته از مشمولان این بند که خدمت زیر پرچم خود را نگذرانده‌اند نیز (با عنوان نیروی متعهد خدمت) از مزایای مربوط به خدمت زیر پرچم پس از موافقت فرماندهی کل قوا استفاده کنند و در تبصره دوم این بند نیز تأکید شد که وزارت آموزش و پرورش باید مراحل استخدامی این افراد را تا پایان سال ۹۰ انجام دهد.
به این ترتیب، گام پایانی نیز برای خروج دانش‌آموختگان تربیت معلم از گرداب بلاتکلیفی و نگرانی برداشته شد؛ هرچند در مراحل بعدی و با تأیید این مصوبه در شورای نگهبان، اما و اگرهای جسته و گریخته‌ای برای چگونگی اجرای این تکلیف قانونی از گوشه و کنار وزارت آموزش و پرورش به ویژه مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) به عنوان متولی مراکز تربیت معلم به گوش می‌رسد که منجر به نگرانی فارغ‌التحصیلان ورودی ۸۸ شده است.
اظهارات متناقض و سردرگمی معلمان فردا
آنچه این روزها باعث تداوم نگرانی و ابهام این گروه از دانش آموختگان تربیت معلم شده است، اظهارات مختلف و بعضاً متناقضی است که درباره میزان قطعیت و چگونگی اجرای این مصوبه قانونی بیان می‌شود.
اسدالله اسدی گرمارودی، سرپرست مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) اسفندماه سال گذشته در گفت وگو با فارس از وجود برخی مشکلات قانونی در این مصوبه و بررسی راه‌های اجرای آن در کمیته حقوقی و اداری این وزارتخانه خبر داد و حتی به صورت ضمنی، موضوع «سرباز معلم» شدن این فارغ التحصیلان را نیز مطرح کرد؛ اما حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش شنبه دوم اردیبهشت ماه امسال تأکید کرد که «فارغ التحصیلان ورودی ۸۸ تربیت معلم برای استخدام، هیچ دغدغه‌ای در چارچوب قانون نداشته باشند» و به آنها اطمینان داد که «این افراد در ساماندهی نیروی انسانی برای سال تحصیلی آینده ـ اول مهر ماه ۹۱ ـ منظور شده‌اند و قطعاً در اول مهر ماه سر کلاس می‌روند.»
با وجود این اظهارات صریح شخص اول نظام آموزش و پرورش، این گروه از فارغ التحصیلان در هفته‌های اخیر و در مراجعه به برخی از معاونت‌های مجتمع پیامبر اعظم(ص) برای پیگیری جزئیات مراحل استخدامی خود با پاسخ‌های بعضاً دلسرد کننده‌ای روبه‌رو می‌شوند؛ هرچند سرپرست مجتمع پیامبر اعظم(ص) روز گذشته در گفت وگو با خبرنگار «جوان» به ذکر این نکته بسنده کرد که «این موضوع از حوزه مسئولیت من خارج شده است؛ آن را از امور اداری وزارتخانه پیگیری کنید» اما پیگیری‌ها برای مصاحبه با مسئولان این حوزه نیز بی‌نتیجه بود.
صرف نظر از همه این حرف و حدیث ها، حال باید منتظر بود و دید که آیا داستان دنباله‌دار تأمین و ساماندهی نیروی انسانی آموزش و پرورش با راه اندازی «دانشگاه ویژه فرهنگیان» به سرانجام امیدوارکننده‌ای می‌رسد یا خیر؟
از زمان تأسیس مراکز تربیت معلم تا سالیان اخیر، آنچه باعث اقتدار و تأثیرگذاری این مراکز در میان مردم و مدیران نظام تعلیم و تربیت می‌شد، تربیت نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش در یک نظام منسجم و مشخص و انتخاب بهترین‌ها برای تربیت نسل فردا بود، اما تلاطم‌های مدیریتی و قانونگذاری این مراکز را هم بی‌نصیب نگذاشت؛ به گونه‌ای که در سال ۱۳۸۶ و در جریان بررسی و تصویب «قانون مدیریت خدمات کشوری»، قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش حذف و نتیجه آن نیز در یک جمله خلاصه شد: از این پس وزارت آموزش و پرورش هیچ تعهدی برای جذب و به کارگیری فارغ التحصیلان تربیت معلم ندارد!
البته این مسئله در شرایطی اتفاق افتاد که روش‌های نسبتاً جدید و رنگارنگ جذب نیروی انسانی به صحنه نظام تعلیم و تربیت کشور وارد شده بود و تا امروز هم کم و بیش ادامه دارد؛ از به کارگیری مداوم حق‌التدریس‌ها گرفته تا جبران کمبود نیرو با جذب معلمان شرکتی در سال ۸۸ و در نهایت ورود ۴۰ هزار نفر به آموزش و پرورش با برگزاری آزمون استخدامی پُرحاشیه و فراموش نشدنی تابستان ۸۹.
