|
||||||
پدیده ریزگردها، فاجعه ای است که با نشستن، گفتن و برخاستن رفع نمی شود و به قیمت مرگ خیلی ها و محو زیستگاه های بسیار و خسارات سنگین به هر ذی روحی و چرنده و پرنده ای همچنان از آن سوی مرزها خواهد آمد. اگر مسئولان ذی ربط، در هر شغل و عنوان زودگذر و در هر کشوری تصور می کنند بادی وزیده و گردی برخاسته، باید گفت موضوع ریزگردها گرچه منشأ در خاک دارد، جرمی است متفاوت با جرم خاک معمولی یا خاکستر آتشفشانی و دود حاصل از آتش سوزی چاه نفت و محال است گروهی کارمند بتوانند آن را ریشه یابی و راه حل یابی نمایند. باید پذیرفت باد منشأ گرفته از عراق، به ترکیبات متعدد دیگری آمیخته شده است.
تا زمانی که مقداری از این ترکیبات جداسازی و مورد آزمون های متعدد قرار نگیرد، هر عمل و اقدامی به منزله مشت بر سندان کوبیدن و دور باطل طی کردن است.
نباید از نظر دور بماند، سرزمین عراق تا قسمتی از کویت و حاشیه خلیج فارس خشکی برآمده از آب و سرزمین مدین است و آنچه در طول هفت هزار سال بر سطح مدین اولیه شکل گرفته آمیخته ای است از بقایای فسیل شده دریایی و زمینی و ۹۰ درصد از مساحت ۴۳۸ هزار کیلومتر مربع عراق ـ که مناطق کوهستانی کردنشین و رودخانه ها و متصل به خلیج فارس را هم شامل می شود، این سرزمین از زمان امپراتوری روم و ایران و عثمانی و بخصوص دوران سیاه صدام، میدانگاه جنگ و کشتار و بعدها انفجار هزاران تن مواد انفجاری بوده، در چنین شرایطی خوش خیالی است اگر کسی تصور کند، آنچه در یک سرزمین بلاخیز و از سطح دو هزار کیلومتر مربع برمی خیزد، خاک رس یا ماسه بادی است.
در ریزگردها ذراتی وجود دارد که تعریفی فراتر از اسم خاک دارد؛ انواع و اقسام تخم حشرات و باسیل ها با وزن بسیار کم، تخم پشه کوره و بخصوص تخم ملخ که هزاران سال سوغات کشورهای عربی بوده و می تواند سال ها در زمین منتظر شرایط مناسب صبر کند. در یک کلام، گرده افشانی حامل صدها نوع میکروب بیماری زا ازعوارض این ذرات ریز تمام سرزمین های ایران، ترکیه، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، روسیه، مناطقی از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، پاکستان و افغانستان را در برمی گیرد و هیچ کس از شر آنها مصون نخواهند ماند و این مصون نماندن شامل انسان و حیوان و نبات نیز می شود.
پدیده ای چنین غلیظ و حجیم و سبک و بلند پرواز و نفسگیر، اثر دیرهنگام ندارد. در مناطق بشدت آلوده روی پرده بسیار حساس شبکیه، نایژه، مویرگ های مغز و قلب، سیستم حساس عصبی و در یک کلام در کوچک و بزرگ و بخصوص در بیماران قلبی و تنفسی و حتی در گردش خون جنین ها اثرگذار است.
سوگ جدیدی در کره مسکون رخ داده است که منشأ آن سرزمین مدین و سپر بلایش سرزمین بی آزار ایران و جرعه نوشانش کشورهای نامبرده شده و تبعاتش به صورت بروز بیماری های نوظهور و مهاجرت حشرات کوچک دامنگیر منطقه وسیعی از جهان خواهد بود. پیشنهاد می شود یک سازمان منطقه ای با عنوان سازمان تحقیقاتی و اجرایی تثبیت ریزگردها و با اختصاص بودجه سالانه برای یک برنامه پنجساله تأسیس شود. سازمان مورد نظر می تواند به دلیل توانایی های فنی و علمی شرکت های ایرانی فعال دارای تخصص در زمینه های مختلف کارهای خاکی و با تجربه های ۵۰ ساله این کشور در امر تولید مواد و مصالح و اجرای طرح های بزرگ تثبیت شن های روان و مسائل فنی و تخصصی محیط زیست و کنترل کیفیت هوا به مرکزیت ایران باشد و از هر کشور درگیر، نمایندگانی از سازمان های حفاظت محیط زیست در تحقیقات و اجرا یا نظارت و فعالیت داشته باشند.
خسارت هایی که در حال حاضر به غرب، جنوب غربی، جنوب و مرکز ایران وارد می شود، صرفا جنبه تنفسی ندارد. فعالان در کارهای اجرایی که هنگام بروز ریزگردها براثر فشار روحی و روانی و عدم دید کافی، تمرکز و کنترل انجام کار خود را از دست می دهند، شرکت های هوانوردی که با تحمل هزینه های سنگین، زمینه پرواز یک یا چند هواپیما را فراهم می کنند و باوجود این پدیده از پرواز باز می مانند، قربانیان دیگر ریزگردها هستند، بدون این که در جایی خسارتشان ارزیابی شده باشد یا در صورت کارکردها و دیرکردها، تأخیرات اجرایی شان لحاظ شود.
دولت ایران در برابر بروز واقعه ای که از پایان آن خبری نیست و عملا هم پایان ناپذیر است، مسئول نیست. کشورهای مبدأ، باید برای رفع معضل و فراهم کردن تسهیلات مطالعاتی و نقشه برداری و نمونه برداری و تأمین بودجه لازم عملیات اجرایی بیش از کشورهای درگیر با موضوع همکاری و مساعدت کنند.
سران کشورهای عامل به وجود آورنده ریزگردها بد نیست بدانند، هرچند از سرزمین محل فرمانروایی آنان باد وحشی دبور برمی خیزد و بر حیات همسایگانشان اثر منفی می گذارد و تعادل درجه حرارت را تغییر می دهد، از ایران هم هزاران سال است باد برین و به قول عرب ها باد صبا برمی خیزد و از شرق به سوی غرب جریان می یابد و هرگز موجب رنج همسایگان نگردیده است. کشورهای دنیا همگی در کره هوا با یکدیگر شریکند و در حفظ پاکی این نعمت خدادادی مسئولند. هرگونه بی علاقگی، سهل انگاری یا امتناع از اقدام برای ممانعت از آلوده شدن هوا، مستقیم و غیرمستقیم بر کره مسکون اثرگذار خواهد بود.
آخرین مقالات آفتاب