هرچند در این میان انتظارات غیرمعمول در جامعه و الزام‌های قانونگذاری نیز به این آشفتگی دامن زده و حل این معادله را برای متولیان آن تاحدودی سخت‌تر کرده است، اما خروجی تمام این عوامل، یک نکته بیشتر نبوده و نیست و آن نیز سردرگمی در تأمین و ساماندهی نیروی انسانی کارآمد به ویژه با نگاه به آینده است.
نخستین گام برای جبران یک اشتباه
نمایندگان مجلس هشتم در کنار چندین و چند مصوبه مُسکن گونه‌ای که برای رفع مشکل نیروهای بلاتکلیف این وزارتخانه داشته‌اند، در جریان بررسی و تصویب بودجه سال ۹۰ و در بند ۱۱۱ این قانون به وزارت آموزش و پرورش اجازه دادند که بخشی از نیروی انسانی مورد نیاز خود را بر اساس قانون متعهدین خدمت به این وزارتخانه (مصوب ۸ خرداد ۶۹) تأمین کند؛ نکته‌ای که روزنه امیدی را برای جمع قابل توجهی از فارغ‌التحصیلان تربیت معلم باز کرد.
اما از آنجا که این مصوبه قانونی به نوعی «گذراندن خدمت زیرپرچم» را شرط برخورداری از مزایای قانون متعهدین خدمت عنوان می‌کرد و همچنان نگرانی‌های بخش دیگری از فارغ التحصیلان تربیت معلم به ویژه ورودی‌های سال ۸۸ را پابرجا گذاشته بود، اهالی بهارستان در ۱۶ بهمن ماه سال گذشته با اصلاح این بند از بودجه سال ۹۰ و الحاق دو تبصره به آن، مقرر کردند آن دسته از مشمولان این بند که خدمت زیر پرچم خود را نگذرانده‌اند نیز (با عنوان نیروی متعهد خدمت) از مزایای مربوط به خدمت زیر پرچم پس از موافقت فرماندهی کل قوا استفاده کنند و در تبصره دوم این بند نیز تأکید شد که وزارت آموزش و پرورش باید مراحل استخدامی این افراد را تا پایان سال ۹۰ انجام دهد.
به این ترتیب، گام پایانی نیز برای خروج دانش‌آموختگان تربیت معلم از گرداب بلاتکلیفی و نگرانی برداشته شد؛ هرچند در مراحل بعدی و با تأیید این مصوبه در شورای نگهبان، اما و اگرهای جسته و گریخته‌ای برای چگونگی اجرای این تکلیف قانونی از گوشه و کنار وزارت آموزش و پرورش به ویژه مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) به عنوان متولی مراکز تربیت معلم به گوش می‌رسد که منجر به نگرانی فارغ‌التحصیلان ورودی ۸۸ شده است.
اظهارات متناقض و سردرگمی معلمان فردا
آنچه این روزها باعث تداوم نگرانی و ابهام این گروه از دانش آموختگان تربیت معلم شده است، اظهارات مختلف و بعضاً متناقضی است که درباره میزان قطعیت و چگونگی اجرای این مصوبه قانونی بیان می‌شود.
اسدالله اسدی گرمارودی، سرپرست مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم (ص) اسفندماه سال گذشته در گفت وگو با فارس از وجود برخی مشکلات قانونی در این مصوبه و بررسی راه‌های اجرای آن در کمیته حقوقی و اداری این وزارتخانه خبر داد و حتی به صورت ضمنی، موضوع «سرباز معلم» شدن این فارغ التحصیلان را نیز مطرح کرد؛ اما حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش شنبه دوم اردیبهشت ماه امسال تأکید کرد که «فارغ التحصیلان ورودی ۸۸ تربیت معلم برای استخدام، هیچ دغدغه‌ای در چارچوب قانون نداشته باشند» و به آنها اطمینان داد که «این افراد در ساماندهی نیروی انسانی برای سال تحصیلی آینده ـ اول مهر ماه ۹۱ ـ منظور شده‌اند و قطعاً در اول مهر ماه سر کلاس می‌روند.»
با وجود این اظهارات صریح شخص اول نظام آموزش و پرورش، این گروه از فارغ التحصیلان در هفته‌های اخیر و در مراجعه به برخی از معاونت‌های مجتمع پیامبر اعظم(ص) برای پیگیری جزئیات مراحل استخدامی خود با پاسخ‌های بعضاً دلسرد کننده‌ای روبه‌رو می‌شوند؛ هرچند سرپرست مجتمع پیامبر اعظم(ص) روز گذشته در گفت وگو با خبرنگار «جوان» به ذکر این نکته بسنده کرد که «این موضوع از حوزه مسئولیت من خارج شده است؛ آن را از امور اداری وزارتخانه پیگیری کنید» اما پیگیری‌ها برای مصاحبه با مسئولان این حوزه نیز بی‌نتیجه بود.
صرف نظر از همه این حرف و حدیث ها، حال باید منتظر بود و دید که آیا داستان دنباله‌دار تأمین و ساماندهی نیروی انسانی آموزش و پرورش با راه اندازی «دانشگاه ویژه فرهنگیان» به سرانجام امیدوارکننده‌ای می‌رسد یا خیر؟
جوان آنلاین – آخرین عناوین اجتماعی